Κατώτατη σύνταξη κάτω από τα 486 ευρώ... «Μαχαίρι» στις συντάξεις κατά 450 εκατ. ευρώ για το υπόλοιπο του 2015 και κατά άλλα 1,8 δισ. ευρώ για το 2016! Ενοποιήσεις ταμείων με συνέπεια τις μειώσεις σε κύριες συντάξεις και στο βάθος μια ενιαία, εθνική σύνταξη με εγγυώμενο ποσό από πλευράς Δημοσίου μόλις τα 400 ευρώ. Κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, με ορίζοντα τα 67 έτη για το 2022...
Αυτά και άλλα πολλά εξίσου επώδυνα μέτρα περιλαμβάνει το «τσουνάμι» των αλλαγών που προβλέπονται βάσει του 3ου μνημονίου στο μέτωπο του ασφαλιστικού και των συντάξεων. Από όπου και θα καταφτάσει άμεσα, εντός του Οκτωβρίου, ο πρώτος «βαρύς» λογαριασμός της νέας δανειακής συμφωνίας για την ελληνική κοινωνία.
Τα... σπασμένα
Οι εκλογές ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Μετά τα πανηγύρια και τις ορκωμοσίες, έφτασε η ώρα της εφαρμογής του 3ου μνημονίου. Και πέραν των αγροτών, από τους πρώτους που θα κληθούν να πληρώσουν τα σπασμένα μέσα στον Οκτώβριο, με πολλαπλές περικοπές και πλήγματα τόσο στην τσέπη όσο και στα χρόνια συνταξιοδότησης, είναι οι συνταξιούχοι, παλιοί και νέοι...
Το μνημονιακό «τσουνάμι» για ασφαλιστικό και συντάξεις έχει σημάνει συναγερμό στην κυβέρνηση. Στο υπουργείο Εργασίας αναζητούν το μίτο της Αριάδνης για να βγουν από το... λαβύρινθο της εφαρμογής των άκρως επώδυνων μνημονιακών δεσμεύσεων στο μέτωπο του ασφαλιστικού και των συντάξεων.
Εν αναμονή της τελικής πρότασης της λεγόμενης Επιτροπής των Σοφών, η οποία και θα πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές μέσα στον επόμενο κιόλας μήνα, στο υπουργείο Εργασίας αναζητούν επί της ουσίας ένα... θαύμα!
Το διατύπωσε άλλωστε γλαφυρά ο ίδιος ο υπουργός.
«Η Επιτροπή θα δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμά της την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι ένα εθνικό σχέδιο μεταρρύθμισης στο ασφαλιστικό, που θα αποτρέψει την εφαρμογή των μνημονιακών δεσμεύσεων. Ένα βιώσιμο και δίκαιο ασφαλιστικό είναι αυτό που πρέπει να επιδιωχθεί και πρέπει μέσα σε ένα μήνα να εφαρμόσουμε όσα δεν έγιναν σε 40 χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Κατρούγκαλος, καταδεικνύοντας το μέγεθος του θαύματος που ψάχνουν στην κυβέρνηση.
Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, οι δανειστές δεν αστειεύονται. Η ελληνική κυβέρνηση έχει πάρει αυστηρό τελεσίγραφο 60 ημερών από τους δανειστές για να ψηφίσει δύο δέσμες μέτρων, μεταξύ των οποίων το ασφαλιστικό και οι ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια. Αν δεν ανταποκριθεί, τότε δεν πρόκειται να εισπράξει τα 3 δισ. ευρώ που απομένουν από την πρώτη δόση του δανείου.
Τα μνημονιακά συμφωνηθέντα
Με τις νέες αλλαγές, στο πλαίσιο των μνημονιακών συμφωνηθέντων, έρχονται νέες περικοπές στις αποδοχές παλαιών και νέων συνταξιούχων, καθώς τα ταμεία θα πρέπει να περιορίσουν από τη συνταξιοδοτική δαπάνη του 2015 περί τα 450 εκατ. ευρώ και άλλο 1,8 δισ. ευρώ για το 2016, κατεβάζοντας τις συντάξεις σε χαμηλότερα από τα σημερινά επίπεδα.
Ταυτόχρονα, ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων αλλάζει εκ νέου και ειδικά για τους νέους μετά το 1993 ασφαλισμένους, ενώ εξετάζονται και σενάρια ενιαίας σύνταξης για τους παλαιούς ασφαλισμένους, γεγονός που θα επιφέρει νέες μειώσεις.
Τι αλλάζει
Τα βασικότερα σημεία των ανατροπών είναι:
Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που θα απονέμονται στο εξής και αναδρομικά για όσες απονεμήθηκαν από 1/1/2015. Οι συντάξεις θα υπολογίζονται βάσει του νόμου 3863/10, με αποτέλεσμα η κατώτατη σύνταξη να πέφτει κάτω από τα 486 ευρώ, ενώ το προνομιακό τμήμα για συντάξεις 15-20 ετών θα καταβάλλεται με τη συμπλήρωση των 67ου έτους της ηλικίας.
Αναμένονται νέες περικοπές στις συντάξεις με στόχο την εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ το 2017, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Αρχικά, μειώσεις θα υποστούν οι επικουρικές συντάξεις, καθώς δεν έχουν βρεθεί δημοσιονομικά ισοδύναμα που να καλύπτουν πλήρως τις απώλειες που προέκυψαν από την κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Προβλέπονται ενοποιήσεις ταμείων, ακόμη στενότερη σύνδεση των παροχών με τις ασφαλιστικές εισφορές, αύξηση των εισφορών για τους αγρότες και μείωση των υψηλότερων συντάξεων μέσω νέων εισφορών και θέσπισης του ορίου των 1.000 ευρώ, για κύρια και επικουρική σύνταξη μαζί.
Προωθείται η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Στο πλαίσιο αυτό θα επιβαρυνθούν ασφαλισμένοι πριν το 1993 που είχαν "κλειδώσει" το δικαίωμα να βγουν στη σύνταξη πριν από τα 62 έτη, χωρίς 40 χρόνια ασφάλισης και πριν από τα 67 με πλήρη σύνταξη. Η επιβάρυνση θα συνίσταται ανάλογα με την ηλικία του ασφαλισμένου σε 5 έως 17 χρόνια επιπλέον δουλειάς. Στόχος είναι το όριο της συνταξιοδότησης να φτάσει το 2022 στα 67 έτη.
Οι εναλλακτικές προτάσεις για να αποφευχθούν τα χειρότερα
Στις Συμπληγάδες των παραπάνω εξαιρετικά επώδυνων αλλαγών για παλιούς, νέους και μελλοντικούς συνταξιούχους, στην κυβέρνηση αναζητούν την καλύτερη δυνατή πρόταση προς τους δανειστές ώστε να απαλειφθούν ή να βελτιωθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι από τους παραπάνω μνημονιακούς όρους.
Η ειδική επιτροπή Σοφών που έχει συσταθεί από το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται 3 βασικά σενάρια:
1. Το μοντέλο της Νέας Ζηλανδίας, που επιτρέπει χορήγηση μιας εθνικής σύνταξης, η οποία όμως δε θα προέρχεται από τις ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, αλλά από τη γενική φορολογία.
2. Πρόταση για ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων και απονομή εθνικής σύνταξης στα όρια της φτώχιας, δηλαδή στο 60% του μέσου εισοδήματος, η οποία δε θα χορηγείται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και θα συμπληρώνεται με επιπλέον ποσό, ανάλογα με τις εισφορές που έχει καταβάλει ο κάθε εργαζόμενος στη διάρκεια του εργασιακού του βίου.
3. Πρόταση για ποσοστό αναπλήρωσης μόνο έως το 50% με τη στήριξη του κράτους και 25% από πρόσθετη επαγγελματική ασφάλιση.
Εκείνο που θα πρέπει να κρατήσουν οι ασφαλισμένοι είναι πως το ελληνικό Δημόσιο δε θα μπορεί να εγγυηθεί σε ό,τι αφορά την περίφημη αυτή εθνική σύνταξη για την οποία γίνεται λόγος στα εξεταζόμενα σενάρια ποσό άνω των 400 ευρώ!
Μπάμπης Σαββίδης
