Ως "υποβόσκουσα" είδηση ψιθυριζόταν στους διαδρόμους της έδρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες, αλλά και στους διαδρόμους του Μεγάρου Μαξίμου και των συναρμόδιων για τον έλεγχο του μεταναστευτικού ρεύματος υπουργείων, στην Ελλάδα. Ομοίως, το ενδεχόμενο παρέμενε και δημοσιογραφικό "μυστικό". Πληροφορία που όλοι γνώριζαν και συζητούσαν, αλλά κανείς δεν ήθελε να επιβεβαιώσει και γι' αυτό περνούσε απαρατήρητη μέσα στους "ποταμούς" αρθρογραφίας για το ζήτημα...
Η δημοσιοποίηση όμως "εσωτερικού" έστω (αυτό δεν το κάνει λιγότερο επίσημο) εγγράφου της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τίτλο "Η ακεραιότητα της Συνθήκης Σένγκεν" και ημερομηνία 1 Δεκεμβρίου 2015, αποκάλυψε - ως δεδομένη πια - την πρόθεση ορισμένων κρατών-μελών της Ε.Ε. να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα της Ευρώπης για δύο χρόνια. Με απλά λόγια, να αναστείλουν την εφαρμογή της Συνθήκης Σέγκεν, της συνομολογίας των εθνών της Ενωμένης Ευρώπης, που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη συνθήκη πολιτικού ή οικονομικού χαρακτήρα υπερθεματίζει ακριβώς τον τίτλο της "Ενωμένης" για τη "Γηραιά Ήπειρο".
Αιτία βεβαίως η δραματική τροπή των τελευταίων μηνών, με τη γιγάντωση του κύματος μετανάστευσης κυρίως από τη Μέση Ανατολή προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, με "πρώτο σταθμό" την Ελλάδα. Την Ελλάδα, που σε αυτήν τη συγκυρία γίνεται η βολική αφορμή - με δεδομένη όμως την υπαιτιότητά της στη χλιαρή αντιμετώπιση της συνεργασίας με τον Frontex και την κακή διαχείριση των κέντρων καταγραφής μεταναστών (hotspots) - για να επισημοποιηθεί η βούληση των "συγκεκριμένων" κρατών-μελών, τα οποία υποκύπτουν στην ακραία δεξιά στροφή των κοινωνιών τους, η οποία πυροδοτείται από τρομοκρατικά χτυπήματα τύπου Παρισιού και την υπαρκτή απειλή του "Ισλαμικού Κράτους".
Επίσημη "βούληση"
Στο εσωτερικό έγγραφο της Προεδρίας, που απευθύνεται στην Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων της Ε.Ε. (COREPER) και στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών που πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες το διήμερο 3-4 Δεκεμβρίου, αναφέρονται ρητώς οι επιφυλάξεις αρκετών κρατών-μελών για τη λειτουργία της Σένγκεν, υπό τη σοβαρή πίεση που προκαλείται από τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, και η «αδυναμία ορισμένων κρατών-μελών να διαφυλάξουν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.», αλλά και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν «για τη διασφάλιση του κεκτημένου του χώρου Σένγκεν».
Σε αυτήν τη βάση, η Προεδρία, σύμφωνα πάντα με το επίμαχο έγγραφο:
- Καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής παράτασης, σύμφωνα με το άρθρο 26 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν,
- Καλεί τα κράτη-μέλη να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων.
Βολές κατά της Ελλάδας
Της δημοσιοποίησης του εγγράφου είχε προηγηθεί καταιγισμός "ανθελληνικών" δημοσιευμάτων στον ευρωπαϊκό Τύπο που εμφάνιζαν τη χώρα μας να απειλείται με "αναστολή" από τη Ζώνη του Σένγκεν, λόγω της αδυναμίας της να ελέγξει τα σύνορά της, ενώ βολές εκτοξεύτηκαν από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που ζήτησε να ελέγχονται οι μετανάστες που θέλουν να εισέλθουν στην Ε.Ε. για μια περίοδο που θα μπορούσε να φτάσει έως και τους «18 μήνες». «Ας αποφύγουμε την υποκρισία: δεν είναι πλέον ένα διεθνές ζήτημα αλληλεγγύης, αλλά ένα πρόβλημα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές δυνατότητες. Οι Ευρωπαίοι θα ήταν λιγότερο επιφυλακτικοί αν τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. ελέγχονταν αποτελεσματικά», υπογράμμισε.
«Συχνά λέγεται ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στους Σύριους πρόσφυγες. Αλλά αυτοί αποτελούν μόνο το 30% των εισροών. Το 70% είναι (οικονομικοί) μετανάστες. Και γι' αυτόν το λόγο χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικούς ελέγχους», κατέληξε ο Τουσκ.
«Ελβετικό τυρί»
Επικριτικός έναντι της Αθήνας εμφανίστηκε τη Δευτέρα και ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γκι Φερχόφστατ. «Δεν είναι δυνατόν τα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν να μοιάζουν με ελβετικό τυρί. Αν η Ελλάδα αδυνατεί να ελέγξει τα σύνορά της, που είναι και σύνορα της Σένγκεν, τότε θα πρέπει να αποδεχτεί τη βοήθεια της Ε.Ε.», ανέφερε ο Βέλγος πολιτικός, ο οποίος κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα να εξηγήσει στο Ευρωκοινοβούλιο πώς θα φυλάξει αποτελεσματικά τα ελληνικά σύνορα και γιατί δεν αποδέχεται τη συνδρομή συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής της Ε.Ε.
Επιβεβαίωσε ο Μουζάλας
«Έχει ξεκινήσει εδώ και μία εβδομάδα μια υπόγεια συζήτηση για το αν θα παραμείνει η Ελλάδα στη Συνθήκη Σένγκεν, από την Ουγγαρία και άλλες χώρες, με συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης προσφύγων και μεταναστών», δήλωσε ο Γ. Μουζάλας χθες σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου.
Όλο αυτό το οικοδόμημα χτίζεται σε ψέματα, διαστρεβλώσεις, απόκρυψη αλλά και «σε δικές μας υπαρκτές αδυναμίες διαχείρισης», παραδέχτηκε. Ο υπουργός είπε ακόμα ότι η Ελλάδα ζήτησε την ενεργοποίηση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας από την Ε.Ε. «Το ζητήσαμε σήμερα και όχι πριν από μήνες, γιατί τότε δεν ήμασταν σε θέση να σταθμίσουμε τις ακριβείς ανάγκες μας», εξήγησε. Για το συνοριακό σταθμό της Ειδομένης, όπου συνωστίζονται ήδη χιλιάδες πρόσφυγες σε τραγικές συνθήκες, είπε ότι «προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα χωρίς χρήση βίας και αιματηρές καταστάσεις», διευκρινίζοντας και τα εξής: «Κάνουμε προσπάθεια μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες να τους απομακρύνουμε με τον καλύτερο τρόπο χωρίς να τους στερούμε προοπτικές».
«Η λύση θα είναι δύσκολη και δε θα είναι εκδρομή κολεγίου στο δάσος» τόνισε. Σημείωσε πάντως ότι ο ίδιος, όποτε είπε ότι θα λυθεί πρόβλημα (όπως στα νησιά ή στην πλατεία Βικτωρίας), δόθηκε λύση.
Διαψεύδει η Όλγα Γεροβασίλη
«Κάποιοι προσπαθούν να κλείσουν τα σύνορα στην Ευρώπη, σε αντίθεση με ό,τι δημόσια ισχυρίζονται οι ίδιοι», είπε η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό Real FM για τα σενάρια αποβολής χωρών από τη Συνθήκη Σένγκεν, ενώ προσέθεσε πως είναι εκείνοι που «ασκούν πιέσεις σε τέτοιες κατευθύνσεις» αν και «η ελληνική κυβέρνηση υλοποιεί όλα όσα έχει συμφωνήσει, όλα όσα έχει αναλάβει σε διάφορες συνομιλίες και σε διάφορες συζητήσεις με τους εταίρους σε όλα τα επίπεδα».
«Από την πλευρά μας, δεν μπαίνει τέτοιο θέμα. Αντιθέτως, διασπείρονται και διάφορες ανακρίβειες γύρω από όλο αυτό», ανέφερε η κυβερνητική εκπρόσωπος, ενώ για δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα δε δέχεται τον Frontex στα σύνορα είπε: «Η Ελλάδα έχει δεχτεί τη βοήθεια τoυ Frontex. Δεν είναι αληθές λοιπόν, είναι εντελώς ανακριβές ότι η Ελλάδα δε δέχεται τη βοήθεια του Frontex. Αλλά όχι στο επίπεδο κοινής φύλαξης των συνόρων. Σε επίπεδο καταγραφής».
Σημείωσε δε πως «από όλα όσα έχουν ζητηθεί ως βοήθεια από τον Frontex, σε αυτό το επίπεδο, δεν έχει στείλει ούτε το 1/10».
«Προθεσμία ως τις 17 Δεκεμβρίου»
Στο "τέλος της ημέρας" η Κομισιόν, διά της εκπροσώπου της υπεύθυνης για θέματα μετανάστευσης Νατάσα Μπερτό, κατάστησε σαφή τη θέση της για διατήρηση της ακεραιότητας της Ζώνης Σένγκεν και δήλωσε στήριξη στην Ελλάδα με την προϋπόθεση της πλήρους εφαρμογής των δεσμεύσεών της.«Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να διατηρήσει τη Σένγκεν και να βοηθήσει την Ελλάδα και άλλα κράτη-μέλη στην αντιμετώπιση των μεγάλων προσφυγικών ροών στα εδάφη τους», είπε και συμπλήρωσε πως προς αυτήν την κατεύθυνση η Κομισιόν καταβάλλει κάθε προσπάθεια. Η ίδια σημείωσε ότι θα υπάρξει συζήτηση για την προσφυγική κρίση στο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών σήμερα Παρασκευή, ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει μια αναλυτική έκθεση για τη λειτουργία των hotspots και για το μηχανισμό της μετεγκατάστασης για τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Αναφορικά με τις δεσμεύσεις της Ελλάδας που πρέπει να έχουν εκπληρωθεί μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής στις 17 Δεκεμβρίου, η κ. Μπερτό είπε πως υπάρχει ένας αριθμός αιτημάτων στα οποία έχουν ζητηθεί από την Ελλάδα να σημειώσει πρόοδο. Αναμένονται, τόνισε, «απτά αποτελέσματα» στην εφαρμογή των hotspots και τη διαδικασία μετεγκατάστασης μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της 17ης Δεκεμβρίου, μεταξύ των οποίων είναι η ενεργοποίηση του «μηχανισμού πολιτικής προστασίας» και του μηχανισμού για την αποστολή στα ελληνικά σύνορα των Ομάδων Άμεσης Επέμβασης του Frontex (RABIT).
Τέλος, όσον αφορά την κατάσταση στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, η ίδια εκπρόσωπος δήλωσε πως ολοκληρώνονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ του Frontex και των ελληνικών Αρχών για τη μορφή που θα πάρει η επιχείρηση του Frontex στα εν λόγω σύνορα, ενώ υποστήριξε πως ο ρόλος της συγκεκριμένης επιχείρησης, όπως ορίζεται από τις αποφάσεις της μίνι-συνόδου των χωρών κατά μήκος της λεγόμενης διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων, είναι να βοηθήσει στην «καταγραφή και την ταυτοποίηση» των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο εκεί.
Δ. Αβραμόπουλος: «Όχι σε Ευρώπη-φρούριο»
Καίρια, στο μεταξύ, υπήρξε η παρέμβαση του καθ' ύλην αρμόδιου Ευρωπαίου επιτρόπου για τη Μετανάστευση Δημήτρη Αβραμόπουλου χθες το απόγευμα. «Το τέλος της Συνθήκης Σένγκεν θα σήμαινε και την αρχή του τέλους της Ευρώπης», δήλωσε ο κ. Αβραμόπουλος και κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να σταματήσουν το «παιχνίδι της αμοιβαίας επίρριψης ευθυνών», υπογραμμίζοντας επίσης πως «κάποιοι αμφισβητούν τη Συνθήκη Σένγκεν, είτε άκριτα είτε με κρυφές σκέψεις».
«Έχουμε ρίξει τους τοίχους και τους φράχτες και διαπιστώνουμε τώρα ότι κάποιοι τους υψώνουν ξανά», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Αβραμόπουλος, ενώ κάλεσε όλες τις πλευρές να αναλάβουν «τις ευθύνες» τους. Υπάρχει μόνο το "εμείς" και το "μαζί" εδώ», ανέφερε ο επίτροπος, σημειώνοντας πως κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών «έχουμε καταβάλει συνεχείς προσπάθειες για να αφήσουμε πίσω όσα μας έχουν χωρίσει».
Τέλος, στη δήλωσή του σημείωσε για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες πως «αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι εχθροί μας, και εμείς δεν είμαστε μια Ευρώπη-φρούριο».
«Πρόκειται για ανθρώπους που αναζητούν προστασία, και έχουμε ηθική και νομική υποχρέωση να τους την προσφέρουμε. Χρειαζόμαστε σεβασμό των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών στην πράξη, όπως αυτές αποτυπώνονται στο δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης και στη Συνθήκη Σένγκεν», κατέληξε ο Ευρωπαίος επίτροπος.
Γιώργος Παπαδάκης
