default-image

Η επιστροφή της ιστορίας στο Ηράκλειο

Πολιτισμός
Η επιστροφή της ιστορίας στο Ηράκλειο

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σαράντα εννέα χρόνια πριν η ιστορία επέστρεφε στον τόπο της. 15 Μαΐου 1966. Μια μέρα που το Ηράκλειο δε θα ξεχάσει, ανακαλώντας μνήμες που σημάδεψαν την πόλη. Η επιστροφή στο Ηράκλειο της Τίμιας Κάρας του Αποστόλου Αγίου Τίτου, του πρώτου Επισκόπου Κρήτης, από τη Βενετία, έκλεινε έναν κύκλο που άνοιξε πριν από τρεις αιώνες, όταν ο τελευταίος υπερασπιστής του Χάνδακα, του σημερινού Ηρακλείου, πριν παραδώσει την πόλη στους Τούρκους μετέφερε όλα τα κειμήλια και τους ιστορικούς θησαυρούς της κατεστραμμένης από την πολιορκία Candia, ανάμεσά τους την Κάρα του Αποστόλου και τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας, που φυλάσσονταν στο Ναό του Αγίου Τίτου, στη Γαληνότατη Δημοκρατία του Αδρία.

Η μέρα εκείνη δεν ήταν απλώς μια ιστορική για το Ηράκλειο και ολόκληρη την Κρήτη, αλλά παράλληλα σημαδιακή για τις σχέσεις μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας και ταυτόχρονα καθοριστική για το ίδιο το μέλλον. Ο λόγος ήταν απλός. Όλοι όσοι βρέθηκαν το πρωί της 15ης Μαΐου 1966 στο λιμάνι, βλέποντας το αντιτορπιλικό "Δόξα" με το πολύτιμο φορτίο του να δένει στο μόλο, είχαν στην άκρη του μυαλού τους την εικόνα της Παναγίας, αντίγραφο της οποίας βρίσκεται ακόμα και σήμερα στο ναό του Αγίου Τίτου, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή η Μεσοπαντίτισσα, που συνέδεσε την ύπαρξή της με την ιστορία του Ηρακλείου, θα επιστρέψει ξανά στη γη της Candia, του Χάνδακα, της πόλης που τα υφάδια της μοίρας έπλεξαν με τη Βενετία.

Βενετία και Κρήτη

Η επιστροφή της Κάρας του Αγίου Τίτου, δηλαδή του κρανίου του Αποστόλου, αποτελούσε διακαή πόθο των Κρητικών και για χρόνια ολόκληρα η Εκκλησία της Κρήτης προσπαθούσε να τον κάνει πράξη, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα της επικοινωνίας με την Καθολική Εκκλησία.

Η πρώτη απόπειρα έγινε με την ανταλλαγή επιστολών από τον τότε Μητροπολίτη και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο και τον καρδινάλιο της Βενετίας Urbani, για να ακολουθήσει, μετά το θετικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί, αποστολή της Εκκλησίας της Κρήτης στη Βενετία, με επικεφαλής τον τότε Μητροπολίτη Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίο, για να συνοδεύσει ως την Κρήτη την Κάρα του Αποστόλου.

Σε αυτή τη συνάντηση ορίστηκε αποστολή καθολικών με επικεφαλής το ρωμαιοκαθολικό Επίσκοπο Ολιβότι, που μαζί με την κρητική αποστολή θα μετέφεραν το ιερό λείψανο στο Ηράκλειο. Όπερ και εγένετο. Φυσικά κάτι τέτοιο δε θα ήταν δυνατόν αν δεν είχαν γίνει οι πρώτες απόπειρες να σπάσει ο πάγος αιώνων ολάκερων μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Η άρση του αναθέματος από το Μεγάλο Σχίσμα του 1054 από τον Πάπα, οι αποδόσεις των λειψάνων του Αποστόλου Ανδρέα στην Πάτρα και του Αγίου Σάββα στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων, καθώς και άλλες κινήσεις καλής θέλησης... Χάρη σε αυτές οι δύο Εκκλησίες μπόρεσαν να βρουν κοινό έδαφος συνεννόησης και να δρομολογήσουν μια στιγμή που στα σίγουρα οι παλιοί Ηρακλειώτες δε θα ξεχάσουν ποτέ. Εκείνη της επιστροφής του κειμηλίου από τη Βενετία στην πόλη από την οποία έφυγε, το Ηράκλειο.

Η ιστορική πομπή

Είναι τέτοια η σημασία αυτής της ιστορικής στιγμής, που κάθε χρόνο το Ηράκλειο τιμά την επέτειο, την πρώτη Κυριακή μετά τις 15 του Μάη, με την κατανυκτική λιτανεία να ανακαλεί τις μνήμες από την πομπή που το πρωινό της 15ης Μαΐου 1966 ξεκίνησε από το σημείο που έδεσε στο λιμάνι του Ηρακλείου το αντιτορπιλικό "Δόξα" για να καταλήξει στον Άγιο Τίτο. Χιλιάδες οι Ηρακλειώτες που βρέθηκαν εκεί παρακολουθώντας τη μοναδική αυτή στιγμή.

Όταν ο Επίσκοπος της Βενετίας Ολιβότι παρέδιδε την ειδικά κατασκευασμένη γι' αυτό το σκοπό χρυσοποίκιλτη λειψανοθήκη για να ξεκινήσει η μεγαλειώδης πομπή. Συνοδεία της Φιλαρμονικής του Ηρακλείου και της 5ης Μεραρχίας του Ναυτικού, που απέδιδε τιμές, η πομπή πέρασε από την 25ης Αυγούστου ανεβαίνοντας προς τον ιστορικό ναό του Αγίου Τίτου, όπου χωρίς υπερβολή βρισκόταν σύσσωμο το Ηράκλειο.

Τα κειμήλια

Στο ναό του Αγίου Τίτου δε φυλάσσονταν μόνο η Κάρα του Αποστόλου Τίτου και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας, η οποία βρίσκεται σήμερα στη Santa Maria della Salute, την Παναγία της Υγείας της Βενετίας, αλλά και πολλά άλλα κειμήλια. Ανάμεσά τους, τα λείψανα του Αγίου Στεφάνου, της Αγίας Φωτεινής και του Αγίου Μαρτίνου, που τοποθετήθηκαν στο Ιερό από το Λατίνο Αρχιεπίσκοπο Φαντίνο Ντάντολο, όταν αυτός ανακαίνισε το ναό, ο οποίος είχε υποστεί σημαντικές ζημιές από σεισμό στα μέσα του 15ου αιώνα.

ΠΡΩΤΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ο Απόστολος Τίτος και η Κρήτη

Ο Άγιος Τίτος ήταν μια χαρισματική προσωπικότητα που διακρινόταν για τη μόρφωση και την ευφυΐα του. Έλληνας στην καταγωγή, ασπάστηκε το Χριστιανισμό από τον Απόστολο Παύλο, τον οποίο ακολούθησε στη δεύτερη άνοδό του στην Ιερουσαλήμ και κατόπιν πήγε στην Κόρινθο. Επιστρέφοντας ακολούθησε τον Απόστολο Παύλο και το 58 μ.Χ. βρέθηκαν στην Κρήτη, όπου ο Παύλος τοποθέτησε τον Τίτο στη θέση του Επισκόπου, με αποστολή να διδάξει το Χριστιανισμό στο νησί.

Ο Άγιος Τίτος αναφέρεται ότι πέθανε στην Κρήτη το έτος 105.

Σταύρος Μουντουφάρης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News