Με πιάνει αηδία. Γιατί ξέρετε, αν ήθελαν, θα μπορούσαν. Ναι θα μπορούσαν να δώσουν τη δυνατότητα στο κόσμο να πάρει το αεροπλάνο και να μη πνίγεται. Έχει δοθεί αυτή η δυνατότητα ήδη σε κάμποσους Σύριους, με προγράμματα μετεγκατάστασης και υποδοχής, με ανθρωπιστικές βίζες, με διευκόλυνση στην οικογενειακή επανένωση, με υποτροφίες για Σύριους φοιτητές... Με πιάνει αηδία.
Της Ασπασίας Παπαδοπούλου*
Γιατί ξέρετε, αν ήθελαν, θα μπορούσαν. Ναι θα μπορούσαν να δώσουν τη δυνατότητα στο κόσμο να πάρει το αεροπλάνο και να μη πνίγεται. Έχει δοθεί αυτή η δυνατότητα ήδη σε κάμποσους Σύριους, με προγράμματα μετεγκατάστασης και υποδοχής, με ανθρωπιστικές βίζες, με διευκόλυνση στην οικογενειακή επανένωση, με υποτροφίες για Σύριους φοιτητές... Με έχει πιάσει το στομάχι μου, μια αηδία που μου φτάνει μέχρι το λαιμό.
Δεν πάει άλλο με αυτή την υποκρισία και την αδιαφορία των Ευρωπαϊκών κρατών για τη τραγωδία που εκτυλίσσεται μπροστά τους. Έκλαψε όλος ο κόσμος με την εικόνα του μικρού παιδιού που ξέβρασε η θάλασσα στο τέλος του καλοκαιριού, κι ήταν ένα μόνο από πάρα πολλά τέτοια παιδιά. Αν είσαι γονιός, νιώθεις την ανατριχίλα στο πετσί σου, είναι-σαν-το-δικό-μου-παιδί γυρίζει μέσα στο κεφάλι σου η σκέψη και ζαλίζεσαι.
Η φωτογραφία ήταν σκληρή, πιο σκληρή από όλες τις άλλες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε μέχρι τώρα, και κάποιοι ενοχλήθηκαν λέει - είναι όμως η γυμνή αλήθεια. Την αλήθεια αυτή τη βλέπουν πολλοί στα νησιά, στα σύνορα, στους σταθμούς τρένων, στα πάρκα κάθε μέρα. Σφίγγεται η καρδιά τους και σκίζονται να βοηθήσουν, μαζεύουν ρούχα, φαγητά, παιχνίδια, ταϊζουν, φροντίζουν, κοιμίζουν κόσμο. Και ελπίζουν οτι επιτέλους κάτι θα γίνει, δε μπορεί, θα προβλεφθεί μια πολιτική και δε θα αφήσουν αυτούς τους ανθρώπους στις αντοχές των εθελοντών και στη δική τους επιβίωση. Αλλά που.
Υπάρχουν εκατοντάδες εθελοντές που τρέχουν νυχθημερόν. Ένα ανθρώπινο κύμα πολιτών σε διάφορες χώρες δηλώνουν, για πρώτη φορά περήφανα, οτι, ναι, θέλουν τους πρόσφυγες στη χώρα τους και στο σπίτι τους μέσα ακόμα. Ο κόσμος νοιάζεται, ο κόσμος νιώθει. Δεν έχουμε ξαναδεί τέτοια ανταπόκριση τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι ιστορική, σχεδόν επαναστατική η μεταστροφή.
Δεν αντέχεται αυτή η εικόνα, άνθρωποι που δεν έκαναν τίποτα κακό, δεν έφταιξαν τίποτα, να υπομένουν βουβά, να προσπαθούν να ξεφύγουν, να πεθαίνουν χιλιάδες μπροστά μας, γιατί δε μπορούν να πάρουν το αεροπλάνο και να ταξιδέψουν κανονικά όπως εμείς. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πώς αντέχουν να το βλέπουν, πώς κοιμούνται το βράδυ, δεν ξέρω. Μονο οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν νιώθουν. Ζαρώνουν πίσω από δικαιολογίες εύπεπτες, που τις στολίζουν με λέξεις όπως παρανομία, εισβολή, απειλή.
Δεν πάει άλλο, λένε. Ζητάνε οι μεν, υπόσχονται οι δε, περισσότερα λεφτά για να 'διαχειριστούν' αυτό το 'μπελά'. Και αργούν, πάντα αργούν. Και επειδή οι πρόσφυγες είναι πολλοί, λένε δε πας καλύτερα στο γείτονα, όχι εδώ. Κατά βάθος, θέλουν να ξυπνήσουν αύριο και, ω του θαύματος, να μην έρθει κανένας άλλος. Δε γινεται, κύριοι, σόρρυ. Είναι πόλεμος, ξέρετε. Θα έρθουν οι άνθρωποι. Δε ξέρω αν αντιλαμβάνεστε ποιά είναι η κατάσταση ακριβώς στη Συρία.
Αυτό που βλέπεις σε ταινίες καταστροφής, ε, αυτό. Το ίδιο θα έκανες κι εσύ, κι εγώ, και όλοι μας, το ίδιο έκανε ο παππούς σου και η γιαγιά σου. Είχε πολέμους και φτώχεια και εδώ, ξεχάσατε; Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης σίγουρα ξέχασαν, από ό,τι φαίνεται. Η Γερμανία, μια από τις λίγες χώρες που δήλωσε έτοιμη να υποδεχτεί όσους πρόσφυγες φτάσουν στο έδαφος της, άρχισε να εκνευρίζεται με τους υπόλοιπους, και για να τρίξει τα δόντια, έκλεισε τα σύνορα. Μπήκαν και άλλοι στο χορό μαζί της, νομίζοντας οτι είναι καλή ιδέα απλά να κλείσει η πόρτα.
Και ποιό το αποτέλεσμα, απλά πιο πολλοί άνθρωποι θα κοιμούνται δίπλα στις ράγες και στα λασπωμένα χωράφια των Βαλκανίων περιμένοντας. Δεν αντέχεται αυτή η εικόνα, άνθρωποι που δεν έκαναν τίποτα κακό, δεν έφταιξαν τίποτα, να υπομένουν βουβά, να προσπαθούν να ξεφύγουν, να πεθαίνουν χιλιάδες μπροστά μας, γιατί δε μπορούν να πάρουν το αεροπλάνο και να ταξιδέψουν κανονικά όπως εμείς. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πώς αντέχουν να το βλέπουν, πώς κοιμούνται το βράδυ, δεν ξέρω.
Με πιάνει αηδία. Γιατί ξέρετε, αν ήθελαν, θα μπορούσαν. Ναι θα μπορούσαν να δώσουν τη δυνατότητα στο κόσμο να πάρει το αεροπλάνο και να μη πνίγεται. Έχει δοθεί αυτή η δυνατότητα ήδη σε κάμποσους Σύριους, με προγράμματα μετεγκατάστασης και υποδοχής, με ανθρωπιστικές βίζες, με διευκόλυνση στην οικογενειακή επανένωση, με υποτροφίες για Σύριους φοιτητές. Όλα αυτά υπάρχουν, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα καλύτερα αύριο, και για πιο πολλούς.
Ακόμα και προγράμματα απασχόλησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Και επίσης θα μπορούσαν να κάνουν κάτι να βοηθήσουν τα κράτη το ένα το άλλο, προκειμένου να διεκπεραιωθούν οι διαδικασίες γρήγορα, και να μη κοιμούνται οι άνθρωποι στο δρόμο. Αλλά να, όταν φτάνει ο κόμπος στο χτένι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφεύγουν. Όταν τους ζήτησαν να δεσμευτούν τον Ιούλιο να προσφέρουν θέσεις με προγράμματα υποδοχής για να μοιραστεί ένα μικρό μέρος αυτών που φτάνουν σε Ελλάδα και Ιταλία, την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια.
Χτες τους το ξαναζήτησαν, και πάλι οι περισσότεροι ηγέτες είπαν δε θέλουν τίποτα δεσμευτικό. Στα λόγια συμπόνοιας είναι καλοί, κροκοδείλια τα δάκρυα όμως. Ένας πατέρας κολυμπάει με το μωρό στην αγκαλιά, ένας ανήλικος περπατάει χιλιόμετρα μόνος με ανείπωτο πόνο σώματος και ψυχής, όλοι τους ικέτες στα πόδια της Ευρώπης, και ποιά είναι η απάντηση σε αυτούς; Κλείστε τα σύνορα, βάλτε στρατό. Είναι απειλή.
Σε πιάνει απελπισία. Δε περιμένω θαύματα, δε περιμένω συμπόνοια από τους ηγέτες. Δεν περιμένω κάν να το δουν ωφελιμιστικά, γιατί αλλιώς θα άνοιγαν τις πόρτες σε αυτό το εργατικό δυναμικό και το πληθυσμό που θα αναζωογοννήσει την ήπειρο των συνταξιούχων. Περιμένω όμως ένα μίνιμουμ αξιοπρέπειας. Να σεβαστούν θεμελιώδεις αρχές και αξίες, όπως την ανθρώπινη ζωή. Δεν επιτρέπεται να πεθαίνει ο κόσμος προσπαθώντας να βρει καταφύγιο στην Ευρώπη. Είναι ντροπή. Δώστε τους την ευκαιρία να ταξιδέψουν.
* Η κ. Ασπασία Παπαδοπούλου είναι υπεύθυνη Πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξορισμένους (ECRE).
Πηγή: www.lifo.gr
