Οι θερινοί μήνες στην Ελλάδα, με την έντονη ηλιοφάνεια, προσφέρονται για ηλιοθεραπεία. Οι ατέλειωτες, δαντελωτές, ελληνικές παραλίες, γεμίζουν κόσμου, που "φορτίζει τις μπαταρίες" του κάτω από τον καταπληκτικό ελληνικό ήλιο.
Όμως ο ήλιος κρύβει και σοβαρές... παγίδες. Για το λόγο αυτό είναι καλό να γνωρίζουμε τα υπέρ και τα κατά της ηλιοθεραπείας.
Πέρα από τις θετικές ψυχολογικές συνέπειες της ηλιοθεραπείας, ο ήλιος είναι αναγκαίος στη σύνθεση της βιταμίνης D από τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς συμβάλλει στη διατήρηση υγιών ιστών καθώς και στη νευρομυική λετουργία.
Η έλλειψη βταμίνης D, προκαλεί παθήσεις όπως οστεοπώροση, ενώ συμβάλλει στην πρόληψη συγκεκριμένων τύπων καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη.
Τέλος υπάρχουν δερματολογικές παθήσεις που βελτιώνονται αισθητά με την ηλιοθεραπεία, όπως οι περισσότερες περιπτώσεις ψωρίασης, η ατοπική δερματίτιδα και η σμηγματορροική δερματίτιδα.
Πέραν όμως των θετικών της ηλιοθεραπείας, η έκθεση στον ήλιο εγκυμονεί κινδύνους. Υπάρχουν πολλές δερματολογικές παθήσεις που εμφανίζουν έξαρση ή εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα το καλοκαίρι.
Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι αυτή που ασκεί κυρίως επίδραση στο δέρμα του ανθρώπου. Περιλαμβάνει την UVB, υπεύθυνη κυρίως για καρκινογένεση, την UVA, υπεύθυνη για φωτογήρανση και την UVC, η οποία όμως απορροφάται από το όζον.
Είναι γεγονός ότι η υπερβολική έκθεση στον ήλιο προκαλεί έγκαυμα στο ανθρώπινο δέρμα και αυτό οφείλεται στη δράση της UVA, αλλά κυρίως της UVB ακτινοβολίας . Η σοβαρότητα του εγκαύματος εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως ο τύπος του δέρματος (οι ανοιχτόχρωμοι κινδυνεύουν περισσότερο από τους σκούρους φωτοτύπους), η διάρκεια έκθεσης, η ώρα της ημέρας και η εποχή, το υψόμετρο, η αντανάκλαση, η προστασία με αντιηλιακά ή ρουχισμό.
Το έγκαυμα από την UVB εμφανίζεται 12-24 ώρες μπορεί και πολύ νωρίτερα. Κλινικά, παρατηρείται κοκκίνισμα στην πάσχουσα περιοχή, ευαισθησία ή πόνος στην αφή και σε εκσεσημασμένες περιπτώσεις εμφανίζονται φυσαλίδες.
Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να υπάρχει οίδημα στα άκρα και το πρόσωπο, ενώ πυρετός, ταχυκαρδία ναυτία και υπόταση συνοδεύουν μεγάλης επιφάνειας και βαρύτητας εγκαύματα. Τα συμπτώματα διαρκούν δύο 24ωρα, και μετά από 7 ημέρες ακολουθεί ξεφλούδισμα των επιφανειών που έχουν υποστεί έγκαυμα. Στις περιοχές αυτές μπορεί αργότερα να εμφανιστούν κηλίδες, δυσχρωμίες, σπίλοι (ελιές) ενώ αυξάνεται η πιθανότητα καρκινογένεσης μελλοντικά.
Η αντιμετώπιση του ηλιακού εγκαύματος
Για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που προκαλεί το ηλιακό έγκαυμα, μπορούμε να κάνουμε τα παρακάτω: καταρχάς, συνίσταται η παραμονή σε δροσερό περιβάλλον, ελαφρά ρούχα και αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, λήψη άφθονων υγρών και αναλγητικών για τον πόνο όπως ινδομεθακίνη. Ως τοπική φροντίδα συνιστάται για μεγάλες επιφάνειες η επάλειψη με σκευάσματα (μείγματα) περιέχοντα κορτιζόνη για την αντιμετώπιση της φλεγμονής και εντατική ενυδάτωση με μαλακτικά. Σε μικρή έκταση μπορεί να εφαρμοστούν απευθείας κοτιζονούχες κρέμες ή αλοιφές. Εάν υπάρχουν φυσαλίδες, συνιστάται ήπια αντισηψία (π.χ οκτενιδίνη) και αν διανοιχθούν, εφαρμογή τοπικών αντιβιοτικών αλοιφών (π.χ φουκιδικού οξέος).
Κι άλλες παθήσεις
Εκτός από το ηλιακό έγκαυμα, πάρα πολλές παθήσεις του δέρματος προκαλούνται από τον ήλιο. Οι πιο γνωστές παθήσεις είναι τα καρκινώματα του δέρματος (επιθηλιώματα) που δεν απειλούν τη ζωή του πάσχοντα, καθώς και ο επιθετικός καρκίνος, το μελάνωμα. Το μελάνωμα είναι από τους πιο επικίνδυνους καρκίνους και σχετίζεται άμεσα με την έκθεση στον ήλιο. Όλοι οι καρκίνοι του δέρματος προέρχονται από τη χρόνια έκθεση στον ήλιο.
Επίσης ο ήλιος προκαλεί ηλιακές φακές (πανάδες) καθώς και μέλασμα σε ορισμένα άτομα που είναι πολύ επίμονο και δύσκολο στη θεραπεία αισθητικό πρόβλημα. Επίσης είναι υπεύθυνος για φωτοαλλεργίες σε κάποια ευαισθητα στον ήλιο άτομα.
Επιπλέον, η αλόγιστη ηλιοθεραπεία προκαλεί φωτογήρανση μέσω καταστροφής του κολλαγόνου από την υπεριώδη ακτινοβολία με αποτέλεσμα πρόωρες ρυτίδες, δυσχρωμίες και χαλάρωση του δέρματος και επιδείνωση προυπαρχουσών δερματοπαθειών (πχ έρπης).
Οι ασθενείς με ακμή πρέπει να έχουν κατά νου ότι ο ήλιος και το θαλασσινό νερό βοηθούν τις περισσότερες φορές την ακμή, αλλά η έκθεση στον ήλιο να γίνεται με μέτρο, διότι η υπερβολική έκθεση μπορεί να την επιδεινώσει.
Η έγκαιρη λοιπόν αντιηλιακή προστασία είναι πολύ σημαντική και το αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας πρέπει να είναι στις προτεραιότητες των αγορών μας 'ώστε να απολαμβάνουμε μόνο τα οφέλη του ήλιου.
