Εντελώς πρόσφατα, η κοινή γνώμη του νομού μας εξεπλάγη δυσάρεστα, όταν είδαν το φως της δημοσιότητας τα πορίσματα μιας νέας επιστημονικής επιδημιολογικής μελέτης, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Πενταμόδι Μαλεβιζίου, στο οποίο έχουν παρατηρηθεί αλλεπάλληλοι θάνατοι, τα τελευταία χρόνια, από διάφορες μορφές της επάρατης νόσου, καθώς και ταυτόχρονη νοσηρότητα, με σοβαρές ασθένειες, νευρολογικές-αιματολογικές κ.ά. μελών της ίδιας οικογένειας.
Του Δημήτρη Κ. Σαρρή
Το βασικό συμπέρασμα της επίμαχης αυτής μελέτης είναι για την δυσμενή αυτή εξέλιξη ότι ενοχοποιείται η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων στις παρακείμενες των οικιών των ασθενών, καλλιέργειες, ιδιαίτερα αμπελώνων, κ.ά.
Τα πορίσματα όμως της παραπάνω μελέτης δεν έρχονται στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά.
Ο κώδωνας του κινδύνου είχε σημάνει από τον Φεβρουάριο του 2006, αλλά όπως γίνεται συνήθως «φωνή βοώντος εν τη ερήμω»…
Υπήρξαν, τότε, καταγγελίες κατοίκων, ιδίως της περιοχής Βαγιωνιάς του Δήμου Γόρτυνας, σύμφωνα με τις οποίες μεγάλος αριθμός κατοίκων νόσησε τα τελευταία χρόνια με σοβαρές ασθένειες και παρατηρήθηκαν αθρόοι θάνατοι, νέων κυρίως ανθρώπων, την τελευταία διετία.
Με αφορμή αυτές τις καταγγελίες, η τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου, χρηματοδότησε με το ποσό των 35.000 ευρώ το Πανεπιστήμιο Κρήτης, με ευθύνη του οποίου εκπονήθηκε η επιστημονική επιδημιολογική μελέτη, σε 24 οικισμούς στα Νότια του Νομού Ηρακλείου (των οποίων οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με θερμοκηπιακές καλλιέργειες), από τα Πιτσίδια μέχρι την Ψαρή Φοράδα, καθώς και, για λόγους σύγκρισης, των Ανωγείων, όπου δεν υπάρχουν σοβαρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις, καθώς κυριαρχεί η κτηνοτροφία.
Στην έρευνα αυτή, βοήθησε τότε το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, το οποίο διέθεσε στη μελετητική ομάδα του κ. Καφάτου, τη διενέργεια των απαιτούμενων ιατρικών (αιματολογικών και λοιπών) εξετάσεων, το Βενιζέλειο Νοσοκομείο, τα Κέντρα Υγείας Βιάννου, Χάρακα, Μοιρών, οι Δήμοι της περιοχής, καθώς και την ομάδα του καθηγητή τοξικολογίας κ.Αριστείδη Τσατσάκη.
Κατά την παρουσίαση της μελέτης αυτής ο κ. Καφάτος τόνισε ότι η έρευνα περιλάμβανε δύο σκέλη: α) την ιατρική εξέταση του πληθυσμού και β) τη μελέτη (μετρήσεις) των πιστοποιητικών θανάτου για τα τελευταία 50 χρόνια, στα 24 χωριά. Έτσι, σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέτης, παρουσιάσθηκε αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου σε υπερτριπλάσιο ποσοστό στη Βαγιωνιά.
Στα Ανώγεια το ποσοστό σχεδόν τετραπλασιάστηκε, παρά το ότι βρίσκεται στο μέσο όρο αύξησης σε Πανελλήνιο επίπεδο.
Ο κ .ΚΑΦΑΤΟΣ απέδωσε την αύξηση των κρουσμάτων της επάρατης νόσου, για μεν τα χωριά της Μεσσαράς σε πολλές αιτίες και κυρίως στον τρόπο διατροφής, τη ρύπανση του περιβάλλοντος, στη χρησιμοποίηση φυτοφαρμάκων, και λιπασμάτων το κάπνισμα, την υπερβολική κατανάλωση κρέατος, οινοπνευματωδών ποτών κ.ά.
Για δε τα Ανώγεια, όπου δεν χρησιμοποιούνται σε τέτοια έκταση φυτοφάρμακα και λιπάσματα, απέδωσε τον τετραπλασιασμό των κρουσμάτων καρκίνου σε άλλους λόγους όπως είναι:
α) Στην ύπαρξη εκτεταμένου δικτύου αγροτικών δρόμων, μέχρι και την κορυφή του Ψηλορείτη, στην οποία φθάνουν οι κτηνοτρόφοι μας με αυτοκίνητα 4Χ4 ,άρα δεν περπατάει πια κανείς.
β) Στο ότι τις πιο σκληρές πια εργασίες εκτελούν αλλοδαποί εργάτες.
γ) Στη μεγάλη κατανάλωση "οφτού" κρέατος, του οποίου η καρβουνιασμένη επιφάνεια είναι καρκινογόνος. (Σε παρατήρηση μας, ότι με αυτή του την αποκάλυψη ενοχοποιείται ένα από τα πιο νόστιμα Κρητικά εδέσματα, ο κ. Καφάτος τόνισε ότι μπορούμε άφοβα να τρώμε "οφτό" κρέας, αρκεί να του ρίχνουμε λεμόνι, καθόσον το κιτρικό οξύ, εξουδετερώνει τις καρκινογόνες ουσίες…).
δ) Επίσης στο μανιώδες αρειμάνιο κάπνισμα και η υπερκατανάλωση λιπαρών ουσιών.
Ο παρακάτω πίνακας δίνει ανάγλυφα την,την δραματική μεταβολή των δεικτών θνησιμότητας (SMR), ανά 1000.000 κατοίκους, τις εικοσαετίες 1950-1970 και 1980-2000.
ΑΤΟΜΑ ανά 100.000 πληθ. | ΑΤΟΜΑ ανά 100.000 πληθ. | |
- Απαιτείται λοιπόν την Αγροτική ανάπτυξη (συμβουλές στους αγρότες) να την καθορίζουν επιστήμονες γεωπόνοι, σύμβουλοι του αγρότη και όχι οι έμποροι λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, όπως γίνεται σήμερα, οι οποίοι και δικαιολογημένα επιδιώκουν να πουλούν όλο και μεγαλύτερες ποσότητες από τα προϊόντα τους.
Είναι σαν να ασκούν την Ιατρική οι Φαρμακοποιοί…
Με αυτό τον τρόπο θα εκλογικευθεί η χρήση των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, που είναι περίπου ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να γίνεται σπατάλη, αύξηση της τιμής παραγωγής των αγροτικών προϊόντων, που τα καθιστά μη ανταγωνιστικά και επικίνδυνη, για την υγεία των αγροτών μας, αλλά και των καταναλωτών, ρύπανση του περιβάλλοντος.
Ο κ. Καφάτος τόνισε ακόμη ιδιαίτερα ότι, οι κίνδυνοι αυξάνονται και γι' αυτό επιβάλλεται να επιστρέψομε στον παραδοσιακό τρόπο Κρητικής Διατροφής και στη σωματική άσκηση ή και το περπάτημα.
