Διαβάσατε, φαντάζομαι, το σχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Υγείας, να καταστήσει υποχρεωτικές συγκεκριμένες προληπτικές ιατρικές εξετάσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Της Ανδριανής Αγγελιδάκη
Μάλιστα, οι «παραβάτες» θα έχουν και ποινή. Αν κάποιος ασφαλισμένος νοσήσει από καρκίνο, μαστού ή τραχήλου για τις γυναίκες, προστάτη για τους άνδρες, παχέως εντέρου και για τα δύο φύλα, και αποδειχθεί ότι δεν ήταν συνεπείς στις υποχρεωτικές εξετάσεις του, τότε θα επιβαρύνεται με το 50% του κόστους των νοσηλειών.
Βαριά η ποινή, δεδομένου ότι το κόστος νοσηλείας ενός καρκινοπαθούς ανέρχεται σε χιλιάδες ευρώ ανά μήνα.
Η ηγεσία του υπουργείου κατέληξε σε αυτήν την πρόταση με στόχο να μειώσει τις δαπάνες στα κόστη νοσηλείας. Λογικό και πολιτικά ορθό.
Ωστόσο, στα μάτια τα δικά μου το εγχείρημα αυτό λαμβάνει τιμωρητικές διαστάσεις.
Επιβάλλεις ποινή στον ασφαλισμένο πολίτη που αρρώστησε επειδή δεν ήταν συνεπής στις εξετάσεις του;
Όχι. Οφείλεις ως κράτος να του καλλιεργήσεις τη λογική της πρόληψης.
Να καθιερώσεις την πρόληψη ως διαδικασία για όλες τις ασθένειες που πλήττουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, από μικρή ηλικία.
Ο υπουργός ανέφερε ως επιχείρημα ότι είμαστε αμελείς οι ασφαλισμένοι, καθώς το περασμένο διάστημα έτρεξε ένα πρόγραμμα αντικαρκινικών εξετάσεων για 60.000 ωφελούμενους και προσήλθαν μόλις 7.000.
Όμως, τη συνείδηση της πρόληψης την αποκτάς στα πλαίσια μιας καλά οργανωμένης Πολιτείας. Όπου τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργούν ρολόι, με επαρκές ιατρικό προσωπικό ικανό να καλύψει τις πάγιες αλλά και τις έκτακτες ανάγκες.
Είναι λογικό οι ασφαλισμένοι να μη συμμετέχουν σε τέτοιες δράσεις όταν έχουν πρότερη εμπειρία από δημόσιο νοσοκομείο. Όταν πασχίζουν μέρες να κλείσουν ένα ραντεβού και όταν περιμένουν εβδομάδες για να λάβουν μια γνωμάτευση.
Πέραν όμως των πρακτικών θεμάτων που πρέπει να λυθούν, είναι και άλλα ζητήματα, κυρίως αντίληψης και αίσθησης γύρω από την ασθένεια του καρκίνου.
Δύσκολα προλαμβάνεις και πολεμάς τον καρκίνο σε μια χώρα που ούτε καν το όνομα της ασθένειας δεν αναφέρουμε. Αναφερόμαστε στον καρκίνο ως «το κακό», «την κακή αρρώστια», «την επάρατο νόσο», «το μαύρο» και άλλα πολλά.
Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε μαρτυρούν τις τερατώδεις διαστάσεις που έχουμε δώσει στον καρκίνο, μέσα στο μυαλό μας. Αυτό είναι απόρροια της άγνοιάς μας γύρω από την ασθένεια.
Η τακτική ενημέρωση του κόσμου, η παροχή σωστής πληροφόρησης βοηθούν να δούμε τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις.
Είναι πολύ λογικό να φοβόμαστε τον καρκίνο. Ο καρκίνος σκοτώνει. Και πριν σε σκοτώσει, σου έχει αφαιρέσει όλη σου την αξιοπρέπεια σαν άνθρωπος. Σε μεταλλάσει. Αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά σου, την όψη σου, σου τσακίζει την ψυχολογία, σου κλέβει την όρεξη για ζωή. Αν όμως τον προλάβεις, μπορείς να τον νικήσεις.
Είναι πολύ λογικό να φοβόμαστε τον καρκίνο. Όταν ξέρουμε τι Γολγοθά ανεβαίνουν, στα δημόσια νοσοκομεία, οι ασθενείς που τον αντιμετωπίζουν. Φοβάσαι όταν ξέρεις ότι το προσωπικό τρέχει και δεν προλαβαίνει.
Όποιος έχει περάσει από τη διαδικασία των χημειοθεραπειών γνωρίζει ότι χωρίς συνοδό είσαι χαμένος, γιατί πολύ απλά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό δεν προλαβαίνει να εξυπηρετήσει σωστά όλους τους ασθενείς. Θέλουν και έχουν την κατάρτιση, αλλά πρακτικά δεν μπορούν, γιατί δεν επαρκούν.
Φοβάσαι να μη σου συμβεί, όταν ξέρεις ότι ακόμη και σωματικά καταρρακωμένος και αδύναμος πρέπει πριν από κάθε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία να πάρεις τις αιματολογικές σου στο χέρι, να διασχίσεις κτήρια και διαδρόμους για να τις πας στο αντίστοιχο τμήμα και από εκεί να σου δώσουν το ΟΚ για να υποβληθείς στην προγραμματισμένη εξέταση.
Σε όλα τα παραπάνω προστίθεται και η αντίληψή μας περί θεραπείας. Είμαστε κατά κύριο λόγο λαός που λειτουργεί παθητικά και όχι ενεργητικά με τις ασθένειες. Περιμένουμε από το γιατρό να μας κάνει καλά δίνοντάς μας φάρμακα. Δίχως να έχουμε φροντίσει νωρίτερα να αποτρέψουμε την εμφάνιση μιας ασθένειας. Και έπειτα περιμένουμε να μας κάνουν καλά, χωρίς και πάλι εμείς να καταβάλουμε ουσιαστική προσπάθεια για την ίασή μας.
Ζητούμε την επόμενη μέρα να γίνουμε καλά, χωρίς να αλλάξουμε και πολλά από τις καθημερινές μας συνήθειες.
Σε αυτό το σημείο οφείλει να παρέμβει η Πολιτεία. Να μας «μάθει» από μικρούς να φροντίζουμε το σώμα και την υγεία μας. Να μας ενισχύσει τη συνήθεια της καλής διατροφής, για παράδειγμα, επιβάλλοντας στα σχολικά κυλικεία τα υγιεινά γεύματα.
Να μας σπρώξει στην άθληση, με καθημερινή γυμναστική στο σχολικό πρόγραμμα και ανοιχτές αθλητικές εγκαταστάσεις σε κάθε γειτονιά, σε κάθε πόλη και χωριό.
Μια δομημένη από την παιδική ηλικία αντίληψη της πρόληψης, μάλιστα, σώζει ζωές.
Μια τεράστια χρηματική ποινή δε βοηθά έναν ασθενή να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της μάχης που δίνει. Μάλλον τον αποκαρδιώνει και τον οδηγεί τάχιστα στην παραίτηση.
Η απειλή μιας ποινής μπορεί να κινητοποιήσει εντέλει κόσμο, αλλά αυτό το λαό θέλουμε; Τον ανώριμο και αμελή, που γίνεται συνεπής μόνο υπό το φόβο της τιμωρίας; Πώς διορθώνεις την αμέλειά του; Απειλώντας με τιμωρία, όπως ένα παιδί;
Ο στόχος μας δεν είναι να σωθούν ανθρώπινες ζωές και να έχουμε έναν υγιή πληθυσμό σε βάθος χρόνου; Ή μήπως κάνω λάθος και μοναδικός στόχος μας είναι και πάλι να μας βγουν τα οικονομικά νούμερα;
