default-image

Αρχές επανεκκίνησης της αγροτικής μας οικονομίας

Απόψεις
Αρχές επανεκκίνησης της αγροτικής μας οικονομίας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αρχές επανεκκίνησης της αγροτικής μας οικονομίας: Συλλογικότητα, Κοινωνική στήριξη, Παραγωγικό πρόστιμο με αποτέλεσμα την Βιωσιμότητα

Του Νίκου Δασκαλάκη *

Η ενίσχυση των συλλογικών δομών προκειμένου από την μια πλευρά να ισχυροποιούν την διαπραγματευτική θέση τους στην αγρο-διατροφική αλυσίδα, από την άλλη να μειώνουν τα σχετικά κόστη παραγωγής και να αντιμετωπίζουν καλύτερα την ιδιαιτερότητα της δραστηριότητάς τους κρίνεται αναγκαία. Η μη αναγνώριση αυτής της ιδιαιτερότητας οδηγεί σε ένα είδος κοινωνικής 'απαξίωσης' της σημαντικότητας του ρόλου των επαγγελματιών αγροτών και συνεπακόλουθα της γεωργικής παραγωγής συνολικά με κυρίαρχη συνέπεια να αδυνατούν οι λοιπές κοινωνικές ομάδες να αποδεχθούν σχετικές αγροτικές προνομιακές κρατικές διευκολύνσεις. Αυτές οι κοινωνικές ομάδες δεν στηρίζουν στο βαθμό που θα μπορούσαν και ενδεχομένως επιβάλλεται από τις σημερινές συνθήκες, τόσο σε τοπικό, όσο και σε εθνικό επίπεδο, τα ντόπια αγροτικά προϊόντα.

Ωστόσο, δεν μπορεί να υπάρξει εθνική αγροτική επανεκκίνηση δίχως την ευρύτερη δυνατή κοινωνική στήριξη και ποικιλόμορφη κοινωνική επιβράβευση των αγροτών και των προϊόντων τους ακόμη και αν αυτή προϋποθέτει επανεξέταση και κατάργηση προνομιών στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης και του δίκαιου διαμοιρασμού των οικονομικών βαρών που επιβάλει η σημερινή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Δεν κατανοείται επιπλέον από τις λοιπές κοινωνικές δυνάμεις η τεράστια διάχυση του πρωτογενούς τομέα και ο ρόλος του στην κίνηση του συνόλου της οικονομίας. Η όποια επανεξέταση οφείλει να μην αγνοήσει το βασικό ζητούμενο της βιωσιμότητας, τόσο των υπαρχόντων αγροτικών εκμεταλλεύσεων, όσο και αυτών των νέων αγροτών και των νεοεισερχόμενων στην άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας. Πυροτεχνήματα εικονικών ή μη βιώσιμων θέσεων εργασίας στον αγροτικό τομέα δεν συνιστούν φυσικά αγροτική επανεκκίνηση αλλά δρομολογούν την περαιτέρω υποβάθμιση του έργου και της θέσης των σημερινών επαγγελματιών αγροτών και της αγροτικής παραγωγής.

Προκειμένου να υπηρετηθούν οι παραπάνω βασικές αρχές, μπορούν να προκριθούν διάφορες θεσμικές και διαρθρωτικές δράσεις με βασικούς στόχους την διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς αγροτικού εισοδήματος, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της αυτάρκειας της χώρας σε βασικά διατροφικά προϊόντα. Σε αυτό το πλαίσιο και όσο αφορά την αρχή της συλλογικότητας, απαιτείται μια ολοκληρωμένη νομοθετική παρέμβαση περαιτέρω εξυγίανσης και ενδυνάμωσης του συνεταιριστικού κινήματος με ανάδειξη του ρόλου των Αγροτικών Συνεταιρισμών με βάση το προϊόν, των Ομάδων Παραγωγών και ενδεχομένως των Γεωργικών Επιμελητηρίων με απόλυτο σεβασμό στις διαχρονικές και πανευρωπαϊκές αξίες της συλλογικής οργάνωσης των αγροτών.

Σχετικά με την κοινωνική στήριξη, οι περιφερειακές αγρο-διατροφικές συμπράξεις μπορούν να αποτελέσουν πυρήνα δράσεων που και με την αξιοποίηση του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) μπορούν να εμπλουτιστούν με παρεμβάσεις υλοποίησης απευθείας αγρο-διατροφικών αλυσίδων που θα μικρύνουν την απόσταση του καταναλωτή από τον παραγωγό η ανάπτυξη της ερευνών, η υλοποίηση εγγυοβελτιωτικών έργων που θα μεγιστοποιήσουν ποσοτικά και ποιοτικά το παραγωγικό αποτέλεσμα είναι αναγκαία. Προφανές εργαλείο βιωσιμότητας αποτελεί η θεσμοθέτηση και υλοποίηση ενός ολιστικού Συστήματος Παροχής Γεωργικών Συμβουλών (ΣΠΓΣ) που θα σταθεί ιδιαίτερα δίπλα στους νέους αγρότες και στους νεοεισερχόμενους στην άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας.

Όλα τα παραπάνω με διαφορετική φρασεολογία ανάλογα με την ευρύτερη κομματική ιδεολογία συναντιόνται στο σύνολο των πολιτικών προγραμμάτων των κομμάτων ενόψει των επικείμενων εθνικών εκλογών. Το πρόβλημα ωστόσο δεν βρίσκεται στην ευρύτερη αποδοχή τους αλλά στο ότι επί της ουσίας αυτά συναντιόντουσαν και στα προγράμματα που αφορούσαν τις προηγούμενες εκλογές τουλάχιστον των τελευταίων είκοσι χρόνων. Το ευτύχημα βέβαια θα είναι να μην καλλωπιστούν και εμφανιστούν ξανά ως φρέσκιες νέες ιδέες και προτάσεις για τα επόμενα είκοσι χρόνια μιας και τότε  πρακτικά δεν θα υπάρχει γεωργική παραγωγή και αγροτές.

Το κυρίαρχα κόμματα σήμερα, και όχι αύριο μετά τις εκλογές, πρέπει να συμφωνήσουν ότι ο όποιος επιλεγμένος Υπουργός Γεωργίας από την όποια αυριανή κυβέρνηση θα έχει ένα εύλογο χρονικό διάστημα να υλοποιήσει τις επί της ουσίας κοινές υπερκομματικές στοχεύσεις μιας συλλογικής, κοινωνικά αποδεκτής και βιώσιμης γεωργίας. Δεν είναι δυνατόν η γεωργία της χώρας να πρωταγωνιστεί συνεχώς στο το ίδιο έργο με θύμα τον αγρότη και να απλά να αλλάζουν ρόλο ο κατήγορος με τον κατηγορούμενο ανάλογα με το ποιος κυβερνά και ποιος αντιπολιτεύεται (το πλέον παράδοξο και παράλογο των ημερών να εγκαλείται η μέχρι πρόσφατα κυβέρνηση από την μέχρι πρόσφατα αντιπολίτευση ότι δεν πληρώθηκαν οι επιδοτήσεις βιολογικής γεωργίας για τις οποίες όμως ένα χρόνο πριν εγκαλούνταν η τότε αντιπολίτευση ως κυβέρνηση από την τότε αντιπολίτευση και μέχρι πρόσφατα κυβέρνηση, με τους παραγωγούς ωστόσο και τότε και τώρα να μένουν απλήρωτοι), όπως και για μια σειρά άλλα μέτρα και δράσεις.

Δεδομένης της κοινά αποδεκτής στόχευσης επανεκκίνησης του πρωτογενούς αγροτικού τομέα, ας ανασυσταθεί και ας λειτουργήσει ξανά ως άτυπη εποπτική-συμβουλευτική αρχή μια μικρή ευέλικτη διακομματική εθνική επιτροπή γεωργικής πολιτικής. Ας αναλάβει αυτή η επιτροπή να ελέγχει και να δημοσιεύει την πορεία υλοποίησης του έργου επανεκκίνησης της αγροτικής οικονομίας με βάση κοινά αποδεκτούς και ξεκάθαρους ποσοτικούς και ποιοτικούς παραμέτρους που θα τεθούν στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης. Ας μπει ένα τέλος σε μια φαύλη αοριστολογία στόχων δίχως καμία μετρική αναφορά διαφορικού έργου που απλά ξανά εφευρίσκονται κάθε φορά από κάθε νέα κυβέρνηση. Φτάνει πια με τις μαγικές λύσεις μιας εφήμερης και βραχύβιας υπουργικής χρήσης που τελικά εξυπηρετούν μόνο πολιτικά και κομματικά παιχνίδια και που δεν αφορούν τους αγρότες.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους αγρότες να συνεκτιμάται πολιτικά και το λοιπό πρόγραμμα διακυβέρνησης κάθε κόμματος και όχι αποκλειστικά το αγροτικό μιας και για τα επόμενα λίγα χρόνια είναι πλέον ξεκάθαρο και κοινά αποδεκτό το τι πρέπει να γίνει για την επανεκκίνηση του πρωτογενούς τομέα ανεξάρτητα κομματικού πρόσημου. Οπότε καλό είναι το σύνολο των κομμάτων να μην παγιδεύουν τους αγρότες σε αόριστες υποσχέσεις, να μην τους ευτελίζουν και να μην τους υποβιβάζουν. Ας σταθούν όλοι μαζί δίπλα τους και το βασικότερο ας τους ακούσουν μιας και είναι σίγουρο ότι ξέρουν τις λύσεις καλύτερα από όλους τους σωτήρες τους.

Στη διαμόρφωση ενός τέτοιου σχεδίου, στη χάραξη πολιτικής και ελέγχου εφαρμογής του οι συνεταιριστικές αγροτικές οργανώσεις, το ΓΕΩΤΕΕ, τα επιμελητήρια και οι επαγγελματίες του χώρου, δεν μπορούν παρά να έχουν σημαντικό ρόλο.

* Ο κ. Νίκος Δασκαλάκης είναι εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος σε θέματα Πρωτογενή Τομέα στην Π.Ε. Λασιθίου, πρόεδρος ΕΑΣ Ιεράπετρας.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News