Ατυχώς ο χρόνος τρέχει, οι εποχές αλλάζουν αλλά σε πολλά πράγματα μάς προσπερνούν. Κι εμείς απλά παραμένουμε ταμπουρωμένοι στα "καθωσπρέπει μας", καθαρίζοντας συνεχώς τη βιτρίνα μη και σκονιστεί. Το τι γίνεται πίσω από αυτή δε μας ενδιαφέρει. Αρκεί να μη χτυπήσει τη δική μας πόρτα. Μας απασχολεί τι κάνει ο γείτονας, πώς το κάνει και γιατί, μας τρώει η περιέργεια για το συγγενή της διπλανής πόρτας, ώστε να έχουμε κάτι να σχολιάζουμε, και μας βασανίζει τι φοράει ποιος, πού πάει, τι κάνει, τι λέει και πώς είναι η εικόνα του.
Του Σταύρου Μουντουφάρη
Εμείς μπορούμε άνετα καθισμένοι στην ασφάλεια του καναπέ μας να κάνουμε όποιες κρίσεις θέλουμε, να εμφανιζόμαστε ως δικαστές, κυρίαρχος λαός, επαναστάτες ή ακτιβιστές, κουνώντας μόνο μερικά δάχτυλα του χεριού και το ποντίκι για να ανεβάσουμε μια ανάρτηση. Και έτσι καθαρίζουμε με τη συνείδησή μας, νιώθουμε την κάθαρση από κάθε είδους τύψεις για τις σιωπές μας και αισθανόμαστε ότι έχουμε κάνει το χρέος μας απέναντι στην κοινωνία. Και μετά κλείνουμε τον υπολογιστή και συνεχίζουμε τη μακαριότητά μας. Κατά τα λοιπά κανείς δεν είδε, κανείς δεν ήξερε, κανείς δε μίλησε για ό,τι μπορεί να συμβαίνει γύρω μας και αφορά ολόκληρη την κοινωνία με την πραγματική της έννοια και όχι με τη φαινομενική της βιτρίνας. Γιατί σ' αυτά τα πράγματα δεν είναι δουλειά μας να ανακατευόμαστε όπου δε μας σπέρνουν και προτιμάμε να αφήσουμε άλλους να βγάλουν τον καβρό από την τρύπα. Σε άλλα όμως, εκεί που βρίσκεται η ρίζα του κουτσομπολιού, την οποία πρέπει να θρέψουμε μη και ξεραθεί το δέντρο, δίνουμε όλοι μας ρεσιτάλ. Μην ενίστασθε. Καθρέφτης της κοινωνίας μας είναι όλα αυτά. Μην το ξεχνάμε. Και δικός μας καθρέφτης γιατί στην τελική ανάλυση εμείς είμαστε η κοινωνία.
Εμείς τη φτιάχνουμε, εμείς την αποδεχόμαστε κι εμείς την "λουζόμαστε". Φυσικά εμείς την αλλάζουμε, αλλά αυτό είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα. Η Ελλάδα ζούσε, ζει και θα ζει στην απίστευτη μιζέρια του φαίνεσθαι, του καθωσπρεπισμού, της όμορφης εικόνας που πρέπει να βγει προς τα έξω γιατί αλλιώς «τι θα πει ο γείτονας;». «Τι θα πει η κοινωνία;». «Με τι μούτρα θα βγούμε έξω;». «Πώς θα πάμε την Κυριακή ή τη γιορτή στην εκκλησία και πώς θα αντικρίσουμε τους συγγενείς και φίλους αν ψιθυρίζουν πίσω από τις πλάτες μας;». Αν κάποιος ξεφεύγει έστω και ελάχιστο από τα στερεότυπα, τότε είναι δαχτυλοδεικτούμενος και πρέπει να υποστεί το κουτσομπολιό μέχρις εσχάτων.
Σε αυτή τη χώρα ποτέ δε μας ενδιέφερε η ουσία των πραγμάτων. Μόνο το περιτύλιγμα. Έχετε μπει σε εκκλησία Κυριακή πρωί ή σε μεγάλες γιορτές; Δε νιώθετε αμέσως εκατοντάδες βλέμματα να καρφώνονται πάνω σας ακτινογραφώντας σας από πάνω μέχρι κάτω σαν σαρωτής σώματος σε αεροδρόμια; Έχετε δει πόσες κουρτίνες ανοιγοκλείνουν διακριτικά ή αδιάκριτα απέναντι ή δίπλα στο σπίτι σας, αν έχετε επισκέψεις; Έχετε σκεφτεί πόσο αυτή η παντέρμη κοινωνία, δηλαδή όλοι μας, αρεσκόμαστε στο να μαστιγώνουμε όλους εκείνους που είναι διαφορετικοί; Ξεχνώντας το ρηθέν «ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλέτω»; Θα φανταζόσασταν για παράδειγμα έναν πολιτικό να ομολογήσει μια «ανάρμοστη» κοινωνικά σχέση, όπως κάνουν πολλοί γκέι στο εξωτερικό; Θα γινόταν απευθείας το έλα να δεις με τον άτυπο λιθοβολισμό από τους πάντες και φυσικά την αφαίμαξη από τους βρικόλακες των μεγάλων αθηναϊκών ΜΜΕ. Θα μπορούσατε να σκεφτείτε τον εαυτό σας σε αυτή τη θέση; Φυσικά και όχι. Το γείτονα όμως πολύ εύκολα, αν όχι πολύ ευχαρίστως. Για να έχουμε κάτι να συζητάμε. Και αφού ολοκληρώσουμε το λιθοβολισμό πάμε στο επόμενο κεφάλαιο και στον επόμενο στόχο. Και πάει λέγοντας σε πολλά από τα «πρέπει», η λίστα των οποίων είναι ατέλειωτη, ειδικά στην ύπαιθρο αλλά και στις πόλεις, που για να μην κρυβόμαστε αποτελούν στην πραγματικότητα μεγάλα χωριά. Όχι, δε ζούμε στον 21ο αιώνα. Ακόμα δεν περάσαμε το κατώφλι του. Είμαστε κολλημένοι σε άλλες εποχές και αντιλήψεις, γιατί έτσι μας βολεύει.
Γιατί έτσι αποφεύγουμε και τη δική μας αυτοκριτική. Προσπερνάμε και τις δικές μας ενοχές, τις οποίες θάβουμε πίσω από τον κήπο βαθιά για να μην τις ξαναβρούμε ποτέ μπροστά μας. Είτε αυτές έχουν να κάνουν με τους γύρω μας, είτε με τους πολιτικούς, τους οποίους όλοι κατακρίνουν ότι κάνουν αυτό ή εκείνο, αλλά κανείς δεν τους ψήφισε. Το πώς εκλέχθηκαν είναι άλλου παπά Ευαγγέλιο. Είτε εκείνους που κάνουν ρουσφέτια, τα οποία κατακρίνουμε, την ώρα που θα τα βλέπαμε ως καλοδεχούμενα αν μας εξυπηρετούσαν. Είτε όσους τρώνε την ουρά των άλλων στις υπηρεσίες, όταν εμείς κάνουμε ακριβώς τα ίδια όταν μας παίρνει και μας βολεύει. Είτε όταν παρκάρουμε όπου βρούμε γιατί... γιατί έχουμε άπειρες βολικές δικαιολογίες, αλλά τα παίρνουμε στο κρανίο αν κάποιος άλλος το κάνει σε εμάς..!
Αν αμφιβάλλετε ότι τα πράγματα έχουν έτσι, κοιτάξτε τον πρώτο καθρέφτη που θα βρείτε μπροστά σας. Σαν Ντόριαν Γκρέι. Και αν τολμάτε δείτε τον κατάματα. Ίσως έτσι μπορέσουμε να αλλάξουμε πρώτα εμείς, μετά η κοινωνία και μετά αυτή η χώρα. Γιατί εμείς είμαστε και η κοινωνία και η χώρα. Και η λέξη προσωπική ευθύνη για όσα συμβαίνουν γύρω μας πρέπει επιτέλους να αποκτήσει άλλο νόημα. Και όχι βεβαίως εκείνο της ψυχολογίας των μαζών και της "λογικής" του όχλου. Και δη διαδικτυακή. Όπως είναι της μοδός.
