default-image

Εφιάλτης στο δρόμο για τη συμφωνία

Απόψεις
Εφιάλτης στο δρόμο για τη συμφωνία

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σε προηγούμενα άρθρα είχα κάνει κάποιες εκτιμήσεις ως προς το quo vadis της υπόθεσης των διαπραγματεύσεων. Και είχα κάνει μια εκτίμηση ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί (τουναντίον) ένας "μίνι-γκοτζίλας", μια "ρήξη" που θα φέρει ορισμένα δυσάρεστα (λ.χ. έλεγχους κεφαλαίων) προκειμένου να γίνει πιο... ευκολοχώνευτη η συμφωνία που θα έλθει στη συνέχεια.

Tου Γιώργου Ψαρουλάκη

Αυτή τη στιγμή ζούμε τις πρώτες ώρες ενός τέτοιου "σκηνικού ρήξης". Το αν είναι ρήξη-προανάκρουσμα του μίνι-γκοτζίλα ή... κανονική ρήξη (δηλαδή... μάξι-γκοτζίλας) αυτό μένει να αποδειχτεί εκ των πραγμάτων.

Βεβαίως το πρόβλημα είναι ότι μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά, με τον κίνδυνο "ατυχήματος" να καραδοκεί.

Ο κόσμος συνεχίζει να πιστεύει ότι αυτά είναι "διαπραγματευτικά τερτίπια" και ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μια κάποια λύση (ή μάλλον "λύση") θα βρεθεί.  Αυτό μοιάζει το λογικότερο, εκτιμώ κι εγώ. Αλλά ...δεν είναι πάντα η λογική που πρυτανεύει σε αυτά τα θέματα. Για να μιλήσουμε σοβαρά, ακριβώς η λογική έχει λάμψει δια της απουσίας της σε όλην αυτήν την "ελληνική τραγωδία" της τελευταίας πενταετίας. Και ποιους αφορά το έλλειμμα λογικής; Μα... όλα τα εμπλεκόμενα μέρη:

- η "τρόικα" των δανειστών εκπόνησε εξαρχής ένα πρόγραμμα το οποίο δεν είχε στόχο να ανορθώσει την ελληνική οικονομία, αλλά να προκαλέσει βαθιά εσωτερική υποτίμηση προκειμένου να "βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας", να δημιουργηθούν εντελώς μη ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα και να γίνει βιώσιμο το χρέος. Φυσικά το πρόγραμμα ήταν όχι απλώς μη λογικό, αλλά οικονομικά ΑΝΕΚΔΟΤΟ και μας οδήγησε σε μια κατάσταση που λέγεται "σπιράλ του θανάτου" (spiral of death) και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο... Μπαγκλαντές. Αργά ή γρήγορα. Η ανθρωπιστική καταστροφή της πενταετίας είναι απλώς μια βόλτα στο πάρκο σε σύγκριση με αυτήν που έρχεται, εφόσον παραμείνουμε στις ράγες αυτού του εκτρωματικού προγράμματος. Και άντε και στην κατάρτιση του προγράμματος η λογική είχε πάρει άδεια... ποια η λογική της συνέχισης δίχως καμία παρέκκλιση αυτού του παράλογου πράγματος που λέγεται "ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής";

- οι "ισχυροί" της ευρωζώνης δηλαδή η Γερμανία, αντιμετώπισε την "ελληνική κρίση" με έναν τρόπο που θα εξασφάλιζε τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες από τους κινδύνους και ταυτόχρονα θα βοηθούσε την γερμανική ηγεσία να δείξει ένα "αυστηρό" και "τιμωρητικό" πρόσωπο στο εσωτερικό της χώρας της, όπου ο μέσος Γερμανός που έχει φτωχοποιηθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία δεν θέλει να ...ζει και να υγιαίνει η κατσίκα του (Έλληνα) γείτονα, αλλά πολύ του αρέσει να την βλέπει να ψοφά, σιγά-σιγά.  Καμία λογική εδώ, απλώς κολλήματα και συμφέροντα  - κολλήματα που εξυπηρετούν συμφέροντα, για να είμαστε ακριβείς.

- οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις έκαναν ότι μπορούσαν για να αποφύγουν κινδύνους για τις τράπεζες και τους ισχυρούς του χρήματος, θυσιάζοντας με τη μεγαλύτερη ευκολία και πρωτοφανή ελαφρότητα, τον ελληνικό λαό και ειδικότερα τις εργαζόμενες τάξεις. Με τον τρόπο αυτό έδειξαν στα "αφεντικά" τους ότι είναι καλοί υπηρέτες των συμφερόντων τους, αλλά απώλεσαν την "έξωθεν καλή μαρτυρία" μεταξύ των ψηφοφόρων τους, οι οποίοι τους τιμώρησαν στις τελευταίες εκλογές.  Καμία λογική κι εδώ, πέραν της λογικής "τα αφεντικά μας να 'ναι καλά και ας πάει στο διάολο ο λαός".  Και το ακόμη χειρότερο είναι ότι τα κόμματα αυτά... συνεχίζουν στο ίδιο μοτίβο! "Συμφωνήστε με ότι σας λένε οι δανειστές, γιατί καθυστερείτε, συμφωνήστε ΧΘΕΣ, κόψτε ότι χρειάζεται", η μόνιμη επωδός από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι... τι να πεις...

- η παρούσα ελληνική κυβέρνηση ανήλθε στην εξουσία χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο ψέμα ("θα κάνουμε διαπραγμάτευση και θα αλλάξουμε την Ευρώπη) το οποίο μένει να αποδειχθεί αν ήταν συνειδητό ψέμα ή απλώς λανθασμένη (πολύ...) εκτίμηση της πραγματικότητας. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα δεν αλλάζει και αυτή τη στιγμή βρίσκεται μπροστά στο δίλλημα που προέβλεπα από την πρώτη στιγμή (και το έχω γράψει κατ' επανάληψη) ότι θα βρεθεί: θα δεχτεί μια συμφωνία που συνεχίζει και βαθαίνει την φτωχοποίηση των εργαζόμενων τάξεων της χώρας, ή... δε θα την δεχτεί; Και αν "δεν", τι ακριβώς σκοπεύει να κάνει στη συνέχεια; Και γιατί δεν προσπάθησε, έχοντας διαπιστώσει εξαρχής (δεν είναι δα ότι... κρύφτηκαν οι άνθρωποι) το μαξιμαλισμό των δανειστών, να δημιουργήσει τις συνθήκες για κάτι διαφορετικό;

Αυτή η λογική του παραλόγου επικράτησε σε όλες τις πλευρές και τώρα έχουμε βρεθεί σε ένα σημείο όπου τα πράγματα μοιάζουν να έχουν φθάσει σε αδιέξοδο. Το αν έχουν όντως φθάσει σε αδιέξοδο θα το δούμε τα επόμενα 24ωρα, αυτή τη στιγμή ωστόσο αυτή είναι η εικόνα που βλέπουμε.

Οπότε, τι; Ποιος είναι ο δρόμος που είναι ανοιχτός;

Η ρήξη και η "ρήξη"

Έχω γράψει πολλές φορές ότι ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται η σημερινή κυβέρνηση δείχνει ότι δεν υπάρχει η λέξη "ρήξη" στο λεξιλόγιό της. Βεβαίως ίσως υπάρχει "ρήξη" ως... στρατηγική κίνηση. Αλλά όχι για τους δανειστές, για να πεισθούν στο εσωτερικό της χώρας (και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ) να... ψηφίσουν ότι τους φέρουν.

Διότι εάν η κυβέρνηση είχε έστω στην άκρη του μυαλού της την ρήξη, θα φρόντιζε να προετοιμάσει τον λαό για το πέρασμα σε μια νέα εποχή, θα είχε κάνει μια καμπάνια που θα έδειχνε πόσο δύσκολα θα είναι τα πράγματα στην αρχή, θα είχε ξεκινήσει με ελέγχους κεφαλαίων (γιατί στην παραμικρή υπόνοια ρήξης, οι έχοντες και κατέχοντες θα μαζέψουν... όλο το μαρούλι και θα το στείλουν στους γνωστούς φορολογικούς παράδεισους) θα έσπευδε να αποκτήσει και ουσιαστικά τον έλεγχο των συστημικών τραπεζών, θα ενημέρωνε τον κόσμο για τα δεδομένα... τέλος πάντων, θα έκανε ΚΑΤΙ. Αυτή τη στιγμή δεν κάνει ΤΙΠΟΤΕ, κάτι που σημαίνει ότι είτε... δεν ξέρουν τι τους γίνεται, είτε δεν έχουν κανέναν προγραμματισμό για ρήξη και θεωρούν ότι έτσι ή αλλιώς θα βρεθεί κάποια συμφωνία. Θα στοιχημάτιζα ένα μεγάλο ποσό στην δεύτερη εκδοχή.

Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι η κυβέρνηση δεν (δείχνει να) έχει σχέδιο διαχείρισης της ρήξης. Δεν έχει εναλλακτικές για μια κατάσταση που θα προκύψει από μία στάση πληρωμών και τα όσα θα ακολουθήσουν. Ανεξαρτήτως του πόσο καλός οικονομολόγος είναι ο Βαρουφάκης (είναι καλός, πολύ καλός μάλιστα) ή ο Τσακαλώτος, το ζήτημα της ρήξης δεν είναι οικονομικό, πρωτίστως πολιτικό είναι. Και τις πολιτικές συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης (που φυσικά θα έχουν κυρίως οικονομικό αντίκτυπο και μάλιστα σοβαρότατο) δεν φαίνεται να τις έχει υπολογίσει η κυβέρνηση. Οπότε αυτές οι "μπαλωθιές" που πετάνε κάποιοι εδώ κι εκεί "εντάξει, άμα δεν τα βρούμε, πάμε σε ρήξη", είναι ακριβώς αυτό: μπαλωθιές. Και όχι μέρος ενός οργανωμένου σχεδίου.

Στην πραγματικότητα, το μοναδικό κόμμα στην Ελλάδα που έχει οργανωμένο και πλήρες σχέδιο εξόδου και ρήξης, είναι το ΚΚΕ. Και το πρόγραμμα του ΚΚΕ προβλέπει λαϊκή κυριαρχία και σοσιαλιστική οικονομία, που δε νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα τα... καλωσόριζε.

Οπότε, ελλείψει εναλλακτικών, βρισκόμαστε σε αδιέξοδο. Και πάμε για "ρήξη" με στόχο... τη συμφωνία.

Εκλογές και δημοψήφισμα

Στο τραπέζι έχει πέσει πολλές φορές το σενάριο της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία, είτε για να δεχτεί (ή να απορρίψει) την συμφωνία (το νέο μνημόνιο, για να το πούμε έτσι) είτε για να ανανεώσει τη λαϊκή εντολή στον ΣΥΡΙΖΑ με τα νέα δεδομένα.

Θα έλεγα ότι σε αυτήν τη συγκυρία, η προσφυγή στις κάλπες των εκλογών θα ήταν μια αρκούντως άστοχη κίνηση. Όχι μόνο πολιτικά, αλλά και οικονομικά: εκλογές σημαίνει άλλο ένα δίμηνο "παγώματος" της αγοράς και αχρείαστη αναστάτωση, ενώ και τα πολιτικά οφέλη είναι μικρά και δεν δικαιολογούν να ανοίξει αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα τώρα.

Ως προς το δημοψήφισμα, θα είχε νόημα αν είχαμε φθάσει στο τέρμα των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση είχε διαπιστώσει αδιέξοδο οριστικό και αμετάκλητο και μπορούσε να πει στον κόσμο "κοιτάξτε, κάναμε ότι μπορούσαμε, προσπαθήσαμε να αλλάξουμε την Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη... αυτή είναι και δεν αλλάζει. Αν θέλετε ευρώ, θα δεχτείτε ακόμη περισσότερη φτωχοποίηση, ακόμη χαμηλότερους μισθούς και συντάξεις, ακόμη υψηλότερους φόρους".

Βεβαίως δε νομίζω ότι η κυβέρνηση θα πάει με τέτοιον τρόπο στο δημοψήφισμα, οπότε θα επαναλάβω ότι πρόκειται για μια μάλλον αχρείαστη μετάθεση ευθυνών στις πλάτες του λαού, ο οποίος υποφέρει σε μια κατάσταση που προκάλεσε η καπιταλιστική κρίση και οι επιλογές των κυβερνώντων και θα κληθεί να αποφασίσει μια κι έξω αν προτιμά... αργό ή γρήγορο θάνατο. Δεν το βρίσκω ιδιαίτερα τίμιο ή παραγωγικό.

Βεβαίως, αν το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι αυτό που θέλουν οι "θεσμοί", τότε η πιθανότητα να προσφύγει στη λαϊκή ετυμηγορία (έτσι ή αλλιώς) η κυβέρνηση Τσίπρα, διόλου δεν πρέπει να αποκλειστεί.

Η συμφωνία καθαυτή

Αν το "φυσιολογικό" σενάριο επαληθευτεί, τότε στο τέλος - με ή χωρίς κλυδωνισμούς, μετά από "μίνι-γκοτζίλα" ή δίχως γκοτζίλα, με ή χωρίς δημοψήφισμα - όταν κατακαθίσει ο κουρνιαχτός, η Ελλάδα θα έχει μια νέα συμφωνία. Ένα νέο (ας μη φοβόμαστε τις λέξεις) μνημόνιο.

Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Απλά πράγματα:

- Θα επανέλθει σιγά-σιγά η "σταθερότητα" και η "ομαλότητα". Δύο παράγοντες που συμβάλλουν στην οικονομική δραστηριότητα και προσφέρουν έδαφος για οικονομική ανάπτυξη. Όχι σκέτοι, βέβαια, αλλά τέλος πάντων... βοηθούν.

- Θα τελειώσει αυτό το "πανηγύρι" και η  κυβέρνηση θα... αναγκαστεί να κυβερνήσει. Μέχρι τώρα κατά τα φαινόμενα όλη η ενεργητικότητα της κυβέρνησης πήγαινε στην διαπραγμάτευση και τα φλέγοντα εσωτερικά ζητήματα παρέμεναν... στο ράφι.

- Θα συνεχιστεί η πολλαπλή ασφυξία της χώρας. Δημοσιονομικά όποιοι στόχοι κι αν τεθούν θα είναι φιλόδοξοι, ουσιαστική απομείωση χρέους δεν θα υπάρξει (τουλάχιστον όχι σε αυτήν την φάση - εκτός κι αν υπάρξει κάποια σοβαρή έκπληξη) δηλαδή θα συνεχιστούν οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες με ότι αυτό συνεπάγεται για την παρεχόμενη ποιότητα υπηρεσιών του κράτους και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της χώρας.

- Θα χειροτερεύσει ακόμη περισσότερο η θέση των εργαζόμενων τάξεων, που ψήφισαν χέρια-πόδια τον ΣΥΡΙΖΑ ποντάροντας στις προεκλογικές εξαγγελίες του (λ.χ. αποκατάσταση συλλογικών συμβάσεων, αποκατάσταση κατώτερου μισθού, όχι νέα μέτρα απορρύθμισης της αγοράς εργασίας).

- Θα χειροτερεύσει ακόμη περισσότερο η θέση των συνταξιούχων, που ήδη έχουν δει τις συντάξεις τους να περικόπτονται με... τον μπαλτά και αυτές οι περικοπές θα συνεχιστούν. Και πιθανότατα η κυβέρνηση (ετούτη ή η επόμενη) θα κληθεί από τους ίδιους "θεσμούς" να περικόψει τις συντάξεις και άλλο στο μέλλον (εδώ είμαστε και θα το δείτε, το γράφαμε άλλωστε και προ διετίας, ότι οι περικοπές στις συντάξεις θα συνεχιστούν εσαεί, μέχρι να φθάσει η βασική σύνταξη στα 3 κατοστάρικα - διότι αυτές είναι οι βουλές των Ευρωπαίων για τη χώρα μας).

- Θα υποφέρουμε όλοι (και κυρίως οι λαϊκές τάξεις και οι "μη έχοντες") από τη νέα φοροκαταιγίδα, τους υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ και το σαφάρι για ακόμη υψηλότερα δημόσια έσοδα από τσέπες που πλέον έχουν μόνο... αέρα.

Δεν υπάρχουν... ευκολίες

Τα πράγματα λοιπόν ακόμη και με συμφωνία, θα συνεχίσουν να είναι δύσκολα. Όσοι ομνύουν στο "συμφωνία πάση θυσία", σαφώς και δεν εξυπηρετούν τα λαϊκά συμφέροντα - μάλλον τα συμφέροντα των βαθύπλουτων πατρόνων τους εξυπηρετούν. Αλλά από την άλλη, αυτή η κατάσταση που ζούμε, δε μπορεί να διαιωνίζεται εσαεί και σχέδιο για οργανωμένη ρήξη και έξοδο, δεν υπάρχει και ούτε προβλέπεται να υπάρξει στο άμεσο μέλλον.

Τι θα αποφασίσει η κυβέρνηση, λοιπόν; Θα χρειαστούν περισσότερες... "πιέσεις" (ο μινι-γκοτζίλας που λέγαμε) για να λάβει "δυσάρεστες" και "σκληρές" αποφάσεις; Και αν τις λάβει, θα καταφέρει να τις περάσει από την κοινοβουλευτική της ομάδα;

Και αν όχι, θα ενεργοποιηθούν τα σενάρια που θέλουν την δημιουργία της "εθνικής ομάδας", είτε μιας νέας κυβέρνηση υπό το "ευρωπαϊκό" κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ και τη στήριξη ΝΔ-Ποτάμι-ΠΑΣΟΚ, είτε μιας κυβέρνησης "τεχνοκρατών" με τη στήριξη των ιδίων;

Ή μήπως θα πάμε σε δημοψήφισμα ή ακόμη-ακόμη και εκλογές;

Ή μήπως θα έλθει η Μέρκελ ως από μηχανής θεός, να δώσει μια προσωρινή λύση με τη σαλαμοποίηση της συμφωνίας, που θα διευκολύνει το ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει χρόνο;

Όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά κι όλοι οι δρόμοι είναι κακοτράχαλοι και προβληματικοί. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον να μην γίνουν οι χειρότερες δυνατές επιλογές...

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News