Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος κατά την επίσημη επίσκεψή του στη Μόσχα, προσκεκλημένος του Ρώσου ομολόγου του Sergei Shoigu μίλησε στη διεθνή διάσκεψη με θέμα "Διεθνής Ασφάλεια-προκλήσεις και προοπτικές".
Η ομιλία του έχει ως εξής:
«Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί σύνεδροι,
Ευχαριστώ πολύ το Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας για την ευκαιρία που μου δίνεται να συμμετάσχω στο σημαντικό αυτό συνέδριο, τα θέματα του οποίου είναι εξαιρετικά σημαντικά και επίκαιρα.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι, οι χώρες μας συνδέονται με ισχυρούς δεσμούς φιλίας που εδράζονται μεταξύ άλλων σε κοινές πνευματικές και πολιτιστικές αξίες, καθώς και σε κοινές ιστορικές εμπειρίες, και όπως πρόσφατα δήλωσε ο πρωθυπουργός μας, "οι λαοί μας σφυρηλάτησαν τις αδελφικές τους σχέσεις, διότι διεξήγαν κοινό αγώνα σε κρίσιμες και σημαντικές ιστορικές στιγμές. Ελλάδα και Ρωσία πλήρωσαν περισσότερο όλων, με το αίμα τους στον αγώνα κατά του φασισμού και αυτό είναι το κοινό θεμέλιο, όπως και η κοινή πίστη".
Κυρίες και κύριοι,
Τα τελευταία χρόνια διαμορφώνονται οι συνθήκες ενός νέου, εξαιρετικά αβέβαιου διεθνούς περιβάλλοντος, το οποίο χαρακτηρίζεται από την ανάκαμψη παλαιών και την ανάδυση νέων απειλών. Η έννοια της κλασικής απειλής μεταλλάσσεται και συμπεριλαμβάνει πλέον ασύμμετρες και υβριδικές απειλές. Το περιβάλλον ασφαλείας επιδεινώνεται από την εμφάνιση των ''μη κρατικών δρώντων'', την έξαρση της τρομοκρατίας, τα κοινωνικά, πολιτικά και προβλήματα ασφάλειας που δημιουργούν η παράνομη μετανάστευση, η ανισότητα στην κατανομή του πλούτου και η οικονομική κρίση. Όλα τα παραπάνω συνδέονται και αλληλεπιδρούν.
Η διεθνής οικονομική κρίση που γνωρίζουμε σήμερα είναι από τις μεγαλύτερες που έχει βιώσει η διεθνής κοινότητα τις τελευταίες δεκαετίες και συνιστά παράμετρο που τροφοδοτεί την αστάθεια και επηρεάζει αρνητικά την παγκόσμια ασφάλεια.
Οι προκλήσεις ασφαλείας κατατάσσονται σε δύο κύριες κατηγορίες:
Από τη μια πλευρά τα παραδοσιακά προβλήματα ασφαλείας, τα οποία αν και υψηλής επικινδυνότητας από τη φύση της στρατιωτικής απειλής που εμπεριέχουν, βρίσκουν βαλβίδες εκτόνωσης μέσα από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας.
Από την άλλη πλευρά, έχουν ανακύψει στο προσκήνιο, μια κατηγορία προβλημάτων που μέχρι πρόσφατα δεν αποτελούσαν μέρος του παραδοσιακού ορισμού των απειλών ασφαλείας.
Στην κατηγορία των απειλών αυτών εντάσσονται σαφώς οι εθνοτικές και θρησκευτικές συγκρούσεις, οι επιθέσεις φανατικών ισλαμιστών, οι μαζικές μεταναστευτικές ροές ως συνέπεια της εμφύλιας σύρραξης στη Σύρια και τη Λιβύη, η διασπορά μεγάλων ποσοτήτων οπλισμού και πυρομαχικών σε μη κυβερνητικές δυνάμεις, μετά την κατάρρευση των κρατικών δομών στις χώρες αυτές, και η δημιουργία θυλάκων υπανάπτυξης και ανομίας σε περιοχές των χωρών της ευρύτερης περιοχής που ευνοούν τον εξτρεμισμό, την τρομοκρατία και την πειρατεία. (Λιβύη, υποσαχάρια Αφρική, Συρία).
Η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, του Μακχρέμπ και της Μέσης Ανατολής, αποτελεί ίσως τον κορυφαίο γεωστρατηγικό και γεωοικονομικό κόμβο παγκοσμίως. Τα προτάγματα για ανεύρεση και αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και η διαμόρφωση του περιφερειακού συστήματος διαμετακόμισης ενέργειας, δημιουργούν επιπρόσθετες προκλήσεις ασφάλειας.
Η αιματηρή και χρονίζουσα κρίση στη Συρία, σε συνδυασμό με αμφιταλαντεύσεις της διεθνούς κοινότητας και τα συγκρουόμενα συμφέροντα των κρατών της ευρύτερης περιοχής, γέννησε νέες, πιο ριζοσπαστικές, εστίες θρησκευτικού και εθνοτικού φονταμενταλισμού, οι οποίες απειλούν πλέον με αποδιοργάνωση και κατάρρευση μεγάλου μέρους της Μέσης Ανατολής, αλλά και της Βόρειας Αφρικής.
Κυρίες και Κύριοι,
Η τρομοκρατία παραμένει η σημαντικότερη απειλή της διεθνής κοινότητας, καθώς τα τελευταία χρόνια συνεχώς μετεξελίσσεται. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν εντοπίζονται αποκλειστικά στην ύπαρξη μιας κεντρικής ηγετικής ομάδας, αλλά σε ένα αποκεντρωμένο δίκτυο οργανώσεων. Οι υπό-ομάδες αυτές συνδέονται με την ηγέτιδα και συχνά έχουν δυνάμεις εσωτερικά σε διάφορες χώρες.
Η ανικανότητα των κρατών να διαχειριστούν και να κρατήσουν στο εσωτερικό τα προβλήματα και τις διενέξεις, οδηγούν σε διαμάχες και συγκρούσεις που ξεπερνούν τα σύνορα τους. Τα κράτη αυτά, όπως η Λιβύη, η Συρία, το Ιράκ και η Υεμένη, παραμένουν άμεσες απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Παράλληλα με το γεγονός των δυσανάλογων επιπτώσεων που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση, θα συνεχίσουν να τροφοδοτούν τις πολιτιστικές και κοινωνικές αναταραχές, όπου δημιουργούν τον χώρο τροφής, καλλιέργειας και δράσης των εξτρεμιστικών οργανώσεων. Τα γεγονότα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα, οι βασικοί παράγοντες γέννησης της διεθνής τρομοκρατίας να μην δείχνουν σημάδια μείωσης, αλλά αντίθετα να βρίσκονται σε αυξητική τάση.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται με τον πλέον τραγικό τρόπο, στη δράση της ISIS, όπου δημιουργήθηκε υπό την αδυναμία του κράτους να ασκεί έλεγχο επί των εδαφών του και κατάφερε στην συνέχεια να δραστηριοποιείται και να εισχωρεί, τόσο στο Ιράκ, στην Συρία, καθώς και να εξακολουθεί να αναζητά και να βρίσκει γόνιμο έδαφος στην αναπτυσσόμενη μετεπαναστατική αστάθεια στη Λιβύη. Για πρώτη φορά εμφανίζεται μια τρομοκρατική οργάνωση με κρατικές δομές. Η μορφή της τρομοκρατίας σήμερα έχει μια σαφή τάση εκδήλωσης θρησκευτικών διενέξεων και εκδηλώνεται εντονότερα και με μεγάλο μένος σε σημεία όπου μαίνονται συγκρούσεις και δραστηριότητες μεταξύ εξτρεμιστικών τρομοκρατικών ομάδων, όπως συμβαίνει στην Μέση Ανατολή.
Σε αυτή την έξαρση της κλιμακούμενης θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, η υλοποίηση της ελληνικής πρωτοβουλίας για την προστασία των χριστιανικών κοινοτήτων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, όπως παρουσιάστηκε, στις 9 Φεβρουαρίου 2015, στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, καθίσταται πλέον περισσότερο επίκαιρη από ποτέ.
Πέραν όμως, των τρεχουσών εξελίξεων, η περιοχή χαρακτηρίζεται ακόμη και από ένα κραυγαλέο διεθνές πρόβλημα σεβασμού του διεθνούς Δικαίου, αυτό της παράνομης εισβολής και κατοχής μεγάλου μέρους της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόσφατα, επίσημες δηλώσεις κατόπιν συνεδρίασης του εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας, αφορούσαν την έγκριση λήψης κάθε είδους αποφασιστικών μέτρων που απαιτούνται υπέρ μιας μειονότητας στο νησί εις βάρος του ανεξάρτητου και κυρίαρχου Κράτους της Κύπρου, διεθνώς αναγνωρισμένου, που αφορούσαν τις θαλάσσιες πλουτοπαραγωγικές πηγές της ευρύτερης περιοχής ΑΟΖ του νησιού, για τις οποίες, εκπρόσωποι της μη αναγνωρισμένης διακυβέρνησης της παράνομα κατεχόμενης περιοχής, έδωσαν μάλιστα άδεια για σχετικές έρευνες. Τα παραπάνω αποτελούν αναμφισβήτητα παράγοντες έντασης, προκλητικότητας και επηρεάζουν αρνητικά το ειρηνικό και ομαλό κλίμα ολόκληρης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελλάδα, με γεωγραφικά και κοινωνικοπολιτικά κριτήρια, αποτελεί την παρούσα χρονική περίοδο τον προμαχώνα της Ευρώπης προς αυτή την περιοχή και ως τέτοια δύναται να διαδραματίσει κεντρικό και καταλυτικό ρόλο στις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις.
Ευρισκόμενοι σε αυτό το ευαίσθητο σταυροδρόμι πολιτισμών και θρησκειών, η Ελλάδα έδινε πάντοτε έμφαση στην ιστορική αναγκαιότητα και την πολιτική βαρύτητα της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας, ανάγοντάς την σε κομβικής σημασίας πολιτική προτεραιότητα όχι μόνο για το μέλλον της Ευρώπης και τις προοπτικές της, αλλά και ευρύτερα.
Παρά τους σημερινούς οικονομικούς περιορισμούς, αποτελεί ακράδαντη πεποίθησή μου ότι είμαστε ενώπιον μιας μεγάλης πρόκλησης η οποία μας υποχρεώνει να εργαστούμε από κοινού για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες απειλές ασφαλείας. Είναι πλέον καιρός να αντιληφθούμε τις αναδυόμενες αλλαγές και να ξεπεράσουμε τις όποιες θεσμικές και λειτουργικές αδυναμίες, να προγραμματίσουμε τις περαιτέρω δράσεις μας και να εγκαινιάσουμε μια νέα στρατηγική συνεργασίας για την καταπολέμιση της τρομοκρατίας.
Οι σύγχρονες γεωπολιτικές εξελίξεις, τόσο μέσα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όσο και στην περιφέρειά της, καταδεικνύουν ότι η έννοια της ασφάλειας δεν μπορεί να διαχωριστεί απολύτως μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής. Η αστάθεια, που εκτείνεται σήμερα από την Ουκρανία μέχρι τις ακτές της Βόρειας Αφρικής, που κυκλώνει την Ευρώπη, συνιστά μία απειλή για το εμπόριο, τις ενεργειακές οδούς, τον τουρισμό, την προσπάθεια για βιώσιμη ανάπτυξη. Αστάθεια, που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο με απρόβλεπτες συνέπειες στην εσωτερική ασφάλεια, την ασφάλεια δηλαδή των πολιτών, και κατ' επέκταση την τόσο απαραίτητη για τους καιρούς μας κοινωνική συνοχή.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι απαιτείται πολιτική βούληση για να ξεπεράσουμε τα στερεότυπα και τους μύθους του 20ου αιώνα. Να ξεπεράσουμε κατ' αρχάς τον μύθο ότι στην σημερινή παγκόσμια εποχή μπορεί μεμονωμένα το κάθε κράτος να αντιμετωπίσει από μόνο του τις σύγχρονες προκλήσεις ασφάλειας. Η διεθνείς κοινότητα καλείται να δώσει μία απάντηση στις σύγχρονες απειλές. Δεν μπορεί να εμμένει στο παρελθόν σε μια τόσο κρίσιμη καμπή της ιστορίας.
Στο ταχύτατα μεταβαλλόμενο σύγχρονο περιβάλλον, οι αξίες και τα ενδιαφέροντά μας συνεχώς δέχονται προκλήσεις και είναι σημαντικό να είμαστε ικανοί να ανταποκριθούμε σε αυτές τις προκλήσεις. Οι προσπάθειές μας πρέπει να είναι συλλογικές χωρίς αποκλεισμούς και σε κάθε περίπτωση με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
Οι νέες απειλές και προκλήσεις στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, η ραγδαία ανάπτυξη της αμυντικής τεχνολογίας, η ανάγκη μετασχηματισμού των Ενόπλων Δυνάμεων και απόκτηση νέων μέσων και δυνατοτήτων, σε συνάρτηση με την παρούσα οικονομική δυσχέρεια, απαιτεί αφενός τη διαρκή προσαρμογή των δομών και του τρόπου λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων και αφετέρου τη συνεργασία και τη συνέργεια για το σκοπό της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των φαινομένων.
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να διαβεβαιώσω ότι πρόθεσή μας είναι η Ελλάδα να εξακολουθήσει να ενεργεί ως χρήσιμος παράγοντας και αξιόπιστος στρατηγικός εταίρος της διεθνούς κοινότητας, συμμετέχοντας ενεργά στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας - στην ευρύτερη περιοχή μας και σε όλο τον κόσμο - και αναλαμβάνοντας σημαντικό ρόλο στη δημιουργία συνθηκών ειρηνικής διαβίωσης σε χώρες που έχουν δοκιμαστεί από συγκρούσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, επιδιώκουμε με την πολιτική μας να συμβάλουμε στην νηφάλια και συνετή αντιμετώπιση των κρίσεων μέσω διαλόγου και ειρηνικών μέσων.
Είναι σημαντικό να συνεισφέρουμε όλοι ώστε να εδραιώσουμε προοδευτικά ένα σταθερό και ασφαλές διεθνές περιβάλλον, απαλλαγμένο από απειλές αποσταθεροποίησης.
Η αμοιβαία κατανόηση, ο τακτικός διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων σε όλα τα επίπεδα συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι. Η ψύχραιμη αντιμετώπιση των διεθνών προβλημάτων και η προσπάθεια εξεύρεσης έντιμων και ειλικρινών λύσεων σε αυτά, δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως αδυναμία.
Η Ρωσία διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο στην αντιμετώπιση κρίσεων στην περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια. Πιστεύουμε ότι η συμμετοχή της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι αυτονόητη και αποτελεί τη λύση πολλών προβλημάτων, θεμελιώνοντας παράλληλα τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης.
Με σταθερό σημείο αναφοράς τους μακροχρόνιους και ιστορικούς δεσμούς φιλίας μεταξύ Ελλάδος και Ρωσίας, που εδράζονται σε κοινές πνευματικές και πολιτιστικές αξίες, προσβλέπουμε σε έναν ειλικρινή και ουσιαστικό διάλογο και συνεργασία, με σκοπό την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας.
Με αυτές τις σκέψεις χαιρετίζω τη διοργάνωση αυτής της τόσο σημαντικής διάσκεψης και είμαι βέβαιος, ότι από τις εισηγήσεις και τη συζήτηση θα προκύψουν γόνιμα συμπεράσματα για την περαιτέρω δημιουργική συνεργασία όλων μας για τη διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας διεθνώς.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας».
