Εταιρείες και επιχειρηματικοί όμιλοι κάθε λογής ποντάρουν ολοένα και περισσότερο στις «πράσινες» και οικολογικές επιδιώξεις τους, κυρίως για να προσελκύσουν καταναλωτές με αυξημένη περιβαλλοντική συνείδηση. Υπόσχονται πολλά, αλλά εν τέλει πόσα από αυτά είναι αληθινά;
Το σκάνδαλο της Volkswagen αποτελεί πλέον ένα σημείο αναφοράς. Σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση του New Scientist, το 2013 ο «κολοσσός» της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας είχε παρουσιάσει το πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, το οποίο έκανε λόγο για προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αειφορίας.
Μάλιστα, η εταιρεία στο πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης υποσχόταν ότι «η υπεύθυνη δράση συνιστούσε πάντοτε μέρος της εταιρικής μας κουλτούρας... Όποιος επιθυμεί να ελέγξει εάν και κατά πόσο το πετυχαίνουμε αυτό, θα πρέπει να ρίξει πρώτα μια ματιά στα προϊόντα μας». Προφανώς κάποιος το έπραξε και όλες αυτές οι όμορφες και ντελικάτες λέξεις γκρεμίστηκαν σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Δείτε σχετικά στο WebTV του tvxs.gr το ντοκιμαντέρ The Corporation
Το σκάνδαλο που ξέσπασε - σχετικά με το πώς η αυτοκινητοβιομηχανία χρησιμοποιούσε λογισμικό για να «μαγειρεύει» τα συστήματα εκπομπής ρύπων σε ολόκληρο τον πλανήτη, ώστε σε ενδεχόμενους ελέγχους να μετράται ρύπανση πολύ μικρότερη από τα καυσαέρια, σε σχέση με ό,τι πραγματικά ίσχυε ― καταδεικνύει το πόσο διακαώς επιθυμεί μια εταιρεία να παίξει «βρώμικα» και να κλέψει. Καταδεικνύει, επίσης, ότι αυτό είναι πιθανό να γίνει ακόμη κι αν κάτι μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια, όπως ό,τι εκλύεται από την εξάτμιση ενός αυτοκινήτου.
Επομένως, τι μπορεί να ελπίζει και να περιμένει κανείς από λιγότερο ελεγχόμενες δεσμεύσεις εταιρικής ευθύνης σε άλλα θέματα, όπως η αποψίλωση των δασών, η υφαρπαγή γης, η υγεία, η βιοποικιλότητα και η εξάντληση των υδάτινων πόρων (θέματα που είχαν βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων για την κλιματική αλλαγή στη Νέα Υόρκη την προηγούμενη εβδομάδα);
Πώς μπορούμε πλέον να πιστεύουμε τις υποσχέσεις για «μηδενική αποψίλωση δασών έως το 2030» από δεκάδες μεγάλες εταιρείες που ασχολούνται με την επεξεργασία χαρτιού και την παραγωγή αγροτικών προϊόντων; Ή ακόμα με τα όσα ισχυρίζεται η Coca Cola, ότι έως τα τέλη του 2015 θα έχει επιστρέψει στο περιβάλλον και τις κοινότητες τόσες ποσότητες νερού όσες χρησιμοποιεί για την παρασκευή των προϊόντων της; Ή μήπως τα όσα ισχυρίζεται ο «κολοσσός» των προϊόντων καθαριότητας και υγιεινής Unilever, ότι θα έχει μειώσει στο μισό τον αντίκτυπο των προϊόντων της στο περιβάλλον έως το 2020; Ή πάλι τα όσα λέει η εταιρεία παραγωγής τροφίμων και ροφημάτων, η οποία έχει υποσχεθεί να μην προχωρά σε υφαρπαγή γης με σκοπό την επέκταση της αλυσίδας διανομής των προϊόντων της;
Ελέγχοντας το αληθές των υποσχέσεων
Όλες αυτές οι υποσχέσεις μπορεί να μοιάζουν απόλυτα ειλικρινείς, αλλά με ποιον τρόπο μπορούμε εμείς ― ή αυτοί ― να διαπιστώσουμε ότι τηρούνται;
Στο ξέσπασμα του Volksgate οι νομοθέτες των εθνικών κυβερνήσεων δέχτηκαν ένα ισχυρό πλήγμα, μετά και τις αποκαλύψεις ότι είχαν δοθεί εδώ και αρκετά χρόνια, επανειλημμένως, προειδοποιήσεις ως προς την αναξιοπιστία που παρουσιάζουν οι μέθοδοι ελέγχων στις εκπομπές ρύπων. O εταιρικός κόσμος αρέσκεται στο να προωθεί πολιτικές αυτορρύθμισης, ορισμένες φορές ακόμη και σε συνεργασία με περιβαλλοντικές ομάδες. Ωστόσο, οι ανησυχίες για την εταιρική επιρροή σε τέτοιου είδους επιχειρηματικές πρωτοβουλίες παραμένουν.
Εάν οι κυβερνήσεις ή οι πολιτικές αυτορρύθμισης δεν μπορούν να ελέγξουν τους ισχυρισμούς, ποιος ή τι μπορεί εν τέλει να το πράξει; Στην περίπτωση της Volkswagen, το σκάνδαλο βγήκε στη φόρα από μια ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική εταιρεία. Λίγες μόλις επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει να ανοίγουν τις πόρτες τους σε παρόμοιους οργανισμούς, ώστε να επαληθεύσουν αυτές τις υποσχέσεις.
Για παράδειγμα, η Pepsi απευθύνθηκε στην Oxfam, για να επαληθεύσει την υπόσχεσή της ότι θα εξαλείψει πλήρως την υφαρπαγή γης από τους παραγωγούς ζάχαρης. Η Unilever προσκάλεσε ανεξάρτητους ερευνητές στο Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων, με σκοπό να καταγράψουν τον ρυθμό της αποψίλωσης δασών σε περιοχές όπου η εταιρεία παράγει ή χρησιμοποιεί ως πηγή, αγροτικά αγαθά.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι απαιτούνται περισσότερες πρωτοβουλίες αυτού του είδους. Είναι προφανές ότι όταν οι διευθύνοντες σύμβουλοι εμφανίζονται σε μέρη όπως η έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ώστε να δώσουν μεγαλεπήβολες «πράσινες» υποσχέσεις ή συμφωνούν σε ελέγχους κρατικών φορέων, αυτό είναι μονάχα η αρχή. Οι έλεγχοι από εξωτερικούς ανεξάρτητους φορείς κρίνονται πλέον αναγκαίοι.
Τουλάχιστον πλέον, ξέρουμε ότι οι καριέρες των επιχειρηματιών - όπως και το μέλλον του πλανήτη - τίθενται εν αμφιβόλω εάν οι «πράσινοι» ισχυρισμοί αποδειχτούν κενό γράμμα. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές ως προς τον τρόπο σκέψης.
Πηγή: tvxs.gr
(Επιμέλεια - νοηματική απόδοση: Χρήστος Θ. Παναγόπουλος)
