Το bullying, δηλαδή του εκφοβισμού και της βίας των παιδιών, δεν είναι ένα σημερινό φαινόμενο, ούτε στον κόσμο, ούτε στην ελληνική κοινωνία. Εκρηκτικές διαστάσεις έλαβε το τελευταίο διάστημα με την υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη στην Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, όπου φοιτούσε και με κατάληξη σήμερα να είναι το παιδί νεκρό και η ελληνική κοινωνία να ψάχνει τους υπαίτιους της συγκεκριμένης πράξης. Η χρήση βίας μεταξύ μαθητών γίνεται με πολλούς τρόπους, είτε με λεκτικό εκφοβισμό (κοροϊδία και ντροπιαστικά σχόλια), είτε με κοινωνικό (διάδοση φημών, απομόνωση από την ομάδα), σωματικό εκφοβισμό (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), καθώς και ηλεκτρονικό (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο), με τα αγόρια να πέφτουν συχνότερα θύματα μέσα στο σχολείο, με συναισθήματα όπως ο φόβος, η απόγνωση και οι τάσεις φυγής να κυριαρχούν.
Γράφουν οι:
Ελβίρα Στασσίνου, Δικηγόρος, υπ. διδάκτωρ του Ποινικού Δικαίου, επιλαχούσα βουλευτής Χανίων Ν.Δ. - Νεκτάριος Καλαντζής, Κοινωνιολόγος, Οικονομολόγος (απόφοιτος Πανεπ. Κρήτης), Δημοτικός Σύμβουλος Παλλήνης, Μέλος Π.Ε. Ν.Δ.
Και εδώ έρχεται ο ρόλος των δασκάλων και κυρίως των γονέων, που είναι ο σημαντικότερος, καθώς τα θύματα στις περισσότερες περιπτώσεις αποφεύγουν να εκμυστηρευθούν στους γονείς την κοροϊδία και τη βία που δέχονται, από ντροπή ή φόβο.
Πολύ σημαντικό είναι οι γονείς να ενδιαφέρονται για το παιδί τους και να αντιλαμβάνονται αν αυτό έχει κάποια απότομη αλλαγή στην κοινωνικότητα με τους γύρω του και με τον ίδιο του τον εαυτό. Δεν έχει σημασία οι γονείς αν είναι μορφωμένοι ή μη, αν δουλεύουν πολύ ή όχι, σημασία έχει να ενδιαφέρονται επί της ουσίας για το παιδί τους. Η κοινωνία δεν εκπαιδεύεται μόνο, με προγράμματα και ημερίδες από δήμους και περιφέρειες, ούτε από την καταδίκη συμβάντων από τα τηλεοπτικά κανάλια. Η κάθε τοπική κοινωνία θα πρέπει να αναρωτηθεί μόνη της, τις αιτίες και τις αφορμές, τον σημαντικό ρόλο των γονέων που είτε βρίσκονται σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης, είτε σε ένα πλούσιο βόρειο προάστιο της Αθήνας, που μπορούν να αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, εξαιτίας της αμέλειάς τους απέναντι στο παιδί. Άλλωστε στην Εγκληματολογία λένε: "Κανείς δεν γεννήθηκε δολοφόνος".
Η κοινωνία της Κρήτης αντέδρασε άμεσα στο συγκεκριμένο περιστατικό καταδικάζοντάς το, παρά τα όποια σχόλια ακούστηκαν για την συμπεριφορά μεμονωμένων μαθητών από την Κρήτη. Το ζήτημα δεν είναι ούτε γεωγραφικό, ούτε καν φυλετικό. Άλλωστε δεν πέρασαν λίγες μέρες, που το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι είχε ως βασικό μήνυμα τον σχολικό εκφοβισμό, με το σύνθημα: «Η σιωπή δεν σταματά τη βία. Μη φοβάσαι μίλα», με εκστρατεία αφύπνισης και ενημέρωσης που περιλάμβανε μια σειρά από δράσεις και ενέργειες. Οπότε ή έχουμε δύο διαφορετικές κοινωνίες στην ίδια περιοχή ή κάτι δε γίνεται σωστά. Οι νόμοι των νταήδων, μια ομάδας που δημιουργείται αποκλειστικά να περιγελά κάποιον αδύναμο συμμαθητή τους, μπορεί να μην προκαλούσε θάνατο σε άλλη περίπτωση, αλλά θα προκαλούσε ψυχολογικά προβλήματα, μαθησιακές δυσκολίες και απομονωτισμό σε ένα παιδί που είναι αρκετά σοβαρά.
Δυστυχώς, η Ελληνική Ποινική Νομοθεσία δεν προβλέπει κάποια ειδική διάταξη για το bullying, αλλά οι διάφορες πράξεις προσβολής του δράστη απέναντι στο θύμα υπό τις οποίες εκδηλώνεται το bullying, συνιστούν διάφορα ποινικά αδικήματα (απειλή, σωματικές βλάβες, εκβίαση, εκβίαση, προσβολές της τιμής ή της γενετήσιας αξιοπρέπειας κλπ) και τιμωρούνται αυτοδικαίως.
Συναφής με το bulling, χαρακτηρίζεται η διάταξη του άρθρου 312 του Ποινικού Κώδικα που ορίζει ότι : «Αν δεν συντρέχει περίπτωση βαρύτερης αξιόποινης πράξης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών όποιος με συνεχή σκληρή συμπεριφορά προξενεί σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας προσώπου που δεν συμπλήρωσε ακόμη το δέκατο έβδομο έτος της ηλικίας του ή που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του και ο δράστης το έχει στην επιμέλεια, ή στην προστασία του ή ανήκει στο σπίτι του δράστη ή έχει μαζί του σχέση εργασίας ή υπηρεσίας ή που του το έχει αφήσει στην εξουσία του ο υπόχρεος για την επιμέλεια του».
Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης έρχεται να ποινικοποιήσει ειδικά τις περιπτώσεις bulling, με την απειλή φυλάκισης 6 μηνών, καθόσον η παραπάνω διάταξη του άρθρου 312 του Ποινικού Κώδικα κρίνεται ανεπαρκής, αφού περιορίζει τον κύκλο των προστατευομένων προσώπων αφού αναφέρεται σε ανήλικους και ανυπεράσπιστους (ητοι υπερήλικες, ανάπηρους, έγκυες) καθώς επίσης για να τιμωρηθεί ο δράστης θα πρέπει να συνδέεται με το θύμα με μία από τις ως άνω περιοριστικά αναφερόμενες σχέσεις εξάρτησης. Επίσης η ενέργεια του δράστη θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση σωματική κάκωσης ή βλάβης της υγείας του θύματος ήτοι ορατών προσβολών της σωματικής ακεραιότητας και της υγείας αφήνοντας το «παραθυράκι» με μία στενή ερμηνεία της ως άνω διάταξης να μην θεωρηθεί ότι επήλθε τελικά βλάβη στο θύμα όταν έχουμε την περίπτωση της προσβολής της ψυχικής υγείας αυτού, οπού η τελευταία θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η συνηθέστερη πράξη προσβολής του δράστη απέναντι στο θύμα στις περιπτώσεις bulling, με αποτέλεσμα την πρόκληση ψυχικών τραυμάτων στο θύμα, τα οποία είναι πολλές φορές αθεράπευτα αφού στρέφονται κατά της ίδιας της προσωπικότητας του.
Με την υπό θέσπιση διάταξη για την ποινικοποίηση του bulling, ευελπιστούμε ότι θα μειωθούν σημαντικά τα περιστατικά της εν λόγω μορφής βίας, ενώ παράλληλα τα εν δυνάμει θύματα θα έχουν την ουσιαστική βοήθεια της Πολιτείας, αφού πλέον θα νιώσουν δικαιωμένα.
