Σε γενική καθοδική τροχιά φαίνεται να έχουν τεθεί οι τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο και τις άλλες ποιοτικές κατηγορίες στην Ισπανία και την Ιταλία, συμπαρασύροντας ανάλογα και τις τιμές στην Ελλάδα. Αυτό προκύπτει από τις τιμές παραγωγού στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία που δημοσιεύονται στο Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ (www.sedik.gr) της 22ας-9-2015, οι οποίες παρουσιάζουν την τελευταία εβδομάδα μια κάμψη της τάξεως του 4-6% στην Ισπανία, 2-5% στην Ιταλία και 0-3% στην Κρήτη.
Του Νίκου Μιχελάκη*
Επιβεβαιώνεται όμως και από δημοσιεύματα στα ισπανικά ΜΜΕ, τα οποία τις δυο τελευταίες εβδομάδες φέρουν τους Ισπανούς παραγωγούς αρκετά θορυβημένους και εκνευρισμένους, άλλοτε αυξάνοντας και άλλοτε περιορίζοντας την προσφορά προϊόντος
Έτσι, στην Ελλάδα οι τιμές του έξτρα, που άρχισαν να κάμπτονται από την προηγούμενη εβδομάδα σε λίγες επιχειρήσεις, την τελευταία εβδομάδα παρουσίασαν μια γενικότερη πτώση της τάξεως των 5-10 λεπτών και κυμανθήκαν από 3,40-3,60 ευρώ/κ στην Κρήτη και 3,40-3,45 ευρώ/κ στην Πελοπόννησο.
Στην Ισπανία, οι τιμές για το έξτρα παρθένο την τελευταία εβδομάδα (15-22 Σεπ. 15) έπεσαν κατά 15-25 περίπου λεπτά και κυμανθήκαν στα 4,0 €/κ η μεγίστη, στα 3,96€/κ η μέση και στα 3,80 €/κ η ελάχιστη.
Στην Ιταλία, η πτώση, που είχε αρχίσει από προηγούμενες εβδομάδες, την τελευταία εβδομάδα ήταν μικρότερη και οι τιμές για το έξτρα κυμάνθηκαν στα 5,40 €/κ η μέγιστη, στα 5,33€/κ η μέση και στα 5,30€/κ η ελάχιστη. Διατήρησαν έτσι μια διαφορά προς τα πάνω κατά 1,50 €/κ περίπου από τις τιμές της Ισπανίας και κατά 2 €/κ περίπου από τις τιμές της Ελλάδας.
Οι αιτίες
Οπωσδήποτε, η κάπως αιφνίδια αυτή πτώση των τιμών δεν ήταν ακόμη αναμενόμενη, δεδομένου ότι η εμφάνιση της νέας σοδειάς που θα αποτελούσε ένα βασικό λόγο αναμένεται στα μέσα Νοεμβρίου, μετά δηλαδή από δύο περίπου μήνες.
Βέβαια, πρωιμότερη συγκομιδή θα έχουμε, ως συνήθως κάθε χρόνο, μόνο σε πολύ λίγες ποικιλίες όπως η μαυρολιά στην Ελλάδα, η Arbequina στην Ισπανία κ.λπ. Η συγκομιδή όμως των ποικιλιών αυτών γίνεται συνήθως τον Οκτώβριο και οι ποσότητες που αντιπροσωπεύουν είναι πολύ μικρές.
Έτσι, είναι φανερό ότι, πέρα από την εμφάνιση και το ύψος νέας σοδειάς, που όπως αναφέρεται σε άλλο θέμα δε φαίνεται να είναι και τόσο υψηλή σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν και άλλοι προσθετοί παράγοντες που συνετέλεσαν στην αιφνίδια και κάπως απροσδόκητη πτώση των τιμών.
Και ένας τέτοιος παράγοντας είναι - πολύ πιθανόν - η πρόσφατη έγκριση από την Ε.Ε. της αύξησης νέων αδασμολόγητων εισαγωγών από Τυνησία σημαντικών ποσοτήτων ελαιολάδου. Οι εισαγωγές αυτές οπωσδήποτε θα αυξήσουν τη διαθεσιμότητα φθηνότερου προϊόντος για τις βιομηχανίες τυποποίησης και θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά ως προς τις τιμές.
Άλλος λόγος μπορεί να είναι η λειτουργία κάποιας συντονισμένης συνεννόησης και δράσης των βιομηχανιών, η δημιουργία δηλαδή καρτέλ ώστε να προκληθεί τεχνητή πτώση της ζήτησης.
Ευγενική προσφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ των βιομηχανιών και κατά των παραγωγών - Νέα αδασμολόγητη αύξηση εξαγωγών της Τυνησίας
Με νομοθετική πράξη που ενέκρινε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC), στις 18-9-15, παρέχει στην Τυνησία νέα πρόσθετη δυνατότητα για αδασμολόγητη εξαγωγή ελαιολάδου στην αγορά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Σαν αιτιολογία της ενέργειας αυτής αναφέρεται η πρόθεση της Κοινότητας να στηρίξει την οικονομία της χώρας από τη δύσκολη κατάσταση που έχει περιέλθει ο τουρισμός της μετά τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις που δέχτηκε τον περασμένο Ιούλιο.
Ειδικότερα, οι Βρυξέλλες πρότειναν στην Τυνησία τη δυνατότητα εξαγωγής προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) μιας ετήσιας ποσοτικής αύξησης 35.000 τόνων ελαιολάδου αφορολόγητου, μέχρι το τέλος του 2017, πέρα από την ποσότητα των 56.700 τόνων ετησίως που έχουν οριστεί από παλαιοτέρα με συμφωνία εταιρικής σχέσης που έχει υπογραφεί μεταξύ των δύο μερών.
Έτσι, οι αδασμολόγητες εισαγωγές από Τυνησία αυξάνονται τελικά σε 91.700 τόνους το χρόνο μέχρι το 2017, ποσότητα που αποτελεί πάνω από το μισό της μέσης ετήσιας παράγωγης της Τυνησίας, που ανέρχεται σε 160.000 τόνους.
Βέβαια, η συγκεκριμένη αύξηση των αδασμολόγητων εισαγωγών της Τυνησίας είχε ανακοινωθεί στις Βρυξέλλες και στις 20 Ιουλίου 2015, σε κοινή συνέντευξη Τύπου της κ. Federica Mogherini, ύπατου εκπρόσωπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της Ε.Ε., και του πρωθυπουργού της Τυνησίας κ. Hambib Essid. Τότε όμως είχε αναφερθεί σε μόνο 25.000 τόνους αντί των 35.000 τόνων που τελικά εγκρίθηκε.
Όπως δήλωσε η κ. Federica Mogherini, «σε έκτακτες περιστάσεις απαιτούνται έκτακτα μέτρα» και η πρόταση αυτή της Ε.Ε. είναι ένα "ισχυρό" μήνυμα αλληλεγγύης της Ε.Ε. με την Τυνησία και ανταποκρίνεται στη δέσμευση της προς τον πρωθυπουργό Essid και τον υπουργό Εξωτερικών Baccouche που επισκέφτηκαν τον περασμένο Ιούλιο τις Βρυξέλλες.
Βέβαια, καλή και ωραία είναι από ανθρωπιστικής και γενικότερης πολιτικής άποψης η παροχή βοήθειας της Ε.Ε. προς την Τυνησία για το πράγματι τρομοκρατικό χτύπημα που δέχτηκε στα τέλη Ιουνίου από ένοπλο Ισλαμιστή κατά το οποίο σκοτώθηκαν 38 ξένοι, στην πλειονότητά τους Βρετανοί.
Ωστόσο, η βοήθεια αυτή, για να δείχνει ότι έχει πράγματι ανθρωπιστικά κίνητρα, θα έπρεπε να είναι μια καθαρά οικονομική ενίσχυση της χώρας και όχι η αδασμολόγητη εξαγωγή ελαιολάδου, που σίγουρα, ενώ ωφελεί τις βιομηχανίες τυποποίησης της Ε.Ε. και κυρίως της Ιταλίας και Ισπανίας, είναι φανερό ότι θίγει τους ελαιοπαραγωγούς των ευρωπαϊκών χωρών, οι όποιοι ήδη βλέπουν τις τιμές του προϊόντος να μειώνονται.
Η ορθότητα και ειλικρίνεια επομένως των επιχειρημάτων της πράξης είναι αμφισβητήσιμη! Υπάρχουν όμως στην Ελλάδα πολιτικοί και συνδικαλιστικοί φορείς να ασχοληθούν με το θέμα! Ιδού η Ρόδος!
*Ο δρ. Νίκος Μιχελάκης είναι επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ και πρώην δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ και μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά από άδεια του ίδιου. [email protected].
