Και τώρα τρέχουν στο Μαξίμου. Μετά από ένα μαραθώνιο 20 ωρών διαβουλεύσεων η συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση και στον κουαρτέτο των δανειστών επιτέλους έκλεισε. Ή αυτό τουλάχιστον γνωστοποίησε η ελληνική πλευρά χθες διότι από πλευράς δανειστών εκφράζονταν επιφυλάξεις και αποστάσεις. Η συμφωνία, την οποία το Μαξίμου έσπευσε να πανηγυρίσει πυροδοτώντας τη θυμηδία και τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αλλά και του αντάρτικου ρεύματος στο ΣΥΡΙΖΑ, βεβαίως υπάρχει σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Κάτι που έσπευσε να διαμηνύσει χθες με νόημα και η πλευρά της Κομισιόν.
Πλέον, μετά τον τεχνικό... "λευκό καπνό" για τη συμφωνία, είναι σε εξέλιξη ένας αγώνας δρόμου από την ελληνική κυβέρνηση για την ψήφιση και επικύρωσή της σε πολιτικό επίπεδο. Δηλαδή από το ελληνικό και τα άλλα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, αλλά και από το Γιούρογκρουπ που - εκτός απροόπτου - αναμένεται να συνεδριάσει την Παρασκευή, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου.
Ανησυχία λόγω Βερολίνου
Την ίδια ώρα πάντως που η κυβέρνηση θέλει διακαώς να πατήσει... το γκάζι, "φρένο" μπαίνει από το Βερολίνο, με τη γερμανική πλευρά, όπως φάνηκε από τη νέα χθεσινή επικοινωνία Τσίπρα-Μέρκελ, να επιμένει ακόμα και τώρα για ενδιάμεση συμφωνία-γέφυρα.
Η Άγκελα Μέρκελ στη συνομιλία της με Τσίπρα διατύπωσε εκ νέου επιφυλάξεις. Επέμενε ότι είναι "πρόχειρη" η συμφωνία και αντιπρότεινε πρόγραμμα-γέφυρα. Μεγάλο ερώτημα η στάση που θα κρατήσει ο Σόιμπλε στο Eurogroup της Παρασκευής.
Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν στην ελληνική κυβέρνηση είναι ότι ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επιμένει στη σκληρή γραμμή και ότι η κ. Μέρκελ προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Θετικό πάντως σημάδι απέναντι στην ανησυχία που προκαλεί η γερμανική στάση το ότι χθες η επί της αρχής συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης-δανειστών για το νέο μνημόνιο «εγκρίθηκε» μέσω της τηλεδιάσκεψης της συνεδρίασης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Επιτροπής-EFC (δηλαδή το "μικρό Ecofin").
Οι πανηγυρισμοί
Όχι με ένα αλλά με 2 πανηγυρικού χαρακτήρα non-paper υπεραμύνθηκε χθες το Μαξίμου της συμφωνίας που φαίνεται πως έκλεισε με τους δανειστές. Στο δεύτερο πανηγυρικό ενημερωτικό σημείωμα το Μαξίμου παραθέτει καρέ-καρέ τα 14 σημεία που ισχυρίζεται πως αποτελούν σημαντικά κέρδη για τη χώρα. Κέρδη, σύμφωνα με την κυβέρνηση, σε σύγκριση με τα μέτρα που απαιτούσε η τρόικα το Δεκέμβριο του 2014. Είναι όμως πραγματικά, χειροπιαστά κέρδη; Ή το Μέγαρο Μαξίμου, όπως υπογραμμίζει καυστικά και η αντιπολίτευση, έχει ξεχάσει τεχνηέντως τις σημαντικές, κρίσιμες παραμέτρους λέγοντας τη μισή ή καθόλου σε κάποιες περιπτώσεις αλήθεια;
Ας δούμε αναλυτικά το πανηγυρικό έγγραφο με τα 14 "κέρδη":
1) «Χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα: Τα πλεονάσματα τα οποία προβλέπονται στη συμφωνία είναι χαμηλότερα από εκείνα της 5ης αξιολόγησης κατά 11%. Αυτό μειώνει τα δημοσιονομικά μέτρα που θα ληφθούν περίπου κατά 20 δισ.».
Εδώ θα πρέπει να δούμε τη "μετάφραση" πίσω από μια διαπίστωση που όντως ισχύει, αλλά είναι, όπως δικαιούται να λέει καυστικά η αντιπολίτευση, η μισή αλήθεια. Όντως στη νέα συμφωνία της νυν κυβέρνησης προβλέπονται χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα σε σχέση με τα πλεονάσματα που προβλέπονταν στην πολυσυζητημένη 5η αξιολόγηση. Μόνο που οι στόχοι για υψηλότερα πλεονάσματα δεν είχαν να κάνουν με νέα δημοσιονομικά μέτρα, όπως πλασάρεται από το Μαξίμου. Αλλά με ένα θετικό ενδεχόμενο, δηλαδή τις τότε προβλέψεις για θετικό ρυθμό ανάπτυξης.
Έκτοτε, το 7μηνο αυτό φυσικά οι οικονομικές συνθήκες άλλαξαν άρδην στην Ελλάδα προς το χειρότερο. Ως εκ τούτου δεν είναι πλέον ρεαλιστικός ο στόχος των υψηλών πλεονασμάτων που υπήρχαν στο τραπέζι των συζητήσεων το Δεκέμβριο. Αυτό φυσικά δεν αποτελεί επιτυχία του Μαξίμου, αλλά μάλλον - για να είναι κανείς δίκαιος - το αντίθετο...
2) «Αλλαγή στο χρόνο και τα ποσά χρηματοδότησης. Με την παρούσα συμφωνία, η χώρα καλύπτει το σύνολο του χρηματοδοτικού κενού μέχρι το 2019, καθώς και των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Το σύνολο της χρηματοδότησης θα είναι 86 δισ., έναντι 4 δισ. που προέβλεπε η 5η αξιολόγηση».
Μοιάζει παράδοξο το να πανηγυρίζει μια κυβέρνηση με αντιμνημονιακή προεκλογικά σημαία για το ότι καταφέρνει μέσω μνημονίου να λάβει πολύ περισσότερα χρήματα, παρατείνοντας φυσικά και μάλιστα κατά πολύ το δανειακό καθεστώς με τα όσα επώδυνα μέτρα το συνοδεύουν. Επίσης, είναι παράδοξο να πανηγυρίζει μια κυβέρνηση ότι θεραπεύει ένα πρόβλημα, μια "ασθένεια", που οξύνθηκε επί ημερών της. Ο λόγος φυσικά για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου.
Σημαντικό αν μη τι άλλο το ότι η νέα συμφωνία καλύπτει οικονομικά τις ληξιπρόθεσμες κρατικές οφειλές. Αλλά ξεχνούν όλως τυχαίως στο Μαξίμου το ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές διογκώθηκαν κατά σχεδόν 2 δισ. ευρώ, από 3 στα 4,6 δισ. ευρώ επί της νέας κυβέρνησης...
3) «Διασφαλίζεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέχρι του ποσού των 25 δισ.». Σωστό αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι γιατί φτάσαμε στο σημείο να χρειαστούμε 25 δισ. ευρώ για ανακεφαλοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Μα, η απάντηση είναι προφανής. Η νέα αυτή ανακεφαλοποίηση δε χρειαζόταν. Έγινε αναγκαία εσχάτως λόγω της τραπεζικής αργίας και των capital controls. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση με τους πολιτικούς της χειρισμούς δημιούργησε μια νέα ασθένεια που δεν υπήρχε και τώρα πανηγυρίζει που βρήκε έναν τρόπο να τη θεραπεύσει...
4) «Επανέρχεται σε ισχύ ο Θεσμός των Συλλογικών Συμβάσεων».
Θα πρέπει κανείς να δει λεπτομέρειες στο σημαντικό αυτό για το σύνολο των εργαζομένων της χώρας θέμα. Από εκεί και πέρα οι της αντιπολίτευσης έχουν κάθε λόγο να επικρίνουν την κυβέρνηση για το πόσο γρήγορα ξέχασε την πολυδιαφημισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού και τις υπόλοιπες προεκλογικές εξαγγελίες από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης.
5) «Παράλληλα με την εφαρμογή των μέτρων της συμφωνίας προβλέπεται αναπτυξιακό πακέτο ύψους 35 δισ. («πακέτο Juncker»)».
Εδώ χωρά πολλή κουβέντα. Το Μαξίμου σταθερά πλασάρει επικοινωνιακά το πακέτο των 35 δισ. ευρώ ως κάτι καινούργιο. Η αντιπολίτευση ωστόσο δίνει τελείως διαφορετική διάσταση, κάνοντας λόγο για δεδομένα και όχι καινούργια κονδύλια. Υποστηρίζουν συγκεκριμένα πως τα 35 δισ. είναι τα υπάρχοντα 20 δισ. του ΕΣΠΑ 2014-2020, τα 15 δισ. αθροιστικά της ΚΑΠ της νέας περιόδου και η υφιστάμενη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
6) «Διατηρείται ο νόμος για τις 100 δόσεις, με μικρές αλλαγές που προέκυψαν από την εφαρμογή του. Στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού έχουν μπει 850.000 οφειλέτες. Ο νόμος αυτός δεν έχει καμία σχέση με τον αντίστοιχο νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης, χρήση του οποίου δεν έκανε κανένας πολίτης».
Θα πρέπει να δούμε στην πράξη το πόσο βελτιωμένος, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, είναι ο νέος νόμος για τις 100 δόσεις. Οι πολίτες φοβούνται πάντως, και όχι άδικα, πως οι όροι της νέας ρύθμισης θα είναι πιο αυστηροί και λιγότερο ευεργετικοί.
7) «Αποτράπηκε η εκχώρησή των κόκκινων δανείων σε distress funds».
Σημαντικό ότι τελικά αποτράπηκε, αλλά δεν παύει να είναι γεγονός πως η κυβέρνηση δέχτηκε να το συζητήσει και να το διαπραγματευτεί.
8) «Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και η "μικρή ΔΕΗ" παραμένουν υπό δημόσιο έλεγχο».
Μια επιτυχία, για τους περισσότερους τουλάχιστον, που όμως επισκιάζεται, όπως και να έχει, από την υποθήκευση των 50 δισ. δημόσιας περιουσίας στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων που προβλέπει η συμφωνία.
9) «Παραμένει σε ισχύ ο νόμος για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, χρήση των διατάξεων του οποίου κάνουν περίπου 350.000 πολίτες».
Είναι απορίας άξιον το γιατί πανηγυρίζεται ως επίτευγμα το ότι μια εκλεγμένη κυβέρνηση δεν αναγκάζεται να αποσύρει ένα νομοθέτημα που θέσπισε μόλις πριν λίγο καιρό!
10) «Παραμένει σε ισχύ η δωρεάν εξέταση των πολιτών στα νοσοκομεία, χωρίς το εισιτήριο των 5 ευρώ».
Ομοίως με την ανθρωπιστική κρίση είναι απορίας άξιον πώς πανηγυρίζει η κυβέρνηση το αυτονόητο δημοκρατικά. Πως δε θα αναγκαστεί να αλλάξει ρύθμιση που πέρασε μόλις πριν λίγο καιρό!
11) «Επανέρχεται η αργία της Κυριακής στα καταστήματα».
Αξίζει να αναφερθεί πως κάποιοι είναι υπέρ της αργίας και άλλοι υπέρ της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων.
12) «Παραμένει σε ισχύ η διάταξη που προβλέπει την πώληση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων αποκλειστικά από τα φαρμακεία».
Το γεγονός χαροποιεί αν μη τι άλλο τον κλάδο των φαρμακοποιών. Όμως, έχουν αντίθετη θέση και θέλω άλλοι κλάδοι και μια μερίδα κόσμου.
13) «Το νέο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας συγκροτείται με τέτοιον τρόπο ώστε τα έσοδα και τα κέρδη από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας να επιστρέφουν κατά ποσοστό 50% στην πραγματική οικονομία και την ανάπτυξη. Αυτό δε συνέβαινε με το ΤΑΙΠΕΔ, μέσω του οποίου η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας πήγαινε κατά 100% στην αποπληρωμή του χρέους».
Η θέση αυτή στον κοινό νου μοιάζει με κυβερνητικό επιχείρημα υπέρ της αντιπολίτευσης και κατά της κυβέρνησης! Οξύμωρο σχήμα το να πανηγυρίζεται η ίδρυση ενός νέου ταμείου μέσω του οποίου ουσιαστικά υποθηκεύεται προς τους δανειστές η εθνική, δημόσια περιουσία σε ένα ποσό ύψους 50 δισ. ευρώ!
Αλήθεια πώς να αντικρουστούν τα βέλη της αντιπολίτευσης ότι κάτι τέτοιο - μια τέτοια πρωτόγνωρη εθνική υποχώρηση-υποθήκευση - δεν είχε γίνει δεκτό από τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις;
14) «Η συμφωνία δεν προβλέπει υπαγωγή στο Αγγλικό Δίκαιο και παραίτηση της χώρας από την κρατική ασυλία».
Αληθές, αλλά αλήθεια πόση σημασία έχει για τον απλό πολίτη, το μισθωτό, τον άνεργο, το συνταξιούχο η περίπλοκη αυτή, νομικίστικη παράμετρος; Ο απλός πολίτης ούτε αντιλαμβάνεται απόλυτα ποια είναι η διαφορά. Ούτε φυσικά έχει να προσμένει κάτι επί της ταμπακιέρας, στη δοκιμαζόμενη δηλαδή σταθερά τσέπη του, από τη διαφορά αυτή!
Αυτό που αλλάζει είναι πως σε περίπτωση εκτέλεσης αναγκαστικών εισπράξεων, αντί για δημόσια περιουσία, θα παρακρατούνται τώρα με την ισχύ ευρωπαϊκού και όχι Αγγλικού Δικαίου τα κονδύλια του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ προς τους αγρότες...
Αντιδράσεις: Αποδόμηση από Βενιζέλο
Η παραπάνω πανηγυρική ανακοίνωση του Μαξίμου μπήκε στο μικροσκόπιο και της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που έβγαλαν με τη σειρά τους non-paper αποδόμησης του non-paper του Μαξίμου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σημεία που παρέθεσε ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, αναφέροντας μεταξύ άλλων:
«- Οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα είναι μικρότεροι γιατί παρατείνεται επί τρία τουλάχιστον χρόνια η παραμονή σε μνημόνιο. Δεν πρόκειται για επιτυχία της κυβέρνησης, αλλά για αριθμητική αποτύπωση της ζημιάς που προκάλεσε η κυβέρνηση Τσίπρα/Καμμένου.
-Η κυβέρνηση τους προηγούμενους μήνες έκανε στάση εσωτερικών πληρωμών, στέγνωσε την αγορά, ανέβασε κατακόρυφα τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου και τώρα χαίρεται γιατί παίρνουμε νέο δάνειο για να καλύψουμε εσωτερικές υποχρεώσεις. Θρίαμβος.
-Η κυβέρνηση με τους χειρισμούς της προκάλεσε τεράστια διαρροή καταθέσεων, με το δημοψήφισμα προκάλεσε την τραπεζική αργία και τα capital controls, την καταστροφή στο Χρηματιστήριο. Η κυβέρνηση εξανέμισε την αξία του τραπεζικού χαρτοφυλακίου του ΤΧΣ που το Μάιο 2014 ήταν 25 δισ. Τώρα χρειάζεται επιβάρυνση του δημόσιου χρέους με άλλα 25 δισ. για τη νέα ανακεφαλαιοποίηση. Μόνο λόγω τραπεζών η ζημιά που προκάλεσε η κυβέρνηση στο Δημόσιο είναι 50 δισ.
-Όλη η δημόσια περιουσία τίθεται πλέον εν δυνάμει υπό τον έλεγχο της Ε.Ε. μέσω του νέου ταμείου που ποτέ δεν είχε γίνει δεκτό, παρά τις έντονες πιέσεις που είχαν ασκηθεί προς το σκοπό αυτό το 2011-12. Θυμίζουμε ότι η συζήτηση για τα περιβόητη 50 δισ. άνοιξε, με συνέντευξη του κ. Τόμσεν, το Φεβρουάριο του 2011 και προκάλεσε λυσσώδη αντίδραση της τότε αντιπολίτευσης!».
Μακρά η λίστα: Προαπαιτούμενα- "φωτιά"
Ξέχωρα από την πολιτική "μετάφραση" που μπορεί να κάνει ο καθένας διαβάζοντας τα οφέλη και τις ζημιές του 3ου μνημονίου, το σίγουρο και χειροπιαστό είναι πως το βράδυ της Πέμπτης θα ψηφιστεί μια μακρά λίστα με προαπαιτούμενα:
•Η αυστηροποίηση του ορισμού του αγρότη.
•Αύξηση του φόρου χωρητικότητας στη ναυτιλία.
•Αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ του 2015, ώστε να ξεκινήσει η αποστολή των σημειωμάτων το Σεπτέμβριο.
•Διόρθωση εισπρακτικών μέτρων που υιοθετήθηκαν προσφάτως.
•Επιστροφή του καθεστώτος συνταγογράφησης φαρμάκων.
•Μείωση των τιμών των γενόσημων φαρμάκων.
•Κατάργηση των προνομίων στο αγροτικό πετρέλαιο, αλλά και η καλύτερη στόχευση του επιδόματος για το πετρέλαιο θέρμανσης το 2016.
Επιπλέον, ζητείται η ψήφιση για την κατάργηση του ανώτατου ορίου του 25% επί των μισθών και των συντάξεων για τις κατασχέσεις, και επιπλέον:
•Μείωση όλων των ορίων για τις κατασχέσεις στα 1.500 ευρώ.
•Αλλαγή στα επιτόκια της ρύθμισης των 100 δόσεων και εξαίρεση από αυτήν των κακοπληρωτών, αλλά και η δέσμευση ότι δεν θα υπάρξουν άλλες ρυθμίσεις για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές.
Στο προσχέδιο του μνημονίου προβλέπονται επίσης:
•Η σταδιακή εξάλειψη των εξαιρέσεων στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις,
•η διευκρίνιση του καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά, με τις εκπτώσεις να καταργούνται μέχρι το τέλος του 2016,
•ολοκληρωμένο σχέδιο για ανακεφαλαιοποίηση, ενίσχυση ρευστότητας τραπεζών και αντιμετώπιση των "κόκκινων" δανείων,
•η κατάργηση του νόμου για τη μετενέργεια στις συμβάσεις εργασίας που ψηφίστηκε στις 2 Ιουλίου του 2015,
•το άνοιγμα επαγγελμάτων, όπως του μηχανικού, του συμβολαιογράφου και άλλων,
•ο περιορισμός των φόρων υπέρ τρίτων,
•η μεταρρύθμιση στην αγορά ενέργειας και ειδικά του φυσικού αερίου, που θα οδηγήσει σε πλήρη απελευθέρωση το 2018,
•η υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών στην Ε.Ε. για τον περιορισμό του μη μισθολογικού κόστους (όπως τα επιδόματα και τα οδοιπορικά, τα οποία θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου του 2016).
«Φρένο» από τη Ζωή - Καθυστερεί… τη συνεδρίαση των επιτροπών
Φρένο στο γκάζι που θέλει να πατήσει το Μαξίμου μπαίνει, όμως, και στο εσωτερικό από την πρόεδρο της Βουλής. Η έκκληση του Αλέξη Τσίπρα προς τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να ψηφιστούν τα νέα προαπαιτούμενα μέσα στην Πέμπτη με βάση τα χθεσινοβραδινά δεδομένα έπεσε στο κενό. Η ψηφοφορία οδεύει ολοταχώς για τα ξημερώματα της Παρασκευής.
Για του λόγου το αληθές, η κ. Κωνσταντοπούλου, απαντώντας στην επιστολή του πρωθυπουργού, τον ενημέρωσε ότι θα συγκαλέσει τη Διάσκεψη των Προέδρων σήμερα το βράδυ (21:30), για να αποφασίσει αν θα ανοίξει η Βουλή.
Αν γίνει αυτό, τότε οι αρμόδιες επιτροπές θα μπορέσουν να συνεδριάσουν το πρωί της Πέμπτης κι όχι σήμερα Τετάρτη, όπως υποδείκνυε ο πρωθυπουργός. Αυτό σημαίνει ότι η συνεδρίαση της Ολομέλειας θα ξεκινήσει αργά το απόγευμα της Πέμπτης, με αποτέλεσμα να έχουμε και πάλι άλλη μια ολονύχτια συνεδρίαση της Βουλής.
Εκεί βεβαίως αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η στάση που θα κρατηθεί όχι μόνο από την Αριστερή Πλατφόρμα και τους κυβερνητικούς αντάρτες. Αλλά και από πλευράς αντιπολίτευσης.
Ο πρωθυπουργός είχε χθες μπαράζ επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς, εισπράττοντας μια έντονη δυσφορία. Κύκλοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανέφεραν ότι, εφόσον η συμφωνία έλθει προς ψήφιση σε δύο άρθρα, αυτό συνιστά έλλειμμα δημοκρατίας, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορούσε παλαιότερα την προηγούμενη κυβέρνηση.
Ανέφεραν δε ότι, πέραν αυτού, θα δουν τη συμφωνία και θα αποφασίσουν για τη στάση τους.
Από εκεί και πέρα στην αντιπολίτευση, ειδικά σε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, πνέουν μένεα για την πανηγυρική χροιά που θέλησε να δώσει χθες το Μαξίμου, αναλύοντας μέσα από διαδοχικά non-paper τα κέρδη του νέου αυτού 3ου μνημονίου...
Μπάμπης Σαββίδης
