default-image

1 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Life
1 Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η 1η του Δεκέμβρη καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα  το 1988 κατόπιν απόφασης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και στη συνέχεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Το AIDS αποτελεί μία από τις πιο θανάσιμες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Από το 1981 που παρατηρήθηκε κλινικά στις ΗΠΑ, γύρω στα 39.000.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 78.000.000 είναι φορείς του ιού HIV. Η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον κύριο τρόπο μετάδοσης του HIV.

Το σημαντικό είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στα αντιρετροϊκά φάρμακα που αποτρέπουν την εκδήλωση της ασθένειας, επισημαίνει η υπηρεσία.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2014:

?      35.3 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν έχοντας HIV παγκοσμίως

?      47% των φορέων του HIV παγκοσμίως είναι γυναίκες

?      2.3 εκατομμύρια άνθρωποι νόσησαν από τον HIV μέσα στο 2012

?      1.6 εκατομμύρια θάνατοι αποδίδονται στο AIDS παγκοσμίως

?      Σε μερικά μέρη του κόσμου (ειδικά στη Νότιο Αφρική) περίπου το 15-28% του πληθυσμού πάσχει από HIV

?      Πάνω από το 90% των ανθρώπων που πάσχουν από τον HIV νόσησαν μέσω σεξουαλικής επαφής

?      Μονάχα το 1% των μωρών που γεννήθηκαν από οροθετικές μητέρες ήταν και εκείνα οροθετικά

?      Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αντίδοτο ή θεραπεία κατά του HIV

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Το πρώτο δεκάμηνο του 2015 δηλώθηκαν στην Ελλάδα 667 νέα περιστατικά HIV Λοίμωξης, εκ των οποίων 590 (88,5%) ήταν άνδρες και 77 (11,5%) γυναίκες.

Από τους νεοδιαγνωσθέντες άνδρες, οι 329 δήλωσαν ότι κάνουν σεξ με άλλους άνδρες και οι 167 αρνήθηκαν να δηλώσουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους.

Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2015, έχουν καταγραφεί στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. 15.109 περιστατικά ΗΙV λοίμωξης (82,7% άνδρες).

Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.782 έχουν εμφανίσει AIDS και περίπου 7.700 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή φαρμακευτική αγωγή, ενώ σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες του Π/Ο/Υ. άλλοι τόσοι αναμένεται να αρχίσουν να λαμβάνουν αγωγή μέσα στο 2016.

 Συνολικά, 2.562 άτομα πέθαναν από AIDS από την αρχή της παρακολούθησης της επιδημίας στην Ελλάδα.

Gay άνδρες και HIV

Η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα στις 6 χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία Βέλγιο, Ελβετία) με τις περισσότερες μολύνσεις με HIV ανάμεσα στους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες, με το ποσοστό των gay ανδρών που είναι οροθετικοί στην Ελλάδα να υπερβαίνει το 10%.

Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι, το sex μεταξύ ανδρών είναι πιθανό να μην δηλώνεται ως τρόπος μετάδοσης σε μια σειρά από χώρες (όπως η Ελλάδα), όπου πολλοί gay δεν αποκαλύπτουν τη σεξουαλικότητά τους στους επαγγελματίες υγείας.

Τι είναι ο ιός HIV;

HIV σημαίνει Human Immunodeficiency Virus δηλαδή Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας.

Μερικοί ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα ή τη γρίπη, παραμένουν στο σώμα μόνο για μερικές ημέρες. Άλλοι ιοί, όπως ο HIV, δεν φεύγουν ποτέ. Ο ιός του AIDS είναι ένας ρετροϊός: έχει δηλαδή γενετικό υλικό το RNA, το οποίο με τη δράση ενός ενζύμου που λέγεται αντίστροφη μεταγραφάση μετατρέπεται σε DNA για να ενσωματωθεί στο γονιδίωμα του ανθρώπου.

Το χαρακτηριστικό του ιού HIV είναι το πολύ υψηλό ποσοστό μετάλλαξής του, ο γρήγορος ρυθμός αναπαραγωγής του και το τεράστιο μέγεθος του πληθυσμού του. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε δεδομένη στιγμή, ένας άνθρωπος που έχει μολυνθεί με τον ιό HIV μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια λοιμογόνων παραγόντων του HIV με εκατομμύρια διαφορετικών τυχαίων μεταλλάξεών του. Η πολύ μεγάλη ικανότητα μετάλλαξης του HIV οφείλεται στο γεγονός ότι η αντίστροφη μεταγραφάση που μετατρέπει το RNA του ιού σε κυτταρικό DNA, είναι πολύ επιρρεπής στα λάθη κατά την αντιγραφή της, ξεφεύγουν δηλαδή αντιγραφικά λάθη όταν προστίθενται τα νουκλεοτίδια στη σειρά για να γίνει το DNA και προκύπτουν οι μεταλλάξεις.

Όταν κάποιος μολύνεται με τον HIV, γίνεται "HIV οροθετικός" και θα είναι για πάντα HIV οροθετικός.

Με την πάροδο του χρόνου, η HIV νόσος μολύνει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4+ λεμφοκύτταρα (ή "CD4+ Τ κύτταρα") και μπορεί να αφήσουν το σώμα ανίκανο να καταπολεμήσει κάποιες μολύνσεις και καρκινογενέσεις.

Με την έγκαιρη και σωστή αντιρετροϊκή θεραπεία (ART), το σώμα μπορεί να παραμένει υγιές και να αντιμετωπίζει τις περισσότερες λοιμώξεις. Ένα υγιές άτομο έχει συνήθως από 600 έως 1200 CD4+ λεμφοκύτταρα. Όταν τα CD4+ λεμφοκύτταρα πέσουν κάτω από 200 ανά χιλιοστό του λίτρου στο αίμα, το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποδυναμώνεται σοβαρά και φτάνει στο στάδιο του πλήρους AIDS, ακόμα και αν δεν έχει αρρωστήσει ακόμα από άλλες μολύνσεις.

Τι είναι το AIDS;

AIDS σημαίνει Acquired Immune Deficiency Syndrome δηλαδή Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας και προκαλείται από τον HIV.

Οι ονομασίες HIV και AIDS μπορεί να συγχέονται γιατί και οι δύο αυτοί όροι περιγράφουν την ίδια νόσο. Σκεφτείτε το AIDS σαν μια προχωρημένη HIV νόσο. Ένα άτομο με AIDS έχει ένα ανοσοποιητικό σύστημα τόσο αποδυναμωμένο από τη δράση του HIV που συνήθως αρρωσταίνει από μία ή περισσότερες καιροσκοπικές λοιμώξεις όπως πνευμονία (PCP) ή Σάρκωμα Καπόζι (KS), Σύνδρομο Απίσχνασης (απώλεια βάρους), βλάβες στη μνήμη, ή καρκίνους. Αν κάποιο άτομο με HIV διαγνωσθεί με κάποιες από αυτές τις ευκαιριακές λοιμώξεις (ακόμα και αν τα CD4+ λεμφοκύτταρα είναι πάνω από 200), τότε λέμε ότι έχει AIDS.

Το AIDS παίρνει καιρό για να αναπτυχθεί από την στιγμή που το άτομο μολυνθεί με HIV, συνήθως 2 έως 10 χρόνια ή και περισσότερο. Κάποιοι λίγοι άνθρωποι, περίπου το 5%, που έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV δεν χρειάζεται να λάβουν αντιρετροϊκά φάρμακα και ούτε αναπτύσσουν ποτέ πλήρες AIDS, επειδή για κάποιο άγνωστο μέχρι στιγμής λόγο μπορούν να ελέγχουν την καταστροφική δράση του ιού HIV μόνο με τη βοήθεια του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Αυτά τα HIV οροθετικά άτομα κατατάσσονται στην κατηγορία των λεγόμενων non-progressors.

Όταν ένα άτομο διαγνωσθεί με AIDS, τότε θεωρείται ότι αυτό το άτομα έχει AIDS, ακόμα και αν τα CD4+ λεμφοκύτταρα του ανέβουν και πάλι ή αναρρώσει από την ασθένεια που καθόρισε ότι έχει AIDS.

Ποια είναι τα συμπτώματα της HIV λοίμωξης;

Μερικοί άνθρωποι (περίπου το 87%) που μολύνονται με HIV παρουσιάζουν πολύ έντονα συμπτώματα, ενώ άλλοι δεν αισθάνονται τίποτα απολύτως. Όσοι έχουν συμπτώματα συνήθως εμφανίζουν πυρετό, κούραση ή αλλεργία. Άλλα συνηθισμένα συμπτώματα είναι: πονοκέφαλος, πρησμένοι αδένες και πονόλαιμος. Αυτά τα συμπτώματα εκδηλώνονται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση.

 Αυτή η περίοδος λέγεται πρωτολοίμωξη ή οξεία HIV λοίμωξη. Τα συμπτώματα της πρωτολοίμωξης μπορεί επίσης να είναι παρόμοια με άλλων σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως η λοιμώδης μονοπυρήνωση ή η ηπατίτιδα, που μεταδίδονται ευκολότερα. Επίσης το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε κάποιους ανθρώπους, ακόμα και αν δεν έχουν τίποτα.

Κυριότερα συμπτώματα πρωτολοίμωξης

Διάγνωση της HIV νόσου

Λόγω του ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την πρωτολοίμωξη, ο καλύτερος τρόπος διάγνωσης της HIV νόσου, είναι το ειδικό test αίματος 4ης γενιάς το οποίο ανιχνεύει σχεδόν στο 100% των περιπτώσεων, αντισώματα και αντιγόνο στον ιό HIV. Δυστυχώς το test αποδίδει αποτελέσματα μόνο όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του μολυσμένου ατόμου αναπτύξει αντισώματα ή αντιγόνο στον HIV. Κατά τη διάρκεια που μεσολαβεί μεταξύ της μόλυνσης και της ανάπτυξης αντισωμάτων ή αντιγόνου, το test βγαίνει αρνητικό.

Αν ανησυχείτε για την πιθανότητα να έχετε μολυνθεί με τον ιό HIV πρόσφατα και έχετε συμπτώματα όπως τα παραπάνω, πηγαίνετε στο γιατρό. Ο γιατρός μπορεί να εκτιμήσει αν έχετε μολυνθεί με HIV ή κάποιον άλλο ιό. Αν πιθανολογήσει ότι υπάρχει πρόσφατη μόλυνση με HIV, μπορεί να κάνει ένα PCR (Polymerase Chain Reaction) test για να διαπιστώσει αν ο ιός HIV είναι παρόν στο αίμα.

Όταν τελειώσει η πρωτολοίμωξη, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν κανένα ορατό σύμπτωμα για τα επόμενα 5-10 χρόνια. Αν παραμείνει χωρίς θεραπεία, το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί σημαντικά και η ασθένεια εξελίσσεται σε AIDS. Τα επόμενα συμπτώματα που παρουσιάζονται σχετίζονται με τις "ευκαιριακές λοιμώξεις" που εκδηλώνονται στα άτομα με AIDS, όπως πνευμονία, φυματίωση και τοξοπλάσμωση.

Πως κολλάει κάποιος (και πως προφυλάσσεται από) HIV;

Ο HIV μεταδίδεται από ένα οροθετικό άτομο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, όταν συγκεκριμένα υγρά του σώματός του που περιέχουν HIV μπουν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος ενός άλλου ατόμου μέσω μιας βλεννογόνου μεμβράνης (π.χ. το εσωτερικό του ορθού και του κόλπου, το άνοιγμα του πέους και του στόματος) ή μέσω ενός κατεστραμμένου ιστού ή με μια σύριγγα ή από την μητέρα προς το έμβρυο.

Τα σωματικά υγρά ενός οροθετικού ατόμου που περιέχουν HIV σε ικανή ποσότητα για να επιτευχθεί μετάδοση του ιού, είναι:

?      Αίμα (συμπεριλαμβανομένου του αίματος περιόδου)

?      Σπέρμα και προσπερματικά υγρά

?      Κολπικά υγρά

?      Πρωκτικά υγρά

?      Μητρικό γάλα

Για να μεταδοθεί ο HIV πρέπει:

?      να είναι παρόν σε ικανή ποσότητα σε κάποιο από αυτά τα υγρά

?      να εισχωρήσει μέσα στο σώμα

Οι σεξουαλικές συμπεριφορές που μπορούν να μεταδώσουν τον HIV είναι:

?      Κολπικό σεξ (πέος μέσα σε αιδοίο)

?      Πρωκτικό σεξ (πέος μέσα σε πρωκτό)

?      Στοματικό σεξ (στόμα σε πέος ή αιδοίο)

Άλλοι τρόποι μετάδοσης του HIV είναι:

?      Κοινή χρήση συριγγών όταν λαμβάνεται δόση ναρκωτικών ουσιών

?      Μη επαγγελματικό τατουάζ και τρύπημα αυτιών κλπ.

?      Τυχαίες διατρήσεις με σύριγγες

?      Μεταγγίσεις μολυσμένου αίματος

Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι:

?      Οι περισσότεροι άνθρωποι με HIV μόλυνση δεν δείχνουν άρρωστοι

?      Πολλοί άνθρωποι με HIV μόλυνση δεν έχουν κάνει test και δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο ιός HIV ΔΕΝ μεταδίδεται με:

?      Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα

?      Τσιμπήματα εντόμων

?      Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό

?      Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους

Υπάρχει θεραπεία;

Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει ριζική θεραπεία για τον HIV. Αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος.

Μιας και αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα, είναι σημαντικό τα άτομα που δεν έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV να παραμείνουν αρνητικά και τα άτομα που έχουν μολυνθεί να παραμείνουν υγιή. Για τα άτομα που έχουν μολυνθεί με τον HIV, η ανάπτυξη των φαρμάκων έχει βοηθήσει στην αλλαγή της πορείας της νόσου. Σήμερα υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπιση της ασθένειας και οι πιθανότητες να εκδηλώσει AIDS κάποιος οροθετικός που θα λάβει έγκαιρη και σωστή θεραπεία, είναι ελάχιστες.

Επιπλέον, όταν κάποιος γνωρίζει ότι είναι φορέας του ιού HIV και βρίσκεται υπό επιτυχημένη αντιρετροϊκή θεραπεία, οι πιθανότητες να μεταδώσει τον ιό στον ερωτικό σύντροφό του, είναι ελάχιστες. Η επιστήμη έχει βοηθήσει έτσι ώστε μία θετική διάγνωση για HIV, να μην σημαίνει πλέον θανατική καταδίκη.

Ο HIV είναι ένας ρετροϊός, γι' αυτό τα φάρμακα που στοχεύουν σε αυτόν λέγονται αντιρετροϊκά. Υπάρχουν διαφορετικά είδη αντιρετροϊκών φαρμάκων, αλλά όλα λειτουργούν έτσι ώστε να καθυστερούν ή να εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό του ιού. Παρόλο που αυτά τα φάρμακα δεν είναι ικανά να σκοτώσουν τον ιό HIV, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα επίπεδα του ιού που κυκλοφορεί στο αίμα.

Η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS τονίζει ότι «το τέλος της επιδημίας του AIDS δεν είναι πλέον απλώς ένα όραμα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα έως το 2030».

Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το hivaids.gr και το unaids.org και το ΚΕΕΛΠΝΟ

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News