"Απ' όλα έχει ο μπαξές" της Κρήτης την εποχή που διανύουμε, με τα εισαγόμενα να είναι λιγοστά όχι μόνο λόγω των capital controls, αλλά και επειδή κάθε χρόνο την περίοδο αυτή στα μανάβικα η αγορά του νησιού μας κατακλύζεται από τα κρητικά προϊόντα, με ελάχιστες εξαιρέσεις κάποιες ποσότητες από μπανάνες και κυρίως τροπικά φρούτα ή... λεμόνια Αργεντινής, που "βγάζουν" μάτι.
Μάλιστα, παρά τη γενικότερη κακή κατάσταση του παραγωγικού ιστού της χώρας, η Κρήτη μπορεί και διατηρεί στον τομέα των οπωροκηπευτικών μια αυτάρκεια που υπολογίζεται κατ' έτος κατά μέσο όρο στο 80%!
Κάθε χρόνο, ανάλογα με την εποχή αλλά ασφαλώς και τις καιρικές συνθήκες, διαμορφώνονται τα ποσοστά αυτάρκειας, που πάντως σε ό,τι αφορά το νησί μας στον τομέα των οπωροκηπευτικών κινούνται σε υψηλά επίπεδα.
Η "Νέα Κρήτη" επιχειρεί σήμερα να παρουσιάσει τα στοιχεία αυτά, που θα βοηθήσουν τον καταναλωτή να επιλέξει τα ντόπια χωρίς να πέσει θύμα των "ντόπιων", μέσα από παραπλανητικές ταμπέλες και τα πολύ γνωστά όσο και ατιμώρητα "βαφτίσματα"...
Χωρίς ζήτηση
Η κατάσταση, όπως μας την περιγράφει ο πρόεδρος του Συλλόγου Οπωροπωλών Ν. Ηρακλείου Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης, είναι ευχάριστη από τη μια και δυσάρεστη από την άλλη. Το ευχάριστο της υπόθεσης είναι ότι υπάρχουν σχεδόν μόνο ντόπια οπωροκηπευτικά στην κρητική αγορά σήμερα, αλλά την ίδια ώρα το δυσάρεστο είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα στις τσέπες των καταναλωτών. Και όσο κι αν τα λαχταρούν, τα προμηθεύονται με έναν τρόπο που τα καθιστά ως προϊόντα "αζήτητα", με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για τους ίδιους τους παραγωγούς, που μοχθούν για να τα παράγουν και να τα διαθέσουν στην αγορά.
«Σήμερα που μιλάμε στα προϊόντα της μαναβικής όλα είναι ντόπια. Πέρα από καμιά μπανάνα, που έρχεται από το εξωτερικό, τον ανανά, μάγκο, ακτινίδια και άλλα εξωτικά φρούτα, τα υπόλοιπα είναι δικά μας. Δεν έχουμε τώρα ούτε πατάτες εισαγόμενες, ούτε ντομάτες, ούτε άλλα κηπευτικά. Είναι από την κρητική ύπαιθρο όλα όσα κυκλοφορούν στην αγορά και όχι μόνο σήμερα, αλλά σε κάθε αντίστοιχη εποχή», σύμφωνα με τον Μιλτιάδη Χαλκιαδάκη.
«Πάντα αυτήν την εποχή δεν έχουμε πρόβλημα. Το χειμώνα έχουμε πολλά προβλήματα λόγω των καιρικών συνθηκών που μπορεί να προκύψουν, όπως έγινε το χειμώνα που μας πέρασε», λέει στην εφημερίδα μας ο πρόεδρος των οπωροπωλών.
«Το πρόβλημα όμως είναι άλλο. Ότι τα οπωροκηπευτικά συσσωρεύονται, δεν πουλιούνται. Δεν έχει ο κόσμος λεφτά. Έχει δημιουργηθεί μια πολύ άσχημη κατάσταση, δεν πουλιέται τίποτα. Ελάχιστα πράγματα. Πάρα πολύ λίγα», όπως επισημαίνει.
Και ξεκαθαρίζει ότι δεν παίζει σημασία η τιμή, αφού έτσι κι αλλιώς οι τιμές είναι σε χαμηλά επίπεδα. Απλά σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα βρίσκεται η εισοδηματική και η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Κατά εποχή
Τι πρέπει να γνωρίζουν όμως οι καταναλωτές, όταν στέκονται μπροστά από έναν πάγκο με προϊόντα σε ό,τι αφορά την προέλευσή τους; Ο πρόεδρος των οπωροπωλών ενημερώνει τους καταναλωτές ότι όλο το χρόνο έρχονται οι εισαγόμενες μπανάνες, που πωλούνται μαζί με τις ντόπιες, όταν αυτές, βέβαια, υπάρχουν.
Επίσης, καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου εισάγουμε και άλλα εξωτικά φρούτα. Αλλά πολλά εισαγόμενα έρχονται το Μάρτιο με Απρίλιο, τόσο σε πατάτες όσο και σε άλλα είδη.
Στην πατάτα είναι που μπορεί ο καταναλωτής να ξεγελαστεί. «Έχω ξανακαταγγείλει», λέει ο πρόεδρος των οπωροπωλών, «ότι στο παρελθόν έφερναν πατάτα Αιγύπτου, που έχει μαύρο χώμα, την έπλεναν σε πλυντήρια, την "πασπάλιζαν" με κοκκινόχωμα και την πουλούσαν σαν "πατάτα Μεσαράς", σε τιμές υψηλότερες από αυτές με τις οποίες τις έφεραν από την Αίγυπτο», λέει ο πρόεδρος των οπωροπωλών, κάνοντας λόγο για τις λεγόμενες "ελληνοποιήσεις" στην πατάτα.
Για την περίοδο του χειμώνα όμως ο κ. Χαλκιαδάκης λέει ότι «υπάρχουν κάποιες ελλείψεις και μπορεί να φέρουμε ντομάτα θερμοκηπίου. Φέτος είχαμε επίσης ελλείψεις σε μπρόκολα, λάχανα και κουνουπίδια λόγω της κακοκαιρίας και κάναμε εισαγωγές μέσα στο Μάρτιο».
Στην ερώτησή μας από ποιες χώρες τα φέρνουμε συνήθως, μας είπε ότι πρόκειται για είδη που έρχονται από την Ιταλία, αλλά μπορεί να φέρουμε και από τρίτες χώρες. Κυρίως στη Θεσσαλονίκη έρχονται μεγάλες ποσότητες και εκεί γίνονται και πολλά "ξεπλύματα" και "βαφτίσματα", που θα πρέπει να ελέγχονται από τα αρμόδια όργανα του κράτους.
Στα φρούτα
Στα αχλάδια και τα μήλα, φέτος υπάρχει πρόβλημα λόγω χαμηλής ζήτησης. Έτσι σήμερα υπάρχουν ακόμα στην αγορά μήλα περυσινής συγκομιδής, που είχαν διατηρηθεί σε ειδικούς ψυκτικούς θαλάμους.
«Μιλάμε για ειδικά ψυγεία, στα οποία βάζεις το προϊόν και μετά από ένα χρόνο είναι σαν να τα έχεις βάλει την ίδια μέρα», λέει χαρακτηριστικά ο Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης.
Αλλά σε άλλα χρόνια, το Μάρτιο τα μήλα της προηγούμενης χρονιάς είχαν πουληθεί. Και έτσι η Κρήτη έκανε εισαγωγή στην εποχή του καλοκαιριού σε μήλα από την Αργεντινή, όπως και λεμόνια από την Αργεντινή. Σήμερα τα ελληνικά μήλα είναι ακόμα απούλητα, ενώ στα λεμόνια Αργεντινής βλέπουμε τη διαφορά, αφού πρόκειται για μεγάλα μεγέθη, ομοιόμορφα μεταξύ τους και γυαλιστερά.
«Ακόμα και αν δε σου το γράφουν, τα βλέπεις. Τα άλλα, τα δικά μας, είναι μικρά, ανομοιόμορφα και στραπατσαρισμένα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χαλκιαδάκης.
«Οι εξαγωγές οπωροκηπευτικών μάς σώζουν»
Άλλωστε, τα αγροτικά προϊόντα, παρά τη σταδιακή μείωση της παραγωγής στην Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα, ήταν κατά το 2014 τα προϊόντα εκείνα τα οποία έφεραν στο νησί μας περίπου το 50% του συνολικού συναλλάγματος από τις εξαγωγές όλων των κρητικών προϊόντων.
Κι αυτό είναι το βασικό και ελπιδοφόρο συμπέρασμα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης, που έχει στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι πράγματι η κρίση της οικονομίας έπληξε και τις εξαγωγές, αλλά η φθίνουσα πορεία δεν μπόρεσε να ανατρέψει τη δυναμικότητα του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα, που συνεχίζει να τροφοδοτεί τις επιχειρήσεις με τα προϊόντα εκείνα τα οποία στη συνέχεια καταλήγουν στο τραπέζι των Ευρωπαίων, όπως των Γερμανών και τους Ιταλών, που είναι... οι καλύτεροι πελάτες μας!
Βέβαια, όπως κατηγορηματικά τονίζουν προς την εφημερίδα μας οι εκπρόσωποι των αγροτών, αν τελικά περάσουν τα μέτρα της άγριας φορολογίας των αγροτών από τη σημερινή κυβέρνηση, λόγω των απαιτήσεων των λεγόμενων "θεσμών", τότε μετά το Δεκαπενταύγουστο κανείς δεν ξέρει πόσοι θα είναι οι αγρότες εκείνοι που θα συνεχίσουν να παράγουν και να καλύπτουν τις ανάγκες μας.
Χριστόφορος Παπαδάκης
