default-image

"Τοπίο στην ομίχλη" ο ΣΥΡΙΖΑ

Κρήτη
"Τοπίο στην ομίχλη" ο ΣΥΡΙΖΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

"Τοπίο στην ομίχλη": με αυτόν τον τίτλο μπορούμε να περιγράψουμε με ιδιαίτερη σαφήνεια αυτό που συμβαίνει στο εσωκομματικό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ. Μια συνολική αποτύπωση της κατάστασης εντός του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα δύσκολη αυτή τη στιγμή που τα πράγματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει ως προς τις κινήσεις της ηγεσίας μετά τον ανασχηματισμό, ωστόσο αυτό που διαμορφώνεται έντονα αυτή τη στιγμή εντός του κόμματος είναι ο χωρισμός σε δύο τάσεις.

Μια και τα "μνημόνιο και αντιμνημόνιο" ανήκουν πλέον στο παρελθόν και λίγο νόημα έχουν (όχι ότι είχαν και ποτέ, όπως αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων), το νέο δίπολο που σχηματίζεται εντός του ΣΥΡΙΖΑ και απειλεί να καταλάβει και το ανανεωμένο πολιτικό σκηνικό, είναι το δίπολο "ευρωπαϊκή προοπτική εναντίον ρήξης". Ή αν θέλετε, "ευρώ εναντίον δραχμής". Και πάνω σε αυτόν τον καμβά θα "ζωγραφιστούν" οι εξελίξεις του μέλλοντος.

Η επιλογή του Τσίπρα

Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε μια επιλογή που εν πολλοίς πήγε κόντρα στις βουλές της κομματικής βάσης και μεγάλης μερίδας των στελεχών: ντε φάκτο προσχώρησε στις τάξεις της τάσης "ευρώ πάση θυσία", που είναι κυρίαρχη στο πολιτικό τοπίο της χώρας. Η "πολεμική" ρητορική που χρησιμοποίησε προεκλογικά, για όσους μπορούσαν να διαβάσουν πίσω από τις λέξεις, δε σήμαινε τίποτε: ήταν πολύ εύκολο να προβλέψεις ότι, όταν θα ερχόταν η στιγμή της κρίσης, ο κ. Τσίπρας θα συμφωνούσε με τους εταίρους.

Στο κάτω-κάτω, η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αποτελείται από "ευρωπαϊστές" και "ρεαλιστές": Δραγασάκης, Σταθάκης, Φλαμπουράρης, Παππάς και λοιποί, δεν έχουν κανενός είδους διάθεση ή πρόθεση να υπηρετήσουν την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη ή την προοπτική του εθνικού νομίσματος.

Αυτό γίνεται ολοφάνερο από το ότι δεν υπήρχε κανενός είδους Plan Β για την περίπτωση που η διαπραγμάτευση "στράβωνε" (όπως και στράβωσε) και τα πράγματα γίνονταν δύσκολα. Η κυβέρνηση Τσίπρα εξαρχής ήταν προσηλωμένη στο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας, αν και είχε την άποψη (αυταπάτη, θα την έλεγε κανείς ορθότερα) ότι θα μπορούσε να βοηθήσει την Ευρώπη να "βελτιωθεί".

Βεβαίως από τα λάθη μας μαθαίνουμε και ο Αλέξης Τσίπρας έμαθε απ' αυτό το λάθος του. Το τι ακριβώς έμαθε θα το δούμε στην πορεία, αλλά τα πρώτα δείγματα γραφής δείχνουν ότι βρίσκεται στη διαδικασία μάθησης και απορροφά τα διδάγματα από τα λάθη που έκανε, τόσο πριν από τις εκλογές, όσο και στο πεντάμηνο που ακολούθησε.

Ωστόσο, το ότι η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προσανατολισμένη, αδιαπραγμάτευτα , ευρωπαϊκά δε σημαίνει και ότι όλος ο ΣΥΡΙΖΑ τραβά προς την ίδια κατεύθυνση.

Οι «τάσεις» του κόμματος

Παλιότερα λέγαμε ότι το ΠΑΣΟΚ είναι "πολυτασικό" κόμμα, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα τυπικό προσωποπαγές κόμμα στην πρώτη φάση του και στη συνέχεια ένα κόμμα που στηριζόταν στα κοινά συμφέροντα των ανώτερων στελεχών του. Δεν υπήρχαν πραγματικά τάσεις στο ΠΑΣΟΚ και όσες πήγαν να εμφανιστούν... τις εκκαθάρισε ο Ανδρέας Παπανδρέου γρήγορα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, είναι το κατεξοχήν πολυτασικό κόμμα. Τα στελέχη του προέρχονται από το ΚΚΕ εσωτερικού (ευρωαριστερά), το ΚΚΕ (όσοι δεν μπορούσαν να αντέξουν τον "ορθόδοξο" κομμουνισμό), το Συνασπισμό (όπου βρήκαν στέγη εκτός των προαναφερθέντων, μια και πρακτικά αποτελεί εξέλιξη του ΚΚΕ εσωτερικού, διάφορες τάσεις και αριστεροί "λάιτ") και μια σειρά από κόμματα και κινήσεις που κινούνται από την Κεντροαριστερά μέχρι την άκρα Αριστερά, περνώντας μέσα από κινήματα οικολογίας κ.λπ. Με άλλα λόγια, απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ένα στοιχειωδώς ομοιογενές κόμμα.

Όταν το κόμμα ήταν στην αντιπολίτευση, δεν υπήρχε πρόβλημα: οι τάσεις εκφράζονταν (αποτέλεσμα ήταν η περίφημη, πλέον, πολυγλωσσία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στα πάνελ των τελευταίων τριών χρόνων) και η "ζημιά" ήταν μικρή, άντε μια σύγχυση ως προς το "τι τελικά πρεσβεύει αυτό το κόμμα".

Στην κυβέρνηση, όμως, το πρόβλημα αυτό μεγαλώνει και, όταν περνά από την πολυγλωσσία στην έκφραση άποψης, στο "αντάρτικο" σε καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση του τόπου (άρα και της κυβέρνησης) νόμους, τότε υπάρχει μεγάλο ζήτημα.

Σε αυτήν ακριβώς τη φάση βρισκόμαστε. Οι μερίδες του ΣΥΡΙΖΑ που δε βλέπουν στην Ευρώπη το δρόμο της Ελλάδας για το μέλλον, και που δεν τις απασχολεί αν το ευρώ ή κάτι άλλο θα είναι το νόμισμα της χώρας (ίσα-ίσα, μάλλον κλίνουν προς το "κάτι άλλο"), απασφάλισαν και απειλούν να τινάξουν τη συνοχή του κυβερνητικού σχηματισμού στον αέρα.

Προσοχή, εύθραυστον

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια περίεργη κατάσταση. Ο Αλέξης Τσίπρας, έχοντας ως παρακαταθήκη την άνετη εκλογική νίκη του Ιανουαρίου, το προφίλ του "σκληρού διαπραγματευτή για τα δίκαια του ελληνικού λαού" που έχτισε τους επόμενους μήνες και το καταιγιστικό 61,3% στο δημοψήφισμα, φαντάζει ως ο "κυρίαρχος του παιχνιδιού". Αυτό θα συνέβαινε αν ήταν επικεφαλής οποιουδήποτε άλλου κόμματος. Όχι όμως στον κατεξοχήν "άναρχο" ΣΥΡΙΖΑ.

Το τι σημαίνει αυτή η "αναρχία" το είδαμε ήδη στην ψηφοφορία της Τετάρτης. Και δεν είναι μόνο οι 39 βουλευτές που διαφοροποιήθηκαν με τον ένα (32 "όχι") ή τον άλλο (6 "παρών" και 1 απουσία) τρόπο. Είναι και τα όργανα του κόμματος: 109 από τα 201 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, αποδοκίμασαν ήδη τη συμφωνία και το κείμενο με τα προαπαιτούμενα και ζητούν σύγκληση των κομματικών οργάνων προκειμένου να συζητηθεί το θέμα.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει λοιπόν μπροστά του έναν μικρό "Γολγοθά" ως προς τον έλεγχο του κόμματός του, ενώ ταυτόχρονα θα προσπαθεί και να κάνει αυτό που φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο: να αρχίσει να εφαρμόζει τα μέτρα που προβλέπει η νέα συμφωνία, από την εφαρμογή αυτών των μέτρων θα εξαρτηθεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της χώρας.

Ο έλεγχος της Κ.Ο. είναι πιο εύκολος από τον έλεγχο του κόμματος: η πλειοψηφία της Κ.Ο. είναι "προεδρικοί", υπάρχουν αρκετοί προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ και διάφοροι ουδέτεροι μετριοπαθείς που τάσσονται υπέρ της διάσωσης της Ελλάδας, έστω και με αυτήν την "κακή συμφωνία".

Αντίθετα, εντός του κόμματος ήδη έχει δημιουργηθεί η τάση των 53 (προεδρικοί που διαφοροποιούνται), η Αριστερή Πλατφόρμα είναι ισχυρή και υπάρχουν προσωπικότητες όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου και ο Γιάνης Βαρουφάκης που μπορεί να συσπειρώσουν και άλλους στο μέτωπο «κατά της πολιτικής της κυβέρνησης».

Τάσεις και πρόσωπα: Η ταυτότητα του «μετώπου της ρήξης»

Θα ήταν λάθος να αντιμετωπίσουμε τους "αντιδρώντες" ως μια ενιαία ομάδα. Μόλις το 1/3 εκείνων που ψήφισαν κατά της συμφωνίας ανήκουν στην περίφημη Αριστερή Πλατφόρμα.

Οι υπόλοιποι ανήκουν σε διάφορες ομάδας, όπως μπορείτε να δείτε και από το σχετικό κειμενάκι "Η ανθρωπογεωγραφία του όχι".

Ωστόσο, πλέον φαίνεται, μια και βρισκόμαστε στη φάση "ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι", ότι οι βουλευτές που συντάσσονται με το "όχι", συντάσσονται με τη ρήξη, πρακτικά δηλαδή με τη δραχμή. Γι' αυτό άλλωστε ήδη σημείωσε ότι η εναλλακτική παράταξη εντός του ΣΥΡΙΖΑ πλέον μπορεί να προσδιορίζεται ως η τάση της ρήξης. Ή το "μέτωπο", μια και δεν είναι ομοιογενής τάση, αλλά συνισταμένη διαφόρων άσχετων μεταξύ τους τάσεων.

Ως προς τα προβλήματα που θα προκαλέσει στο μέλλον αυτή η τάση στον πρωθυπουργό, αυτό δεν μπορεί να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή. Βεβαίως υπάρχει ένα σαφές ζήτημα, πολιτικό: η κυβέρνηση θα κληθεί μέσα στις επόμενες βδομάδες να περάσει όλα τα προαπαιτούμενα από την ελληνική Βουλή και στη συνέχεια να συνομολογήσει την οριστική συμφωνία για το νέο πλαίσιο στήριξης.

Θα είναι αυτό δυνατό (και πολιτικά ανεκτό) να γίνεται με τις ψήφους της αντιπολίτευσης; Θα είναι μια πολύ φθοροποιός διαδικασία για τον Αλέξη Τσίπρα και για τον τόπο.

Ο πρωθυπουργός δεν επιθυμεί να διαγράψει τους διαφωνούντες - είναι άλλωστε και ζήτημα πολιτικής κουλτούρας της Αριστεράς. Κατανοητό αυτό, αλλά ποιος θα ψηφίζει τους νόμους και ποιος θα τους εφαρμόζει; Ο πρωθυπουργός κινδυνεύει να καταστεί όμηρος ταυτόχρονα της εσωκομματικής αντιπολίτευσης αλλά και της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης.

Προφανώς σε αυτήν τη φάση θα μπορούσε να δει θετικά μια κυβέρνηση συνεργασίας ή μάλλον "εθνικού σκοπού", με κόμματα που επίσης επιθυμούν να ολοκληρωθεί η νέα συμφωνία. Ωστόσο, αυτό θα τον φέρει ευθέως αντιμέτωπο (και σε τροχιά πλήρους ρήξης) με την πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ, και στην περίπτωση αυτή οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες.

Το να ξεκαθαρίσει την εσωκομματική κατάσταση για τον πρωθυπουργό θα είναι αρκετά δυσκολότερο, απ' ότι να τακτοποιήσει τα εξωτερικά.

Ποιοι διαφοροποιήθηκαν: Η ανθρωπογεωγραφία του «όχι»

Πάμε να δούμε όμως ποιοι είναι εκείνοι που διαφώνησαν:

Οι περισσότεροι βουλευτές που καταψήφισαν ανήκουν στην Αριστερή Πλατφόρμα. Πρόκειται για τους:

Αγλαΐα Κυρίτση, Δημήτρη Στρατούλη, Κώστα Ήσυχο, Κώστα Λαπαβίτσα, Μιχαήλ Κριτσωτάκη, Δέσποινα Χαραλαμπίδου, Ευαγγελία Αμμανατίδου, Ευγενία Ουζουνίδου, Θανάση Πετράκο, Στάθη Λεουτσάκο, Παναγιώτη Λαφαζάνη και Ζήση Ζάννα.

Στους "προεδρικούς" ανήκε η κ. Νάντια Βαλαβάνη, η οποία παλιότερα πάντως είχε δεσμούς με την Αριστερή Πλατφόρμα, αλλά όχι την τελευταία διετία. Στην Αριστερή Πλατφόρμα δεν εντάσσονται αλλά θεωρούνται "φίλα προσκείμενοι" και οι προερχόμενοι από την ΚΟΕ, Δημήτρης Κοδέλας, Ελένη Σωτηρίου, Βασίλειος Χατζηλάμπρου και Βασίλειος Κυριακάκης. Το ίδιο ισχύει και για τους Ιωάννα Γαϊτάνη και Ελένη Ψαρέα, που προέρχονται από την ΔΕΑ.

Καμία σχέση με την Α. Π. δεν έχουν οι δύο βουλευτές Βοιωτίας, οι κ.κ. Ιωάννης Σταθάς και Θανάσης Σκούμας, που θεωρείται ότι έχουν δεσμούς με τον Μανόλη Γλέζο.

Αποστάσεις πήραν και βουλευτές που ανήκουν στην προεδρική κίνηση των "53". Πρόκειται για τους Κώστα Ζαχαριά, Βασιλική Κατριβάνου, Ηρώ Διώτη και Χρήστο Καραγιαννίδη. Πρόκειται για την "εναλλακτική" κίνηση προεδρικών, που επίσης δεν έχουν σχέση με την Α.Π.

Φυσικά, προεδρική εθεωρείτο μέχρι πρότινος και η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ενώ ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ιδιότυπη περίπτωση: ήταν του "προεδρικού περιβάλλοντος", αλλά δεν ανήκει σε καμία εσωκομματική ομάδα (δεν είναι κομματικός, άλλωστε) και ούτε και μπορεί να κατηγοριοποιηθεί στους "πασοκογενείς".

Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό στοιχείο για τον πρωθυπουργό είναι ότι αποστάσεις τήρησαν και βουλευτές που εθεωρούντο "ουδέτεροι", αλλά μέχρι τώρα σε όλες τις διαδικασίες έπαιρναν το μέρος της "προεδρικής" πλευράς, όπως οι Ηλίας Ιωαννίδης, Βαγγέλης Διαμαντόπουλος, Στέφανος Σαμοΐλης, Ιωάννης Ζερδελής, Κωνσταντίνος Δερμιτζάκης, Θωμάς Κώτσιας, Κωνσταντίνος Δελημήτρος, Νικόλας Μιχαλάκης, Δημήτριος Μπαξεβανάκης, Βασιλική Λέβα και Αλεξάνδρα Τσανάκα.

Πώς ψήφισαν οι βουλευτές Κρήτης του ΣΥΡΙΖΑ: Μόνο δύο είπαν «όχι»

Η πλειοψηφία των βουλευτών Κρήτης του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε υπέρ της έγκρισης του νομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα για τη συμφωνία με τους δανειστές.

Παρότι πριν την ψηφοφορία οι εκπεφρασμένες θέσεις ήθελαν 3 ή 4 να ψηφίζουν "όχι" και 4 ή 5 "ναι". Ωστόσο τα δεδομένα άλλαξαν και όχι μόνο ο ένας που εφέρετο "αμφιταλαντευόμενος" ψήφισε "ναι", αλλά και ένας από τους "όχι", έκανε το ίδιο.

Η προ της ψηφοφορίας σχετική ισορροπία των "ναι" με τα "όχι" είχε να κάνει και με την υψηλή αποδοχή του "όχι" στο δημοψήφισμα στην Κρήτη, όπου έλαβε μερικά εκ των υψηλότερων ποσοστών του πανελλαδικά. Ωστόσο, εντέλει έπαιξαν ρόλο άλλοι παράγοντες στην τελική επιλογή των βουλευτών.

Ας δούμε αναλυτικά:

Οι βουλευτές του ν. Χανίων ψήφισαν όλοι "ναι". Δηλαδή οι Γιώργος Σταθάκης, Παύλος Πολάκης και Βάλια Βαγιωνάκη. Όλοι είναι προσκείμενοι στην ομάδα των "προεδρικών" και ο Γιώργος Σταθάκης, ο "ισχυρός άνδρας" του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά, είναι μέλος της ηγετικής ομάδας του κόμματος και βασικός υπέρμαχος του ρεαλισμού και της ευρωπαϊκής προοπτικής.

Στην ίδια τάση ανήκει πρακτικά και ο βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός, που ψήφισε επίσης "ναι". Ο κ. Ξανθός ήταν ένας από εκείνους που είχαν να αντιμετωπίσουν "πίεση" από τη βάση, προκειμένου να ψηφίσουν "όχι", ωστόσο επέμεινε στη θέση του.

Αυτό έκαναν και οι δύο βουλευτές Ηρακλείου, που έγειραν αποφασιστικά υπέρ του "ναι" την πλάστιγγα στην Κρήτη, ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης και ο Σωκράτης Βαρδάκης. Εκ των "πασοκογενών" και οι δύο, ενώ και για τους δύο η τελική απόφαση ήταν πολύ δύσκολη και, αν ο γιατρός αμφιταλαντεύτηκε, ο συνδικαλιστής Βαρδάκης είχε να αντιμετωπίσει ιδιαίτερα έντονες πιέσεις από το συνδικαλιστικό χώρο, προκειμένου να ταχθεί κατά της συμφωνίας. Ωστόσο απέκρουσε αυτές τις πιέσεις κι έκανε αυτό που του υπαγόρευσε η συνείδησή του.

Πιστός στην Αριστερή Πλατφόρμα ο Μιχάλης Κριτσωτάκης, που ανήκει στο "κλίμα" των Λαφαζανικών, επέλεξε να καταψηφίσει το νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα.

Στο Λασίθι, ο Κωστής Δερμιτζάκης, που προέρχεται από την κατεξοχήν αγροτική και τουριστική Ιεράπετρα, επέλεξε το "όχι", αν και προέρχεται από την τάση των "ουδέτερων", που είχαν φίλιες σχέσεις με τους προεδρικούς, και ψήφιζε υπέρ τους συνήθως.

Γιώργος Ψαρουλάκης, Γιώργος Παπαδάκης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News