Στα ερείπια της ιεραπετρίτικης χοιροτροφίας μάς ξενάγησε ο 73χρονος Στέλιος Μαχαιράς, ο τελευταίος μεγάλος εκτροφέας χοίρων, ο οποίος αναγκάστηκε, όπως δεκάδες άλλοι συνάδελφοί του, να εγκαταλείψει πριν 10 χρόνια τη χοιροτροφική του μονάδα, για να μπει δύο χρόνια αργότερα στο κλαμπ των "bostanistas".
Ανεβαίνοντας πάνω από τον ταμιευτήρα του φράγματος Μπραμιανών, στην περιοχή του Προφήτη Ηλία της Ιεράπετρας, βλέπουμε τις ερειπωμένες εγκαταστάσεις του παλιού χοιροτροφείου, για να σταθούμε στο πιο καλοδιατηρημένο κτήριο, το οποίο πλέον έχει μείνει χωρίς τη στέγη του.
«Πριν από 10 χρόνια εδώ διατηρούσα 120 χοιρομητέρες. Αυτό το κτήριο ήταν νοσοκομείο ζώων. Εδώ είναι η αίθουσα τοκετού. Εδώ γεννούσαν οι χοιρομητέρες και στα διπλανά κτήρια μεγαλώναμε τα γουρουνάκια, με τα οποία τροφοδοτούσαμε ολόκληρη την τοπική αγορά. Τα φτηνά εισαγόμενα χοιρινά, από την Ολλανδία κυρίως, διέλυσαν όλες τις μικρομεσαίες χοιροτροφικές μονάδες της Κρήτης. Φέτος στην Ιεράπετρα σταμάτησε να λειτουργεί και η τελευταία σύγχρονη μονάδα που είχε απομείνει», μας εξηγεί ο 73χρονος Στέλιος Μαχαιράς.
Ο Στέλιος Μαχαιράς στα 65 του πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει τη χοιροτροφία και αμέσως εντάχθηκε στο κλαμπ των "bostanistas".
«Στο αγρόκτημα των 15 στρεμμάτων, όπου είχα τη χοιροτροφική μου μονάδα, αποφάσισα να καλλιεργήσω με φυσικό βιολογικό τρόπο υπαίθρια κηπευτικά, σαλατικά και κάθε λογής πρασινάδες.
Από ιδεολογία, ξεκίνησα να ψάχνω τους ντόπιους γηγενείς σπόρους, για να διατηρήσω ποικιλίες που ήταν κοντά στην εξαφάνιση. Το αποτέλεσμα ήταν πάρα πολύ καλό, αλλά η δουλειά στην ύπαιθρο πολύ κουραστική. Με επιμονή και υπομονή τα κατάφερα, και όταν κατάλαβα ότι η παραγωγή μου ήταν αρκετά καλή, άρχισα να πουλώ τα προϊόντα μου και στα μανάβικα ή στα σούπερ-μάρκετ. Τα μαγαζιά άρχισαν να μου ζητούν και διάφορες πρασινάδες που δεν είχα, γιατί έπρεπε να σπείρω ξένα υβρίδια, όπως για παράδειγμα τις πράσινες και τις κόκκινες λόλες. Μπήκα αναγκαστικά και σε αυτές τις καλλιέργειες, αφού πήρα και δύο νεαρούς βοηθούς, καθώς η δουλειά έχει μεγαλώσει και οι τροφοδοσίες φτάνουν τώρα μέχρι το Ηράκλειο και τα Χανιά», μας εξηγεί ο "παππούς", όπως τον φωνάζουν οι βοηθοί του.
«Ξεκινώ πάντα την καλλιέργειά μου από το σπορείο που έχω δημιουργήσει στο κτήμα. Εδώ φτιάχνω μόνος μου τα φυτώριά μου και μόλις τα νεαρά φυτά είναι έτοιμα τα μεταφυτεύω στις σειρές παραγωγής με τα αυτόματα ποτίσματα. Προσπαθούμε να μη ραντίζουμε και αυτό φαίνεται ότι το εκτιμούν και τα ωφέλιμα έντομα, οι πασχαλίτσες και τα υπόλοιπα, που βρίσκουν τα βλαβερά έντομα μέσα στο μποστάνι μας και τα εξολοθρεύουν, χαρίζοντάς μας ουσιαστικά το κόστος της χημικής καταπολέμησης των διαφόρων ασθενειών», προσθέτει ο Στέλιος Μαχαιράς.
Η χαρά της δημιουργίας… Πολύχρωμη και ευωδιαστή εικόνα
Στο μποστάνι του 73χρονου "μπαξεβάνη" βρίσκει κανείς τα πάντα αυτήν την περίοδο, παρότι έχουμε φτάσει στις αρχές της άνοιξης και οι χειμερινοί μήνες που προηγήθηκαν, με τις χαμηλές θερμοκρασίες και τα χιόνια, δε βοήθησαν στη γρηγορότερη ανάπτυξη των κηπευτικών του.
Μαϊντανός, άνιθος, μάραθος, σέλινο, κόκκινα και πράσινα μαρούλια (λόλες), ρόκα, κρεμμυδάκια φρέσκα, κουκκιά, αρακάς, παπούλες, σέσκουλο, και δεκάδες άλλα ζαρζαβατικά συνθέτουν μια εικόνα πολύχρωμη και ευωδιαστή από τα δεκάδες διαφορετικά αρώματα, τα οποία διεκδικούν μια ξεχωριστή θέση το καθένα στην πανέμορφη περιοχή του φράγματος Μπραμιανών.
«Παράλληλα με την καλλιέργεια κρατώ από κάθε είδος μερικά φυτά για να βγάλω δικούς μου σπόρους για τις επόμενες φυτεύσεις. Βρίσκομαι συνεχώς στην έρευνα και στα πειράματα. Προσπαθώ να βγάλω σπόρο ακόμα και από διάφορα άγρια ραδίκια για να δοκιμάσω να τα καλλιεργήσω. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρω κάποια στιγμή, αν και γνωρίζω ότι είναι δύσκολο. Δεν έχω μετανιώσει καθόλου που από το ζωικό μεταπήδησα στο φυτικό βασίλειο. Είναι συναρπαστικό να μεγαλώνεις και να πολλαπλασιάζεις με φυσικό τρόπο τα ζώα και τα φυτά. Με ηρεμεί και με ξεκουράζει όσο τίποτε άλλο η χαρά της δημιουργίας», καταλήγει ο 73χρονος "έφηβος" Στέλιος Μαχαιράς, που έχει καταλάβει το νόημα της ζωής.
Νίκος Πετάσης
