Η διαφαινόμενη επιτέλους εθνική συνεννόηση (μετά το ξεκάθαρο «όχι» στο δημοψήφισμα της 5ης/7/2015) υπενθυμίζει σε κάθε περίπτωση όχι μόνο την επιζήμια τον τελευταίο χρόνο δυστοκία στη λήψη αποφάσεων, αλλά πολύ περισσότερο την απροθυμία του πολιτικού μας κόσμου, αν όχι την ανικανότητα και ανειλικρίνεια - στην προώθηση της εφαρμογής τους. Φαίνεται πως διαχρονικά "τιμούμε" τους προγόνους μας.
Του Κώστα Ν. Κωνσταντίνου*
Θυμήθηκα γι' αυτό τον "Υπέρ της Ροδίων Ελευθερίας" λόγο, που εκφωνήθηκε το 351 π.Χ. στην Εκκλησία του Δήμου.
Ο ρήτορας Δημοσθένης επιπλήττει τους Αθηναίους, μεταξύ άλλων, και για την αδράνεια που δείχνουν στην εκτέλεση των αποφάσεων, υπενθυμίζοντάς τους ότι, «όταν κάτι θεωρηθεί σωστό και ψηφιστεί, ακόμα και τότε απέχει τόσο από το να γίνει πράξη, όσο και πριν αποφασιστεί (?πειδ?ν γάρ τι δόξ? κα? ψηφισθ?, τότ? ?σον το? πραχθ?ναι ?πέχει ?σονπερ πρ?ν δόξαι, προοίμιο, 1-2, σχολικό βιβλίο. Αλλά είπαμε, «τίποτα δε μαθαίνει κανείς στο σχολείο»...).
Γνωρίζοντας κανείς το σωστό παίρνει αποφάσεις, δύσκολα όμως τις πραγματοποιεί. Και η δυσκολία είναι ακόμη μεγαλύτερη όσο πιο ισχυρός είναι ο αντίπαλος συμπαίκτης. Ή ο εταίρος.
Δεν αμφιβάλλω ότι οι πολιτικοί μας ταγοί έχουν (ή εν πάση περιπτώσει ελπίζω να απέκτησαν εσχάτως) συναίσθηση της κρισιμότητας των περιστάσεων για συλλογική προσπάθεια, με σκοπό την επίτευξη μιας όσο το δυνατόν γρηγορότερης συμφωνίας με την Ευρώπη που θα οδηγήσει σε βαθιές τομές στο εσωτερικό και δε θα βυθίσει ακόμα περισσότερο τη χώρα στην οικονομική ύφεση. Αρκετά πληρώσαμε μέχρι τώρα, και θα πληρώσουμε ακόμα στην κυριολεξία τα κομματικά παιχνίδια.
Ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει ότι στην πατρίδα μας σήμερα τίποτα δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς και εξωπραγματικές προσδοκίες, μετά το καθυστερημένο και εκ των πραγμάτων περιττό δημοψήφισμα. Παρά τη δεδηλωμένη αντίθεση μεγάλου μέρους του κυβερνώντος συνασπισμού στην ιδέα της Ευρώπης, τώρα που η ρήξη δεν είναι πλέον επιλογή (κατά την ανακουφιστική ερμηνεία της καθησυχαστικής δήλωσης του πρωθυπουργού) είναι δύσκολο να πεισθώ ότι μπορεί να υπάρξει καλύτερη συμφωνία, για να χρησιμοποιήσω το πριν το δημοψήφισμα ίδιο επιχείρημα. Μακάρι. Εύκολα ψηφίζει κανείς, δύσκολα πραγματοποιεί, όπως είπαμε πιο πάνω.
Σε κάθε περίπτωση, σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα καμία δημοκρατία δεν νικά ούτε ηττάται αλλά λειτουργεί, αφού κατά τον Αριστοτέλη (Πολιτικά, Γ, 1-4, σχολικό βιβλίο - αλλά είπαμε στο σχολείο δε μαθαίνει κανείς τίποτα…)«πολλοί καθώς είναι, ο καθένας διαθέτει ένα μόριο αρετής και φρόνησης, και έτσι, ενωμένοι οι πολλοί γίνονται, κατά κάποιο τρόπο, ένας άνθρωπος με πολλά πόδια, με πολλά χέρια και με πολλές αισθήσεις και με ανάλογη, βέβαια, αρετή και εξυπνάδα».
Τώρα που θα φανούν πολύ εύκολα και σύντομα στην τσέπη μας τα ακόμα πιο δύσκολα που έρχονται, χρειάζεται ομοψυχία. Και στήριξη στην Πολιτεία. Γιατί στη γεωπολιτική γειτονιά που ζούμε, με τις έντονες εξ Ανατολών αλλά και Βορρά πιέσεις, ανησυχώ έντονα. Ανησυχώ για τις σκέψεις φίλων και εχθρών. Και εδώ δε χωρεί κανένα «εντός ή εκτός» δημοψήφισμα.
Διαφορετικά, για να επανέλθουμε στους πολυχρησιμοποιημένους τον τελευταίο καιρό προγόνους μας, θα ομοιάσουμε θλιβερά με τους αρχαίους Αθηναίους οι οποίοι, όταν οι νικητές Σπαρτιάτες επέβαλαν τους όρους τους το 404 π.Χ. με τη λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, «γκρέμιζαν τα τείχη με πολλή προθυμία υπό τους μουσικούς ήχους αυλητρίδων, θεωρώντας ότι εκείνη η ημέρα ήταν αρχή της ελευθερίας της Ελλάδας» («κα? τ? τείχη κατέσκαπτον ?π' α?λητρίδων πολλ? προθυμί?, νομίζοντες ?κείνην τ?ν ?μέραν τ? ?λλάδι ?ρχειν τ?ς ?λευθερίας», Ξενοφώντος Ελληνικά, βιβλίο 2, κεφάλαιο 2, σχολικό βιβλίο. Αλλά είπαμε: «τίποτα δε μαθαίνει κανείς στο σχολείο»...).
*Ο Κώστας Ν. Κωνσταντίνου είναι καθηγητής φιλόλογος στο 3ο Γενικό Λύκειο, πρώην διευθυντής του 5ου Γενικού Λυκείου.
