default-image

Οι δρόμοι για την συμφωνία... ή τη ρήξη

Απόψεις
Οι δρόμοι για την συμφωνία... ή τη ρήξη

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λίγες ώρες πριν την (πολλοστή...) "κρίσιμη" και "καθοριστική" συνάντηση Τσίπρα με τους ισχυρότερους των "εταίρων" μας, τα μηνύματα δεν είναι καλά. Όπως δεν ήταν καλά τα μηνύματα από την σύνοδο των G7, στην οποία φαίνεται ότι κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ στήριζαν πολλά...  

Του Γιώργου Ψαρουλάκη

Η Ελλάδα ως "αμελητέα δύναμη", την ώρα που διακυβεύονται τεράστια συμφέροντα πολλών... τρις (η εμπορική σύνδεση ΗΠΑ-ΕΕ είναι στα σκαριά και εκεί παίζονται τα υπερκέρδη εκατοντάδων γιγαντιαίων ομίλων, ένθεν κι ένθεν του Ατλαντικού), δεν μπορεί να επηρεάσει ουσιωδώς τις αποφάσεις των "μεγάλων".

Οι οποίοι (μεγάλοι) φέρονται απολύτως αποφασισμένοι να συνεχίσουν την εφαρμογή του πιο αισχρού οικονομικού πειράματος στον πλανήτη, από την εποχή που οι Αμερικάνοι κατέλυσαν τη Δημοκρατία στην Χιλή για να την κάνουν πειραματόζωο του νεοφιλελευθερισμού.

Ένα οικονομικό πείραμα που δεν έχει προηγούμενο, καθώς περιλαμβάνει μέτρα δραστικής εσωτερικής υποτίμησης (δηλαδή φτωχοποίησης) ΔΙΧΩΣ όμως την ίδια ώρα να περιλαμβάνει και μέτρα ουσιαστικής ελάφρυνσης του χρέους.

Αντίθετα με ότι συμβαίνει δηλαδή σε όλα τα προγράμματα του ΔΝΤ, όπου επιβάλλονται μεν σκληρές και απάνθρωπες "μεταρρυθμίσεις" (πλήρης απορρύθμιση αγοράς εργασίας, ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, γερές περικοπές στο συνταξιοδοτικό) αλλά την ίδια επιβάλλονται και τεράστια "κουρέματα" χρέους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη προοπτική της χώρας.

Βεβαίως ο λαός φτωχοποιείται ταχύτατα, αλλά αφενός υπάρχει μια πιθανότητα (σοβαρή) για οικονομική ανάκαμψη, που μπορεί να επιτρέψει την άρση κάποιων από τις πλέον επώδυνες μεταρρυθμίσεις αργότερα και αφετέρου, υπάρχει γενικότερα μια προοπτική για το μέλλον και η χώρα μετατρέπεται σε "αποικία χρέους" μόνο για μικρό χρονικό διάστημα, συνήθως ολίγων ετών.

Στην Ελλάδα οι δανειστές επιθυμούν (και προσπαθούν να επιβάλλουν, δίχως να δέχονται τίποτε λιγότερο) ΚΑΙ επώδυνες μεταρρυθμίσεις, αλλά ΚΑΙ το χρέος ολάκερο και συνεχώς διογκούμενο (μια και το ΑΕΠ συνεχίζει να μειώνεται λόγω των υφεσιακών μέτρων - και μην ξανακούσω το ανέκδοτο για "ανάπτυξη" το 2014, όταν το ΑΕΠ... μειώθηκε ξανά, κατά 3.5 δισεκατομμύρια ευρώ! Απορώ πως μιλάνε κάποιοι για ανάπτυξη!).

Και κατά τα φαινόμενα η κατηγορηματική άρνηση της Γερμανίας να αντιμετωπίσει τον "ηθικό κίνδυνο" (δηλαδή, να χάσει το CDU τους ψηφοφόρους του αλλά και - το σημαντικότερο - να αρχίσει να "σηκώνει κεφάλι" η Αριστερά και στις άλλες χώρες) έφερε και τις ΗΠΑ στο στρατόπεδο του "λάβετε τα μέτρα, πάρτε το νέο πακέτο και βουλώστε το".

Η κορύφωση του δράματος

Αν όντως αυτό συμβαίνει, τότε... το ελληνικό δράμα προχωρεί προς την κορύφωση του. Την εξαιρετικά δυσάρεστη κορύφωση του.

Καμία ελληνική κυβέρνηση δε μπορεί να περάσει από τη Βουλή αυτό το ανοσιούργημα που είναι οι "προτάσεις των θεσμών". Είναι προτάσεις καταστροφικές, που θα συνεχίσουν και θα βαθύνουν ακόμη περισσότερο την φτωχοποίηση μιας χώρας που ήδη έχει χάσει το 26% του ΑΕΠ της, που έχει αποκτήσει 1.3 εκ. άνεργους, που έχει μέσο μισθό τα... 750 ευρώ (μεικτά, παρακαλώ) και που είναι ήδη η πιο απαισιόδοξη χώρα του πλανήτη.

Ούτε και τυχόν "αφαίρεση" της διαγραφής του ΕΚΑΣ και μεταφορά της ΔΕΗ στον χαμηλό συντελεστή του ΦΠΑ θα λύσουν το πρόβλημα - η συμφωνία είναι ούτως ή άλλως καταστροφική, μερικά "πασαλείμματα" δεν θα λύσουν το πρόβλημα.

Η ουσία του πράγματος βεβαίως είναι άλλη: η Ελλάδα τείνει να μετατραπεί σε μια μόνιμη αποικία χρέους, δίχως την παραμικρή δυνατότητα να δραπετεύσει κάποτε από το μέλλον που της ετοιμάζουν τα ευρωπαϊκά διευθυντήρια. Γιατί μιλάμε για τους ίδιους Ευρωπαίους που έχουν μετατρέψει όλη την ανατολική Ευρώπη σε μια απέραντη Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη, με χαμηλές αμοιβές εργασίας και χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, ώστε να μπορούν να κερδοσκοπούν ανεμπόδιστα και "ανταγωνιστικά" οι μεγάλες εταιρείες τους.

Εκεί βεβαίως είχαν "απολύτως συνεργάσιμες" πολιτικές ηγεσίες - μέχρι πρότινος, γιατί άρχισαν να ξυπνάνε και οι ανατολικοευρωπαίοι σιγά-σιγά (με πρώτους τους Ούγγρους και τους Πολωνούς να ακολουθούν). Στην Ελλάδα πάλι, ήταν διαφορετική η κατάσταση. Και εκμεταλλεύτηκαν την ανάγκη για "βοήθεια", προκειμένου να μας κάνουν και μας μια ακόμη ΕΟΖ τους.

Και ταυτόχρονα, να μας χρησιμοποιήσουν ως πειραματόζωο (προκειμένου να διαπιστώσουν πόση φτωχοποίηση "σηκώνει" ένας λαός μιας "ευημερούσας" χώρας) και ως παράδειγμα ("να, είδατε, οι κακοί σπάταλοι Έλληνες, θα τους κάνουμε Μπαγκλαντές, που τόλμησαν να ξοδεύουν τόσα;").

Και κάπως έτσι, μεταξύ παραδείγματος, πειραματόζωου και ΕΟΖ, βρισκόμαστε στην πιο δυσάρεστη θέση που έχει βρεθεί αυτή η χώρα μετά την γερμανική κατοχή.

Και πού οδηγούμαστε;

Το θέμα είναι, που πάμε από εδώ και πέρα. Πολλοί συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η πρόταση-κόλαφος των "εταίρων" είναι απλώς η συνέχεια στο "σίριαλ του γκοτζίλα", προκειμένου να βοηθήσει την κυβέρνηση στην επικοινωνιακή διαχείριση της (επώδυνης, κακής, αλλά όχι ΤΟΣΟ επώδυνης και κακής) τελικής συμφωνίας στο εσωτερικό της χώρας. Κι εγώ αυτό πίστευα μέχρι πρότινος, αλλά τελευταία έχω αρχίσει να σκέφτομαι και άλλα δεδομένα.

Και δεν μπορώ παρά να σκεφτώ πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο, πλέον, οι δανειστές ΟΝΤΩΣ να θέλουν  την "πρώτη αριστερή" κυβέρνηση της Ευρωζώνης, ταπεινωμένη και στα γόνατα.

Βεβαίως αυτό θα ήταν μια πολύ-πολύ επικίνδυνη και τραγικά ανεύθυνη στάση των "εταίρων", αλλά δεν θα ήταν ούτε η πρώτη, ούτε η δεύτερη φορά που δρουν εντελώς αμοραλιστικά, κοντόφθαλμα και με αποκλειστικά γνώμονα το κέρδος των ισχυρών (το οποίο δυνητικά θα τεθεί σε κίνδυνο, αν επικρατήσουν οι "ριζοσπάστες" σε περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες).

Τα δεδομένα

Ας απλοποιήσουμε λίγο τα "δύσκολα ερωτήματα" που τίθενται, γιατί έχομε χάσει λίγο τη μπάλα με όλα αυτά τα πήγαινε-έλα, τις διαπραγματεύσεις, τα μέιλ που πάνε κι έρχονται, τις προτάσεις, τις αντιπροτάσεις και όλο αυτό το γαϊτανάκι που παίζεται. Και για να το κάνομε αυτό, πρέπει να δούμε την ΟΥΣΙΑ. Και ποια είναι αυτή; Περιγράφεται επαρκώς από τα παρακάτω:

- Η Ελλάδα βρίσκεται πέντε χρόνια σε καθεστώς μνημονίων. Το αποτέλεσμα αυτής της πενταετίας περιγράφεται πολύ παραστατικά με την γλώσσα των αριθμών: Συνολική ύφεση 26% (δηλαδή έχει χαθεί κάτι παραπάνω από 1/4 του ΑΕΠ της χώρας), ανεργία στο 26% (1,3 εκατ. άνθρωποι δίχως δουλειά) η οικονομική δραστηριότητα έχει πιάσει πάτο, πάνω από 4 εκατομμύρια Έλληνες αντιμετωπίζουν άμεσα τις συνέπειες της φτώχειας, οι μισθοί έχουν πέσει κατά μ.ο. 40% και οι συντάξεις το ίδιο.

- Η Ελλάδα έλαβε τεράστια δάνεια προκειμένου να... αποπληρώσει τα παλιά της δάνεια (ΑΚΡΙΒΩΣ δηλαδή αυτό που θεωρείται ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ από οικονομική άποψη) και παρότι δέχτηκε ένα (μικρό και ανεπαρκές) κούρεμα του χρέους της, αυτό όχι απλώς δεν έκανε κάτι καλό, αλλά το χρέος έχει εκτοξευτεί στο 180% του ΑΕΠ (βοηθούσης και της δραματικής πτώσης του ΑΕΠ). Συνέπεια αυτού του τεράστιου χρέους και των συνεπειών του, η Ελλάδα είναι ΑΔΥΝΑΤΟ να βγει στις αγορές για να δανειστεί με χαμηλό επιτόκιο, κάτι που διαιωνίζει την σημερινή κατάσταση.

- Το μνημόνιο συνοδεύεται από επαχθή μέτρα ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ. Όχι ως "παρενέργεια", όπως προσπαθούν να μας πείσουν κάποιοι "πονηροί", αλλά ως ΣΤΟΧΟ. Αυτός ήταν ο στόχος των υφεσιακών μέτρων, δεν επιβλήθηκαν... κατά λάθος, ούτε αποτελούν "ανεπιθύμητη παρενέργεια". Ωστόσο, συνήθως η εσωτερική υποτίμηση που επιβάλλει το ΔΝΤ έχει ως στόχο (γιατί δεν είμαστε η πρώτη χώρα στην οποία εφαρμόζεται πρόγραμμα του ΔΝΤ) ένα 5-10% του ΑΕΠ και ένα 10-15% των αμοιβών και των συντάξεων. Στην Ελλάδα αυτά τα νούμερα έχουν... ξεφτιλιστεί! Η πτώση των αμοιβών έχει φθάσει το 40% και των συντάξεων το ίδιο και η πτώση του ΑΕΠ στο 26%.

- Παρότι συμβαίνουν όλα αυτά, οι δανειστές δεν επιθυμούν να ξεφύγουν ούτε χιλιοστό από το πρόγραμμα και επιμένουν να ζητούν την πλήρη εφαρμογή του. Και την... βάθυνση του, με ακόμη περισσότερες περικοπές και ακόμη περισσότερες αντιλαϊκές "μεταρρυθμίσεις". Το ότι η "πρόταση των θεσμών" μετά από τέσσερις μήνες συζητήσεων, ήταν... χειρότερη απ' αυτά που είχαν ζητήσει από την κυβέρνηση Σαμαρά τον περασμένο Δεκέμβρη - και για τον λόγο αυτό άλλωστε "παρέδωσε τη σκυτάλη" ο πρώην πρωθυπουργός, εκτιμώντας ότι εφαρμογή ενός τέτοιου πακέτου μέτρων θα σήμαινε το πολιτικό τέλος και της Νέας Δημοκρατίας και του ίδιου - δείχνει ότι υπάρχει μια ιδεοληπτική εμμονή, που δεν εξηγείται με βάση την κοινή λογική, αλλά μόνο με βάση τη νεοφιλελεύθερη λογική του οικονομικά ισχυρού.

Όλα αυτά είναι η ΟΥΣΙΑ, τα δεδομένα σήμερα. Όπως έχω ξαναγράψει πολλάκις, τα περί "έντιμης συμφωνίας" ήταν στην καλύτερη περίπτωση ευσεβείς πόθοι. Μοιάζει αδύνατο αυτή τη στιγμή (και δεν βλέπω κάτι στον ορίζοντα που να διαφοροποιεί τα δεδομένα για τη συνέχεια) να επιτευχθεί οτιδήποτε εκτός από πλήρης υποταγή και της νέας ελληνικής κυβέρνησης στο φονικό καθεστώς της "μνημονιακής ορθότητας".

Οπότε το ερώτημα που ανακύπτει είναι απλό: από τη στιγμή που ΔΕΝ υπάρχει διάθεση από πλευράς δανειστών για υποχωρήσεις ουσιαστικές και από τη στιγμή που η "γραμμή" είναι, ή συνεχίζετε το προηγούμενο πρόγραμμα με ακόμη χειρότερα μέτρα ή τέλος, η ελληνική κυβέρνηση, τι περιθώρια έχει;

Δυο δρόμους έχει η ζωή...

Ρεαλιστικά, αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο δρόμοι.

- Αποδέχεται τις προτάσεις των δανειστών (είτε αυτές τις αισχρές προτάσεις της 5σέλιδης επιστολής, είτε κάτι... ελάχιστα καλύτερο) και συνεχίζει στο δρόμο που χάραξε ο ΓΑΠ και συνέχισε ο Αντώνης Σαμαράς. Τους οποίους (εφόσον επιλέξει αυτόν το δρόμο) θα συντροφεύσει σύντομα στην πολιτική λήθη και ο Αλέξης Τσίπρας και φυσικά και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν έχει τις "βάσεις" στην κοινωνία και τις ταξικές αναφορές της ΝΔ για να επιβιώσει από ένα τέτοιο στραπάτσο και μια τέτοια βίαιη ανατροπή της εκπεφρασμένης πολιτικής ατζέντας του. Ως προς τι θα σημάνει για τον ελληνικό λαό και τους εργαζόμενους τυχόν αποδοχή της πρότασης των δανειστών... είναι απλό επίσης: συνέχιση και βάθεμα της φτωχοποίησης, περαιτέρω διάλυση του κοινωνικού ιστού, συνέχιση της διαδικασίας μετατροπής της Ελλάδας σε μια μεγάλη Ειδική Οικονομική Ζώνη, αυτό που λέμε "βουλγαροποίηση". Και όλα αυτά, δίχως κανενός είδους προοπτική (πολλώ δε μάλλον εγγύηση) ότι είναι "προσωρινά" ή ότι αν γίνουν, θα συμβεί κάποιου είδους "θαύμα" και θα ...ανακάμψουμε αυτόματα. Τουναντίον, η πείρα μας λέει ότι δεν υπάρχει στον ορίζοντα ανάκαμψη και αν αυτή συμβεί θα είναι αναιμική, ανεπαρκής και το παραγόμενο χρήμα δεν θα πάει στις τσέπες του ελληνικού λαού και των εργαζομένων, αλλά στις τσέπες των δανειστών και των "ολίγων και εκλεκτών" στην Ελλάδα.

- Δεν αποδέχεται τις προτάσεις των δανειστών και επιλέγει την ρήξη, με όποιο περιεχόμενο αυτή και να έχει. Σε αυτήν την περίπτωση, βεβαίως, υπάρχει μια τραγική παράλειψη από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ: ο ελληνικός λαός δεν έχει προετοιμαστεί καθόλου για το ενδεχόμενο ρήξης. Ενώ καθημερινά τα συστημικά μίντια, εξυπηρετώντας τα μεγάλα συμφέροντα που βρίσκονται από πίσω τους, παίζουν τα "σενάρια του γκοτζίλα" και κατατρομάζουν τον κόσμο για το ενδεχόμενο ρήξης με τους δανειστές, αντίθετα, οι της κυβέρνησης όχι απλώς δεν εξηγούν στον κόσμο ότι τυχόν ρήξη όχι απλώς δεν είναι το τέλος του κόσμου, αλλά αντίθετα φαίνεται να είναι ο μοναδικός δρόμος που θα δώσει μια κάποια προοπτική ουσιαστικής λύσης. Όχι αναγκαστικά και με Grexit, αν και κατά γενική ομολογία, το ευρώ ήταν μια εξαιρετικά κακή ιδέα και η ένταξη της χώρας μας σε μια νομισματική ένωση που βασίζεται σε "σκληρό" νόμισμα, που ελέγχεται από μια κεντρική τράπεζα, δίχως να έχει γίνει οτιδήποτε για την πολιτική, δημοσιονομική και εισοδηματική εναρμόνιση των διαφόρων οικονομιών της ευρωζώνης, ήταν ένα ΕΓΚΛΗΜΑ και μάλιστα ένα τεράστιο έγκλημα σε βάρος του ελληνικού λαού.

...ποια ρήξη;

Επί του παρόντος, φοβούμαι ότι η λέξη "ρήξη" δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Και όταν την αναφέρουν, είναι απλώς για να διαβεβαιώσουν ότι δεν την επιθυμούν. Κάτι που είναι θεμελιωδώς λάθος, αφενός ως διαπραγματευτική τακτική (από τη στιγμή που αφοπλίζεις το μόνο σου όπλο, πώς θα διαπραγματευτείς με μια συμμαχία λύκων, που... όπου σε βρούνε μπόσικο σε βαράνε αλύπητα μέχρι να βρεθείς στα γόνατα;) και αφετέρου ως ουσιαστική επιλογή (δεν μπορείς να ακυρώνεις τη μοναδική σου εναλλακτική, εφόσον οι απέναντι σου επιμένουν σε μια λαοκτόνο πολιτική, που εξαθλιώνει τους Έλληνες εργαζόμενους).

Δεν ξέρω για ποιον λόγο το κάνουν αυτό, αν και θα μπορούσα να υποθέσω πολλούς και διάφορους. Ξέρω όμως ότι αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ακόμη και στενά πολιτικά να το δούμε, δεν έχει τη δυνατότητα να  "πουλήσει" στο εσωτερικό ακροατήριο ούτε μια συμφωνία-μνημόνιο στο πλαίσιο της πρότασης των "θεσμών", ούτε και μια ρήξη.

Και για το λόγο αυτό βρισκόμαστε σε αδιέξοδο.

Εκτός κι αν έχουν δίκιο εκείνοι που επιμένουν ότι η συμφωνία είναι έτοιμη εδώ και βδομάδες και απλώς γίνεται επικοινωνιακή διαχείριση της, καθώς ναι μεν δεν θα είναι τόσο τραγική όσο οι προτάσεις των πέντε σελίδων, αλλά θα απέχει παρασάγγας από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης και τις δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Σε κάθε περίπτωση, ότι και να γίνει, ο χαμένος θα είναι ένας: ο ελληνικός λαός και ειδικότερα οι εργαζόμενες τάξεις, οι μισθωτοί, οι μικροεπαγγελματίες, οι αγρότες, οι συνταξιούχοι. Οι οποίοι θα συνεχίσουν να υποφέρει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο όνομα της "ανταγωνιστικότητας" και των κερδών των ολίγων...

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News