Έντονες αντιδράσεις εξέφρασαν πολιτικά κόμματα και φορείς πολιτών για την αναβολή των εγκαινίων του μνημείου για τους Εβραίους, θύματα του Ολοκαυτώματος στην Καβάλα, που σύμφωνα με καταγγελίες αποδίδεται στο γεγονός ότι φέρει το Άστρο του Δαυίδ.
Ο Δήμος Καβάλας διαψεύδει με ανακοίνωσή του ότι αυτός ήταν ο λόγος της αναβολής και διαβεβαιώνει ότι τα εγκαίνια θα γίνουν σύντομα με τη σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.
Ωστόσο, το ΚΙΣΕ και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης καταδικάζουν την αναβολή, ενώ διαμαρτυρία το πρωί της Κυριακής διοργανώνεται στην πόλη.
Παράλληλα, σύμφωνα με το site της "Ημερησίας", πρωτοβουλία πολιτών καταγγέλλει την απόφαση του Δήμου Καβάλας και ζητά την αναθεώρηση της απόφασης για αναβολή των εγκαινίων. Προγραμματίζουν, δε, σιωπηρή διαμαρτυρία μπροστά από το δημαρχείο της πόλης στις 10:30 την Κυριακή. Στο κάλεσμά τους εξηγούν τους λόγους της διαμαρτυρίας τους:
«Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας, η δήμαρχος κυρία Τσανάκα ζήτησε την αναβολή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου για τους 1.484 Καβαλιώτες Εβραίους που συνελήφθησαν από τις βουλγαρικές Αρχές κατοχής στις 4 Μαρτίου 1943, εκτοπίστηκαν και εξοντώθηκαν στο ναζιστικό στρατόπεδο της Τρεμπλίνκα στην Πολωνία.
Σύμφωνα με τη δήμαρχο Καβάλας, το μνημείο δεν ανταποκρίνεται στα αισθητικά της κριτήρια και προτίθεται να κάνει άλλο ύστερα από καλλιτεχνικό διαγωνισμό. Σύμφωνα όμως με τις επίσημες ανακοινώσεις των εβραϊκών κοινοτήτων στην Ελλάδα, η δήμαρχος Καβάλας ζήτησε να αφαιρεθεί το άστρο του Δαβίδ από το μνημείο.
Το σύμβολο αυτό είναι στοιχείο της εβραϊκής ταυτότητας και υπενθυμίζει το κίτρινο άστρο, το διακριτικό σήμα που φορούσαν οι Εβραίοι της Καβάλας πριν από τον εκτοπισμό τους. Επειδή η απόφαση αυτή προσβάλλει τα δικαιώματα των συμπατριωτών μας Εβραίων και την ιστορική μνήμη για το μεγαλύτερο έγκλημα του Ναζισμού και των κατακτητών στην πόλη μας, όπως και τα δημοκρατικά αισθήματα των πολιτών, καλούμε τους πολίτες της Καβάλας να συγκεντρωθούμε ειρηνικά και να διαμαρτυρηθούμε σιωπηρά μπροστά στο Δημαρχείο της πόλης την Κυριακή 17 Μαΐου 2015 και ώρα 10:30 π.μ. Τέλος, καλούμε τη δήμαρχο Καβάλας να αναθεωρήσει την απόφασή της».
Πολιτικές αντιδράσεις
Σχετικά με το θέμα, το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η ματαίωση της εκδήλωσης των αποκαλυπτηρίων του μνημείου του Ολοκαυτώματος στην Καβάλα προσβάλλει την ιστορική μνήμη και τους δημοκρατικούς και αντιναζιστικούς αγώνες του ελληνικού λαού. Είναι μία πράξη που υποδαυλίζει τον αντισημιτισμό και τη μισαλλοδοξία και ως τέτοια δεν μπορεί να είναι ανεκτή».
Ο εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. Κώστας Καραγκούνης τονίζει ότι «η ανοχή της Νέας Δημοκρατίας σε φαινόμενα αντισημιτισμού είναι μηδενική. O Αντώνης Σαμαράς υπήρξε ο πρωθυπουργός που δε δίστασε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο αυτό, όχι απλώς με λόγια, αλλά και με έργα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο σχετικός νόμος με τον οποίο τιμωρείται η άρνηση, αλλά και η άμεση ή έμμεση υποτίμηση του Ολοκαυτώματος. Διάταξη, που επίσης προκάλεσε, σε παγκόσμιο επίπεδο, επιδοκιμασία από ξένες κυβερνήσεις και οργανισμούς.
Κατά συνέπεια, αποδοκιμάζουμε κάθε ενέργεια, όπως αυτή που αποδίδεται στο Δήμο Καβάλας, και αναμένουμε να διευθετηθεί άμεσα το θέμα με τρόπο που να τηρείται απολύτως η κείμενη νομοθεσία και επίσης με πνεύμα που να αναδεικνύει, αντί να υπονομεύει, ανάλογους εορτασμούς μνήμης του Ολοκαυτώματος».
Στην ανακοίνωση του Ποταμιού αναφέρεται: «Με μεγάλη έκπληξη και ακόμη μεγαλύτερη λύπη πληροφορηθήκαμε την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας, μετά από σχετική εισήγηση της δημάρχου, Δήμητρας Τσανάκα, να ματαιώσει την προγραμματισμένη για την Κυριακή τελετή των αποκαλυπτηρίων μνημείου προς τιμήν των Καβαλιωτών θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Ο τομέας Δικαιωμάτων του Ποταμιού καταδικάζει απερίφραστα την απόφαση αυτή, η οποία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας, όπως αυτή προστατεύεται κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος, το οποίο εγγυάται την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης ανεξαρτήτως θρησκεύματος.
Η απόφαση αυτή προσβάλλει πρωτίστως τη μνήμη των Καβαλιωτών Εβραίων που έφυγαν από την πόλη με προορισμό τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί φορώντας αυτό ακριβώς το σύμβολο το οποίο η δήμαρχος δεν επιθυμεί να χαραχθεί στο μνημείο του Ολοκαυτώματος.
Η απόφαση όμως αυτή είναι και άδικη για τους πολίτες της Καβάλας, οι οποίοι είμαστε βέβαιοι ότι δε συμμερίζονται τις απόψεις της διοίκησης του Δήμου, τιμούν τη μνήμη των συμπολιτών τους που χάθηκαν βίαια και διώχθηκαν για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, και ήδη αντιδρούν και τοποθετούνται δυναμικά κατά της απαράδεκτης αυτής απόφασης.
Καλούμε και εμείς τη δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας να αναθεωρήσουν άμεσα την απόφασή τους και να προχωρήσουν κανονικά στα αποκαλυπτήρια του μνημείου όπως ακριβώς αυτό έχει φιλοτεχνηθεί.
Κυρίως όμως, εφιστούμε την προσοχή όλων στα επικίνδυνα φαινόμενα μισαλλοδοξίας, φανατισμού και πατριδοκαπηλίας που δυστυχώς εμφανίζονται σε όλες τις βαθμίδες της διοίκησης και διαμορφώνουν ένα κλίμα που δεν τιμά την Ελληνική Δημοκρατία και τους λειτουργούς της».
Το ΠΑΣΟΚ στην ανακοίνωσή του αναφέρει: «Κάθε δημοκρατικός πολίτης της χώρας οφείλει να καταδικάσει τις ενέργειες της δημάρχου Καβάλας και την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η προσβολή της μνήμης των Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας αλλά και των θρησκευτικών τους συμβόλων είναι ακραία και αποτρόπαια αντισημιτική πράξη.
Οι πολίτες της Καβάλας έχουν υποχρέωση απέναντι στον εαυτό τους και την ιστορία να απαιτήσουν να ανατραπεί αυτή η απόφαση που εκθέτει και ντροπιάζει τις δημοκρατικές μας παρακαταθήκες».
Η εκπρόσωπος Τύπου των Ανεξαρτήτων Ελλήνων Μαρίνα Χρυσοβελώνη δήλωσε για το θέμα: «Είναι τουλάχιστον ακατανόητοι και απαράδεκτοι οι λόγοι τους οποίους επικαλέστηκε η δήμαρχος Καβάλας και υιοθέτησε το Δημοτικό Συμβούλιο ώστε να ματαιωθούν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Καβάλας είναι ρατσιστική και άκρως προσβλητική για τη μνήμη των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της πόλης που βρήκαν τραγικό θάνατο στους θαλάμους αερίων των ναζί. Εκθέτει όχι μόνο τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου της Καβάλας αλλά και την ίδια την εικόνα της πόλης διεθνώς. Κατά συνέπεια πρέπει να ανακληθεί άμεσα».
Ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ) Γιώργος Α. Παπανδρέου, ευρισκόμενος στην Καβάλα, επικοινώνησε με τη δήμαρχο της πόλης κ. Τσανάκα σχετικά με τη ματαίωση της εκδήλωσης αποκαλυπτηρίων μνημείου για τους Έλληνες Εβραίους της πόλης που υπήρξαν θύματα των ναζί και των συμμάχων τους.
Της εξέφρασε τη θέση του ότι οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμάμε τους συμπολίτες μας Εβραίους, όπως και όλους υπέστησαν τη ναζιστική θηριωδία, χωρίς φοβίες και ταλαντεύσεις. «Το μνημείο, όπως έχει φιλοτεχνηθεί, πρέπει να εγκαινιαστεί το συντομότερο. Η διατήρηση της μνήμης είναι ιστορικό καθήκον όλων μας», αναφέρει το ΚΙΔΗΣΟ.
Τι υποστηρίζει ο Δήμος Καβάλας
«Ο Δήμος δεν επιδιώκει και δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βιώσαν οι Εβραίοι συμπολίτες του», αναφέρεται στη μακροσκελέστατη ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα ο Δήμος.
Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται: «Μετά από χρόνια απραξίας και σχεδίων επί χάρτου, αποτελεί ιερή υποχρέωση και ιστορικό καθήκον της πόλης η εκπλήρωση ενός ηθικού χρέους απέναντι στους 1.484 Εβραίους συμπολίτες μας και τις οικογένειές τους, που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και των συμμάχων της. Κι αυτό δεν το οφείλουμε μόνο απέναντι σ' εκείνους που τόσο άδικα έχασαν τη ζωή τους αλλά και στους ίδιους τους εαυτούς μας και την ίδια την πόλη μας.
Δε θα πρέπει να διαφεύγει από κανέναν φορέα ότι μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου η Καβάλα και οι κάτοικοί της αποτέλεσαν την πρώτη τοπική κοινωνία σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα που απέτισε φόρο τιμής στους συμπολίτες της Εβραίους που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Έτσι, το 1952 η Καβάλα πρώτη ανέγειρε μνημείο στη μνήμη των 1.484 Εβραίων συμπολιτών της μέσα στο χώρο του εβραϊκού νεκροταφείου.
Κανείς λοιπόν σήμερα δεν επιδιώκει και σαφώς δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βιώσαν οι Εβραίοι συμπολίτες μας και οι οικογένειές τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται ο Δήμος Καβάλας και είναι βέβαιο ότι η τοποθέτηση και τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας θα γίνουν πολύ σύντομα, στο επιλεγμένο κεντρικό σημείο της πόλης με τις τιμές που αρμόζουν στη μνήμη των συμπολιτών μας που χάθηκαν, με την παρουσία των συγγενών των θυμάτων και βέβαια με την απαραίτητη σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.
Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας στις 14 Μαΐου 2015, ουδέποτε λήφθηκε απόφαση ματαίωσης της τελετής των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου. Όσοι παρακολούθησαν τη συνεδρίαση του Σώματος και όσοι μπήκαν στον κόπο να ενημερωθούν σωστά γνωρίζουν ότι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου εξουσιοδότησαν εν λευκώ τη δήμαρχο να διαχειριστεί το θέμα της τοποθέτησης του μνημείου, στο πλαίσιο του σεβασμού και της προστασίας που θα έπρεπε αυτό να έχει.
Γίνεται αντιληπτό από όλους τους εμπλεκόμενους ότι ο Δήμος Καβάλας ως θεσμικός φορέας πρέπει να έχει θέση και άποψη για ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως είναι η ανέγερση και η προστασία του Μνημείου Ολοκαυτώματος των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας.
Η απόφαση για την τοποθέτηση του μνημείου αποτελεί μια συλλογική ενέργεια ενός θεσμικού φορέα όπως είναι ο Δήμος Καβάλας και ξεπερνά κατά πολύ μεμονωμένες αντιλήψεις και πρόσωπα.
Τα τελευταία 24ωρα διαπιστώνει κάποιος με έκπληξη ότι ορισμένοι "δήθεν" προοδευτικοί μιλούν για "γραμμάτια". Προφανώς κρίνουν εξ ίδιων τα αλλότρια, αφού η όποια πολιτική σταδιοδρομία τους βασίστηκε αποκλειστικά στην εξόφληση μικρών και μεγάλων προεκλογικών ή μετεκλογικών "γραμματίων".
Η σημερινή δήμαρχος απέδειξε περίτρανα με τη στάση της ότι τηρεί το λόγο της, δεν ψεύδεται και δεν ξεχνάει εσκεμμένα ανοιχτά θέματα μέσα σε κλειστά ντουλάπια. Ό,τι ξεκινάει το ολοκληρώνει χωρίς να υπολογίζει πολιτικό κόστος, αναγνωρίζοντας παραλείψεις και τυχόν λάθη που έγιναν, αλλά σεβόμενη απόλυτα τα θρησκευτικά σύμβολα, τις θρησκευτικές ελευθερίες και τις αποφάσεις των θεσμοθετημένων συλλογικών οργάνων».
Η δήλωση του γ.γ. Θρησκευμάτων
Ανακοίνωση για το θέμα, στηλιτεύοντας τη στάση της δημοτικής Αρχής, εξέδωσε ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής, στην οποία αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ως ορθόδοξος χριστιανός αισθάνομαι βαθύτατα προσβεβλημένος για το θέμα που έχει ανακύψει διότι θα ήταν σαν να μας ζητά κάποιος να αφαιρέσουμε ή να αλλοιώσουμε, για "αισθητικούς λόγους", το σημείο του σταυρού από τον τάφο των παππούδων μας που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς».
Στη δήλωσή του ο κ. Καλαντζής αναφέρει: «Ομολογώ ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστεί οποιοσδήποτε ότι πράγματι υπάρχει απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Καβάλας, που ακυρώνει μια προγραμματισμένη εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου προορισμένου να μας θυμίζει την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας από τους ναζί και τους συμμάχους τους με επιχείρημα την ύπαρξη ή το μέγεθος ή την απεικόνιση του θρησκευτικού συμβόλου της εβραϊκής θρησκείας. Η Καβάλα είναι γνωστή για τον πολιτισμό της, για τους φιλόξενους κατοίκους της, για τις φυσικές ομορφιές της, για την ύπαρξη σημαντικών ιστορικών μνημείων αλλά και για τη Λυδία, την πρώτη Ευρωπαία που βαφτίστηκε χριστιανή. Είναι απίστευτα άδικο να περάσει στην ελληνική ιστορία και ως η πρώτη πόλη που αρνείται τη φιλοξενία ενός μνημείου προς τιμήν των δικών της πολιτών, εβραϊκού θρησκεύματος, που εξοντώθηκαν από τους ναζί και τους συμμάχους τους.
Είμαι βέβαιος ότι οι κάτοικοι της Καβάλας, τόσο ως πρόσωπα όσο και ως συλλογικές μορφές έκφρασης, θα φροντίσουν ώστε, σύντομα, το μνημείο με την μορφή που αυτό έχει ήδη φιλοτεχνηθεί να βρεθεί στη θέση στην οποία ο Δήμος έχει αποφασίσει ότι θα φιλοξενηθεί.
Ως ορθόδοξος χριστιανός αισθάνομαι βαθύτατα προσβεβλημένος για το θέμα που έχει ανακύψει διότι θα ήταν σαν να μας ζητά κάποιος να αφαιρέσουμε ή να αλλοιώσουμε, για "αισθητικούς λόγους", το σημείο του σταυρού από τον τάφο των παππούδων μας που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς. Οι Έλληνες Εβραίοι που δολοφονήθηκαν από τους ναζί δεν έχουν τάφο στο χώμα της πατρίδας μας για να κοσμεί την επιτύμβια στήλη του το άστρο του Δαβίδ, γιατί τάφος τους είναι ο ουρανός και η γη, εκεί που κατέληξαν οι στάχτες από τα κρεματόρια».
Καταδίκη από το ΚΙΣΕ
«Αποτροπιασμό» για την «απαράδεκτη απόφαση της πλειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Καβάλας» εκφράζει το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ) στην ανακοίνωσή του που καταφέρεται κατά της δημάρχου χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτη, ανήθικη και προσβλητική» τη διαφαινόμενη, όπως αναφέρει, κατάργηση του άστρου του Δαυίδ από το μνημείο.
«Η δήμαρχος της πόλης, μόλις χθες, 14.5.2015, είχε εκφράσει τηλεφωνικά προς το ΚΙΣΕ την αντίρρησή της ως προς τη χάραξη του "Άστρου του Δαυίδ" στο μνημείο, που αποτελεί σύμβολο της εβραϊκής θρησκείας, και ζήτησε να εμφανίζεται μόνον το κείμενο της αφιέρωσης, ώστε να μη ματαιωθεί η τοποθέτησή του και η προγραμματισμένη εκδήλωση αποκαλυπτηρίων του.
Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος και σύσσωμος ο ελληνικός εβραϊσμός απορρίπτουν ως απαράδεκτη, ανήθικη και προσβλητική την απαίτηση και την απόφαση της δημάρχου Καβάλας, θεωρώντας την κατάφωρη πρόκληση προς το θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων Εβραίων πολιτών της χώρας, καθώς και βάναυση προσβολή της ιερής μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, πρωτοφανή στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας μας και της Ευρώπης.
Οι Εβραίοι της Καβάλας και των άλλων πόλεων της Ελλάδας, αλλά και τα έξι εκατομμύρια των ομοθρήσκων μας από όλη την Ευρώπη, φορώντας το θρησκευτικό σύμβολο του "Άστρου του Δαυίδ" στο πέτο, διαχωρίστηκαν, εκτοπίστηκαν και θανατώθηκαν στην Τρεμπλίνκα, το Άουσβιτς και σε άλλα στρατόπεδα του θανάτου των ναζί.
Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ότι, 70 χρόνια αφότου οι 1.484 Εβραίοι της πόλης εκτοπίστηκαν και θανατώθηκαν φορώντας το Αστέρι του Δαυίδ, κάποιοι στην πόλη της Καβάλας επιχειρούν να αλλοιώσουν την ιστορία διαγράφοντας το σύμβολο το οποίο κράτησε ζωντανούς τους Εβραίους εδώ και 5.700 χρόνια: "Το Άστρο του Δαυίδ".
Δε δεχόμαστε λοιπόν τη διαγραφή ή την αλλοίωση του "Άστρου του Δαυίδ" από τη χάραξη του μνημείου.
Είμαστε βέβαιοι ότι οι πολίτες της Καβάλας, οι συμπολίτες μας, η κυβέρνηση και όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις μαζί με φωτισμένους ιεράρχες του τόπου μας, θα αποτίσουν σύντομα την οφειλόμενη τιμή στους 1.484 Έλληνες Εβραίους της πόλης στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και θα απομονώσουν τους οπαδούς της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού».
Καταδικάζει και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
Ανακοίνωση εξέδωσε και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, από την οποία 50.000 μέλη της στάλθηκαν στα στρατόπεδα του Άουσβιτς-Μπίρκεναου όπου και θανατώθηκαν την περίοδο του Ολοκαυτώματος. Καταδικάζει την «απαράδεκτη απόφαση του Δήμου Καβάλας, με εισήγηση της δημάρχου», να αναβάλει την τελετή αποκαλυπτηρίων του μνημείου.
«Το αίτημα που η δήμαρχος Καβάλας υπέβαλε προφορικά, ελάχιστο χρονικό διάστημα πριν από τα αποκαλυπτήρια, προς το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος για την αφαίρεση του άστρου του Δαυίδ από το μνημείο, αποτελεί βάναυση προσβολή της μνήμης των 1.484 δημοτών της Καβάλας, των έξι εκατομμυρίων Εβραίων της Ευρώπης που δολοφονήθηκαν από τους ναζί.
Είναι άραγε απαραίτητο να υπενθυμίσουμε ότι οι Έλληνες πολίτες της Καβάλας που εξοντώθηκαν στην Τρεμπλίνκα εκτοπίστηκαν με το άστρο του Δαυίδ στο πέτο, μόνον λόγω του ιουδαϊκού τους θρησκεύματος, όπως και τα έξι εκατομμύρια ομοθρήσκων μας που έτυχαν ανάλογής μοίρας την περίοδο του Ολοκαυτώματος;
Θεωρούμε ότι η πρόταση για ανασχεδιασμό του μνημείου αποτελεί απλώς προσπάθεια για να κρατηθούν τα προσχήματα και δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική διάθεση της τρέχουσας διοίκησης του Δήμου Καβάλας για την απότιση φόρου τιμής σε αυτούς που στοχοποιήθηκαν και δολοφονηθήκαν, με τον πλέον βάναυσο και μαζικό τρόπο, από τους ναζί και τους συμμάχους τους.
Είμαστε βέβαιοι ότι το αίτημα του Δήμου Καβάλας και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου δε βρίσκει σύμφωνη την πλειοψηφία των δημοτών της πόλης».
