default-image

Η Πολιτεία μας έχει ανάγκη την αμφισβήτηση και την προοπτική

Απόψεις
Η Πολιτεία μας έχει ανάγκη την αμφισβήτηση και την προοπτική

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η αμφισβήτηση είναι πράξη, ενέργεια κοινωνική. Εμπεριέχει την άρνηση και αντίθεση απέναντι σε μια "εγκυρότητα". Η αμφισβήτηση τοποθετείται και αναπτύσσεται ανάμεσα στην πολιτεία και την κοινωνία. Είναι η ιστορική σύνδεση εξουσίας και αρχόμενης κοινωνίας.

Του Ζαχαρία Δοξαστάκη*

Οι πολιτειακοί μηχανισμοί και θεσμοί καθορίζουν σχέσεις εξουσίας αμετάβλητες και αναμφισβήτητες. Οι αξίες και η εξασφάλιση της αναπαραγωγής τους ετεροκαθορίζονται και επιβάλλονται.

Αμφισβητώ την πολιτεία σημαίνει αναζητώ κοινωνικές και πολιτικές εγγυήσεις που να μην εξοβελίζουν την αμφισβήτηση, αλλά να προκύπτουν απ' αυτήν. Να ουσιαστικοποιούν τη λειτουργία και τα νοήματα της πολιτείας. Στην πατρίδα μας η ευημερία, η αδιαφορία, η συναλλαγή και η κοινωνική τελμάτωση εκτόπιζαν την αμφισβήτηση. Η ουσιαστική και η πραγματική αμφισβήτηση αναστατώνουν τα κατεστημένα και τα λιμνάζοντα ύδατα. Κατεστημένα δεν υπάρχουν μόνο στο συντηρητικό χώρο, αλλά και τον προοδευτικό.

Η εθνική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας είναι γνωστή, στάσιμη και κρίσιμη. Ο λαός απεγνωσμένα με τις πρόσφατες πολιτικές επιλογές του επιζητεί τη βελτίωση και ανατροπή αυτής της κατάστασης. Ωθούμενος νομοτελειακά, μετά την αποτυχία των συστημικών κομμάτων να βελτιώσουν τις πολιτικο-οικονομικο-κοινωνικές συνθήκες, ανέδειξε, έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην Αριστερά να διαχειριστεί τα προγράμματα, τα οποία διαμορφώνονται εκρηκτικά απ' αυτό το αρνητικό περιβάλλον.

Η στήριξη της μεγάλης αυτής εθνικής προσπάθειας δεν μπορεί να μείνει ούτε αποκλειστικό προνόμιο, ούτε ασφαλώς ιδιοκτησία κανενός. Έχει ανάγκη συνειδητής και καθολικής στήριξης, από μια υπεύθυνη και δημοκρατική κοινή γνώμη, η οποία αναγνωρίζει διαχρονικά τα λάθη, τις ανεπάρκειες και δυσχέρειές της.

Η υπεύθυνη και υγιής κριτική είναι προϋπόθεση κάθε θετικής προσπάθειας. Η αμφισβήτηση είναι συστατικό στοιχείο κάθε οργανωμένης κοινωνίας. Σπάει κατεστημένα και φράγματα σιωπής. Σε κάθε πολιτεία και είδος δημοκρατίας δημιουργούνται στεγανά και κατεστημένα. Στην πολιτική, στην εξουσία, στην τέχνη, στη δημοσιογραφία και στα κόμματα.

Από τη σημερινή εξουσία (διακυβέρνηση) έχουμε μεγάλες και φιλόδοξες προσδοκίες. Τη θέλουμε να τολμά, να διψά και να δημιουργεί κοινωνικές αξίες και συνθήκες για την αμφισβήτησή της. Να επιδιώκει την κρίση και την άποψη του κριτικού πολίτη. Να αποφεύγει και να μη στηρίζεται σε ζητωκραυγές και " οπαδικές" συμπεριφορές. Η Δημοκρατία και ο Σοσιαλισμός αρχίζουν και υποχωρούν από την ώρα που στο κράτος αρχίζουν και επικρατούν οι σοφοί και μεταφυσικές αντιλήψεις.

Με τον όρο " πολιτεία" εννοούμε τη σχέση κράτους και κοινωνίας και πιο απλά της νομιμοποιημένης πρωτογενούς εξουσίας και λαού. Η διαλεκτική ευθύνη χαρακτηρίζει αυτή τη σχέση. Επί παραδείγματι για την παραγωγή πολιτικής και την υπεύθυνη λειτουργία ενός κόμματος δεν ευθύνεται μόνο η ηγεσία του, αλλά τα στελέχη και τα μέλη του.

Η πολιτική προοπτική είναι δύσκολη και σύνθετη έννοια. Η σημασία της προβάλλεται και τονίζεται, ιδίως, όταν υπάρχει. Η πολιτική προοπτική συνεπάγεται και εξασφαλίζει τη λειτουργία των θεσμών (εξουσιαστικών και κοινωνικών) προς την κατεύθυνση της κοινωνικής συμβίωσης και συνοχής. Η ορθή λειτουργία των θεσμών (δικαστήριο, Βουλή, κόμμα κ.ά.) προϋποθέτει προοπτική σκέψη. Δρω προοπτικά σημαίνει υπερβαίνω νοοτροπίες και αγκυλώσεις. Μετάβαση από το σήμερα (κατεστημένο) στο αύριο (ελπίδα). Προοπτική στην πολιτική διαδικασία σημαίνει μέθοδο και πρακτική θεμελιωμένη μέσα στο πρόβλημα και με αντοχή στο χρόνο.

Η έλλειψη πολιτικής προοπτικής οδηγεί σε παθητική κοινωνική βάση. Η λειτουργία αυτή δεν είναι μόνο χρέος της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας, αλλά και των κοινωνικών δυνάμεων. Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (Μ.Μ.Ε.) επιβάλλεται να δείξουν την απαιτούμενη προοπτική. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, κυρίως τα συντηρητικά, οφείλουν να μετασχηματίζονται και να συσπειρώνονται όχι στα πρόσωπα, αλλά σε προγράμματα και αρχές.

Θα έθετε, εύλογα, κάποιος το καίριο και επίκαιρο ερώτημα ποία είναι η προοπτική της Αριστεράς. Ενός χώρου που συγκεντρώνει σημαντικές δυνάμεις που διακρίνονται από επάρκεια και πολιτικό σκεπτικό. Η ηγεσία του συγκεκριμένου χώρου χρωστά στο λαό την αποσαφήνιση μιας ρεαλιστικής, αισιόδοξης και εγγυημένης προοπτικής. Η ανασυγκρότηση των πολιτικών δυνάμεων είναι θέμα σωστής οργάνωσης και έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας.

Στο πολιτικό επίπεδο και στο πλαίσιο του δημόσιου βίου της χώρας αποτυπώνονται σαφείς ενδείξεις απάθειας και γενικής αποσύνθεσης που δεν μπορούν να αποσιωπηθούν.

Την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα εισήλθε σε μία κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της, καθώς οι οικονομικές πολιτικές των τελευταίων δεκαετιών την έχουν οδηγήσει στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Η χρεοκοπία, ωστόσο, είναι δυνατόν να αποτραπεί και η Ελλάδα να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης, με την προϋπόθεση ότι θα νομοθετηθούν και θα εφαρμοστούν με συνέπεια σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Για την επιτυχία αυτών των μεταρρυθμίσεων, σχετικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνική συναίνεση.

Με την αλλαγή της Κυβέρνησης (Ιανουάριος 2015) δημιουργήθηκε μια ιστορική ευκαιρία και πρόκληση. Οι υπάρχουσες αντικειμενικές δυσκολίες είναι, όσο ποτέ, μεγάλες. Αντιλαμβάνεται ο κάθε ενεργός πολίτης ότι στην Ελλάδα δεν παίζεται η πορεία ενός προοδευτικού κυβερνητικού κόμματος, αλλά κάτι πολύ σημαντικό. Παίζεται η ζωή και το μέλλον των πολιτών της χώρας. Είναι λοιπόν ανάγκη, μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά, ο συντονισμός όλων των παραγόντων του πολιτειακού βίου, τόσο των κρατικών, όσο και των κοινωνικών. Χρειάζεται περισσότερη πολιτική προοπτική.

* Ο κ. Ζαχαρίας Εμμανουήλ Δοξαστάκης είναι εμπειρογνώμονας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τ. Δήμαρχος Χερσονήσου

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News