Σύμφωνα με το άρθρο 162 του ποινικού κώδικα, που περιγράφει την ποινική υπόσταση του εγκλήματος «εξαπάτηση εκλογέων», «όποιος με ψευδείς ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που ανάγονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά εκλογέα είτε για να μην ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα, είτε για να μεταβάλλει το εκλογικό του φρόνημα σε κάποια από τις εκλογές που αναφέρονται στο άρθρο 161 τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δυο ετών και με χρηματική ποινή».
Σύμφωνα δε με το άρθρο 162 του Ποινικού κώδικα [στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 162] και που περιγράφει την ποινική υπόσταση του εγκλήματος «βία κατά εκλογέων», «όποιος με απειλή βίας ή απειλές βίας παρεμποδίζει κάποιο εκλογέα από την ενάσκηση του εκλογικού του δικαιώματος ή επιβάλλει την ενάσκηση του ή την ψηφοφορία υπέρ ή κατά κάποιου υποψηφίου σε εκλογές βουλευτών, ή νομαρχιακών, δημοτικών ή κοινοτικών αρχών τιμωρείται με φυλάκιση».
Σύμφωνα με το άρθρο 112 του Π.Δ. 26/ 2012 «Εκλογή Βουλευτών», «Βία κατ` εκλογέων και εξαπάτηση αυτών. 1. Όποιος με βία ή με απειλές βίας παρεμποδίζει τον εκλογέα ν` ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα ή επιβάλλει την άσκηση του υπέρ ή εναντίον κάποιου υποψηφίου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστο τριών μηνών και με στέρηση των αξιωμάτων και θέσεων που αναφέρονται στο άρθρο 63 του Ποινικού Κώδικα, από ένα μέχρι πέντε χρόνια. 2. Όποιος με ψεύτικες ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που αναφέρονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά τον εκλογέα, είτε για να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, είτε για ν` αλλάξει το εκλογικό του φρόνημα, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο χρόνια και με χρηματική ποινή μέχρι δύο ευρώ και ενενήντα τρία λεπτά».
ii.Αφορμή για τους παρόντες προβληματισμούς έλαβα από τις διαμαρτυρίες, με βαρείς χαρακτηρισμούς, αρχηγού πολιτικού κόμματος ο οποίος κατήγγειλε δημοσίως?αμέσως μετά το πέρας των εκλογών της 20-9-2015-τις γνωστές εταιρείες δημοσκοπήσεων ως «πληρωμένους δολοφόνους που παραχαράσσουν την βούληση του λαού» και πλέον «ο εισαγγελέας πρέπει να παρέμβει κλπ». Το ότι επηρεάζουν αυτές οι εταιρείες τον σχηματισμό της εκλογικής βούλησης, δεδομένης και της προβατικής ψυχολογίας των «Πολιτών», είναι αναμφισβήτητο!
iii.Με την παραπομπή του «χωλού» νόμου του ΠΚ 162 στον ΠΚ 161 καθορίζεται σε ποιες εκλογές η συμπεριφορά της αντικειμενικής υπόστασης του ΠΚ 162 πραγματώνει την ποινική υπόσταση του ΠΚ 162. Οι εκλογές λοιπόν στις οποίες αν συμβεί η περιγραφόμενη στην αντικειμενική υπόσταση του ΠΚ 162 συμπεριφορά είναι, περιοριστικά, οι βουλευτικές εκλογές, οι νομαρχιακές και οι δημοτικές-κοινοτικές. Κατ' άλλη άποψη, περιλαμβάνονται και οι ευρωεκλογές [Μιχ. Μαργαρίτης-Αντ. Μαργαρίτη, ερμηνεία ποινικού κώδικα, 2014, τρίτη έκδοση, άρθρο 162, § 2.Β, σελ? 439]. Έχω την άποψη ότι αυτή η ερμηνεία είναι ορθή. Ο νόμος χρησιμοποιώντας τον όρο «υποψήφιος» περιλαμβάνει οποιοδήποτε είδος βουλευτή, επομένως και τον ευρωβουλευτή, άρα και τις ευρωεκλογές.
iv.Περιγραφή της Ποινικής υπόστασης του εγκλήματος ΠΚ 162. Σύμφωνα με την Επιστήμη [ανύπαρκτη η νμλγ μας], «σκοπός της διατάξεως είναι όπως τιμωρήσει εκείνον όστις α) εμποδίζει τον εκλογέα από της συμφώνου τη θελήσει του ασκήσεω ς του εκλογικού δικαιώματος ή β) προκαλεί άσκησιν κατά τρόπον μη σύμφωνον προς την θέλησιν του εκλογέως, ήτοι η πράξις τιμωρείται ως εκλογική απάτη και περιλαμβάνει ενεργείας αίτινες, αν δεν υπήρχεν η διαταξις του άρθρου 162 θα ήσαν ατιμώρητοι» [Τούσης?Γεωργίου, ερμηνεία ποινικού κώδικος, 1967, τρίτη έκδοση, άρθρο 162 § 1, σελ? 442]. Τι νοείται ως «εξαπάτηση του εκλογέα»; Σύμφωνα πάλι με την Επιστήμη «η εξαπάτησις δύναται να γίνει δι΄οιουδήποτε μέσου, ενδεικτικώς δε αναφέρονται ως συνηθέστερα εξ αυτών αι ψευδείς ειδήσεις και αι συκοφαντικαί διαδόσεις. Δύναται να γίνει και δια των μέσων που περιλαμβάνονται στην αντικειμενική υπόσταση της απάτης» [ΕισΑΠ Αθ. Κονταξής, ερμηνεία ποινικού κώδικα, 2000, τρίτη έκδοση, τόμος Α, σελ? 1479, Τούσης?Γεωργίου, όπ. πάρ, § 2, σελ? 442]. Σε πιο χρονικό διάστημα μπορεί να τελεσθεί αυτό το έγκλημα;
Από την προκήρυξη των εκλογών μέχρι την αποπεράτωση τους δια της διαλογής των ψηφοδελτίων [Αθ. Κονταξής, όπ.πάρ, σελ? 1478 με παραπομπή στην Άρειος Πάγος 133/ 1903]. Τι είναι ειδήσεις δια των οποίων τελείται το έγκλημα του ΠΚ 162 και του άρθρου 112 ΠΔ 26/ 2012; Ως είδηση νοείται «η ανακοίνωση για πρώτη φορά γεγονότος πρόσφατου ή παρόντος ή επικειμένου ενόψει σχετικής απόφασης που έχει ήδη ληφθεί. Αν το γεγονός δεν είναι πρόσφατο, πρόκειται για ιστορική ανακοίνωση και όχι είδηση» [Ι. Μανωλεδάκης, Επιβουλή της δημόσιας τάξης, 1990, σελ? 217 υπό § ii, Αθ. Κονταξής, όπ.πάρ, σελ? 1658-1659, Μαργαρίτης, όπ.πάρ, σελ? 532 υπό § 2.Β].
Ως γεγονός νοείται δε «Ως γεγονός δε θεωρείται κάθε συγκεκριμένο περιστατικό του εξωτερικού κόσμου, που ανάγεται στο παρελθόν ή το παρόν, υποπίπτει στις αισθήσεις και είναι δεκτικό αποδείξεως, καθώς και κάθε συγκεκριμένη σχέση ή συμπεριφορά, αναφερόμενη στο παρόν ή το παρελθόν, που υποπίπτει στις αισθήσεις και αντίκειται στην ηθική και την ευπρέπεια» [ΑΠ 168/ 2015]. Εν όψει όλων των ανωτέρω εκτεθέντων, τίθεται το ερώτημα αν οι ανακοινώσεις τάσεων της κοινής εκλογικής γνώμης από τις εταιρείες αποτελούν είδηση κατά την έννοια του ΠΚ 162 ώστε να αλλοιωθεί το πολιτικό φρόνημα του ψηφοφόρου ή όχι; Ότι αποτελούν αυτές οι ανακοινώσεις ειδήσεις ως γεγονότα δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Σαφώς πρόκειται για συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά αναγόμενα στο παρόν ή στο πρόσφατο παρελθόν εμπίπτοντα στις αισθήσεις. Είναι όμως ικανές αυτές οι ανακοινώσεις να αλλοιώσουν το φρόνημα του ψηφοφόρου; Νομίζω πως ΟΧΙ! Μόνο αν δεχτούμε ότι ο ψηφοφόρος έχει προβατική αντίληψη, δεν έχει δική του κρίση ώστε να αποφασίσει τι θα ψηφίσει και περιμένει να σχηματίσει την εκλογική βούληση του στις εκλογές. Αλλά τότε πρόκειται όχι για πολίτη με στοιχειώδη προσωπικότητα αλλά περί νηπίου [όπως προσφυέστατα έγραφε ο Κ. Καστοριάδης "Η Πολιτική στην Ελλάδα τελείωσε το 404 π.Χ!"]. Άλλωστε, σύμφωνα με κάποια παραδείγματα που φέρει η Επιστήμη για να φωτίσει ότι τα γεγονότα [ειδήσεις] μπορούν να παρασύρουν τον εκλογέα όπως: παραπλάνηση του εκλογέα για τον χρόνο και τόπο της ψηφοφορίας ή για δόσιμο άκυρου ψηφοδελτίου [Αθ. Κονταξής, όπ.πάρ, σελ? 1479]. Άλλωστε, θα μπορούσε να τεθεί πρόβλημα συμβατότητας της διάταξης αυτής με την καθιερούμενη ελευθερία της έκφρασης στο άρθρο 14 του Συντάγματος.
Κι αν ακόμη οι εταιρείες αυτές παραχαράσσουν τις απαντήσεις των ερωτώμενων ψηφοφόρων, πάλι δεν τελείται κάποια ποινική αδικοπραξία. Αν οι ερωτώμενοι δίδουν παραπειστικές απαντήσεις στις εταιρείες αυτές τότε δεν στοιχειοθετείται και απαιτούμενος δόλος έστω και ενδεχόμενος για την τέλεση της πράξης αυτής. Θα μπορούσε να τελεστεί αυτό το αδίκημα [μαζί με αυτός της συκοφαντικής δυσφήμισης ή απλής δυσφήμισης, ΠΚ 362-363] σε διάδοση είδησης π.χ. ότι το τάδε πολιτικό κόμμα τελεί όργια, ή εξωθεί σε ανατρεπτικές ενέργειες τους οπαδούς του, οπότε αυτά επηρεάζουν το εκλογικό φρόνημα του ψηφοφόρου εκλογέα. Επίσης, δεν νομίζω ότι βοηθούν στην τέλεση αυτού του εγκλήματος τα μέσα της ΠΚ 386 [απάτης] δεδομένου ότι εκεί απαιτείται μια προσωπική επικοινωνία μεταξύ απατώντος και απατώμενου, επικοινωνία που προφανώς δεν υπάρχει στην υπό κρίση περίπτωση. Παράδειγμα για τα μέσα της ποινικής απάτης [ΠΚ 386] αναφέρει ο Αρεοπαγίτης Μιχ. Μαργαρίτης [όπ.πάρ, σελ? 1282 υπό § 17] με παραπομπή στην νομολογία της Συμβουλίου Πλημ/ κών Θες/ κης 1223/ 1984, «πλανώμενο πρόσωπο μπορεί να είναι κάθε φυσικό πρόσωπο συγκεκριμένο και δεν νοείται παραπλάνηση κοινού». Εν τέλει δε, υπάρχει κι άλλος ένας λόγος που δεν νομίζω πως τελείται οποιαδήποτε αξιόποινη πράξη από τις εταιρείες αυτές: κατά την εφαρμογή της θεωρίας της ιδίας υπευθυνότητας, «όποιος συμπεριφέρεται βαρέως αμελώς (επιπόλαια, ευκολόπιστα) σε σχέση με την περιουσία του?όπως εκείνος που επενδύει τα χρήματα του για την "αποδαιμονοποίηση" του?είναι ο ίδιος υπεύθυνος για την προσβολή του. Σε τέτοιες περιπτώσεις εκείνο που έχει πρωτίστως σημασία είναι ο τρόπος με τον οποίο το θύμα έχει δομήσει το οργανωτικό πεδίο του, στοχεύοντας στην ικανοποίηση των ατομικών αναγκών του?το πως θα διαχειριστεί τους κινδύνους που είναι σύμφυτοι με την οργάνωση του αποτελεί δικό του μέλημα» [Κ. Βαθιώτης, απάτη και εκβίαση, έκδοση 2014, πλαγιάριθμος 217, σελ? 111]. Με τόσες παταγώδεις αποτυχίες στις προβλέψεις-εκτιμήσεις των εταιρειών αυτών [θυμηθείτε π.χ. το πρόσφατο δημοψήφισμα του 62 % υπέρ του ΟΧΙ] όποιος τις λαμβάνει υπόψη του έχει προσωπικότητα νηπίου! Εαυτόν ας αιτιάται!
v.Συμπέρασμα: ορθά επενέβη ο εισαγγελέας διατάσσοντας προκαταρκτική εξέταση [είναι γνωστό ότι στην προκαταρκτική εξέταση ισχύει το αξίωμα in dubio contra reum (εν αμφιβολία, εις βάρος του ύποπτου), πιθανολογώ όμως ότι θα την θέσει στο αρχείο αυτή την έρευνα. Αλλά και αν ακόμη την παραπέμψει στο ακροατήριο δεν νομίζω ότι θα υπάρξει καταδίκη.
Παρατήρηση. Διαβάστε εδώ τις εξηγήσεις των εταιρειών αυτών στο γιατί πέφτουν έξω στις εκτιμήσεις τους.
Πηγή: gfragoulis.blogspot.gr
