default-image

Άνοιξε ξανά ο ΧΥΤΑ - Προσωρινά τέλος στον εφιάλτη των απορριμμάτων

Κρήτη
Άνοιξε ξανά ο ΧΥΤΑ - Προσωρινά τέλος στον εφιάλτη των απορριμμάτων

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Απομακρύνεται επί του παρόντος ο κίνδυνος να "πνιγεί" το Ηράκλειο στα σκουπίδια που παράγει, καθώς ο ΧΥΤΑ των Πέρα Γαλήνων στο Φόδελε άνοιξε, μετά από τις εκατέρωθεν διαβεβαιώσεις που δόθηκαν σήμερα.

Οι 42 ιδιοκτήτες του χώρου είχαν προχωρήσει στο κλείσιμο του ΧΥΤΑ προκειμένου να αρχίσει η καταβολή του μισθώματος που χρωστούσαν στους ιδιοκτήτες οι χρήστες του (Δήμος Ηρακλείου). Η δημοτική Αρχή διαβεβαίωσε τους ιδιοκτήτες ότι έχουν ενταλματοποιηθεί οι πληρωμές και πως τα χρήματα θα φτάσουν στους δικαιούχους άμεσα, ενώ παράλληλα έδωσαν διαβεβαιώσεις για ολοκλήρωση της μελέτης του εργοστασίου επεξεργασίας εντός τριμήνου - αυτό ήταν το δεύτερο ζήτημα που έθεταν οι ιδιοκτήτες, καθώς τον τελευταίο καιρό τα απορρίμματα έφταναν μη επεξεργασμένα.

Οι ιδιοκτήτες είχαν νωρίτερα τοποθετήσει στην είσοδο του χώρου κάθετα φορτηγό.

Ο Δήμος είχε αφήσει από χθες δύο κοντέινερ με συνολικά 45 τόνους σκουπίδια έξω από το ΧΥΤΑ, που το πρωί υπάλληλοι του Δήμου τα πήραν και έφυγαν.

Πλέον ο χώρος θα δέχεται ξανά τα απορρίμματα του Ηρακλείου, απομακρύνοντας έτσι το ενδεχόμενο του "υγειονομικού εφιάλτη" που θα προκαλούσε η αδυναμία διάθεσης των σκουπιδιών.

Το χρονικό

Υπενθυμίζεται ότι, μετά τη λήξη του προηγούμενου τετραετούς συμφωνητικού το Δεκέμβριο του 2014, επιτεύχθηκε νέα συμφωνία 15ετούς διάρκειας χρήσης του χώρου, με μικρή αναπροσαρμογή του μισθώματος από 26.500 ευρώ μηνιαίως σε 32.000 ευρώ μηνιαίως, για τους 42 εμφανιζόμενους ως ιδιοκτήτες της έκτασης, που λειτουργεί ο ΧΥΤΑ και το πρότυπο κύτταρο υγειονομικής ταφής.

Μάλιστα, αυτό το 15ετές συμβόλαιο αποτελεί και ένα από τα "κλειδιά" χρηματοδότησης με ευρωπαϊκούς πόρους έργων για το Δήμο Ηρακλείου και τον ΕΣΔΑΚ, εντός του χώρου αποκατάστασης και διευθέτησης, που παρατείνουν το χρόνο ζωής του κυττάρου αλλά και αποτρέπουν την επιβολή τέλους ταφής, που θα επιβάρυνε το κόστος για το Δήμο και το δημότη.

Δύο δόσεις

Σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα πρακτική, εδώ και 25 χρόνια ο Δήμος κατέβαλε το ποσό του μισθώματος στους 42 ιδιοκτήτες του χώρου σε δύο δόσεις. Κάθε πρώτη του χρόνου, ποσό που αναλογούσε σε επτά μήνες, και κάθε Αύγουστο για τους επόμενους 5 μήνες. Φέτος, για πρώτη φορά μετά τη νέα συμφωνία για το μίσθωμα, ζητήθηκε η πληρωμή του πρώτου 7μήνου του 2015 να γίνει στα μέσα Φεβρουαρίου.

Το χρονικό διάστημα παρήλθε όμως χωρίς ο Δήμος Ηρακλείου να κάνει κάποια κίνηση, παρά τις δεσμεύσεις προσωπικά του αντιδημάρχου Γιώργου Καραντινού προς τους ιδιοκτήτες του χώρου. Μάλιστα, όπως υποστηρίζει ο πληρεξούσιος εκπρόσωπος των 42 ιδιοκτητών, μόλις την περασμένη Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου και ενώ έχουν παρέλθει δύο μήνες, η δημοτική Αρχή άρχισε να προβληματίζεται για το τι θα κάνει με την υπόθεση!

Μετά την πάροδο και της 28ης Φεβρουαρίου, οι 42 ιδιόκτητες της περιοχής αποφάσισαν ότι, επειδή ο Δήμος Ηρακλείου δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του απέναντί τους, ο χώρος από χθες το βράδυ κλείνει και σταματάει επ' αόριστον να δέχεται τα απορρίμματα.

Υγειονομική, οικονομική και ευρωπαϊκή "βόμβα"

Αν από σήμερα το Ηράκλειο βρίσκεται μπροστά στο ενδεχόμενο τόνοι σκουπιδιών να σωρεύονται πλέον στην πόλη, με τους Πέρα Γαλήνους κλειστούς όσο δεν καταβάλλεται το μίσθωμα από το Δήμο Ηρακλείου στους 42 ιδιοκτήτες του χώρου, την ίδια ώρα τα όσα συντελούνται εδώ και 6 μήνες με επίκεντρο και πάλι τον ίδιο χώρο και με αφορμή τη μη λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης στη Νέα Αλικαρνασσό συνιστούν επίσης υγειονομική, οικονομική και ευρωπαϊκή "βόμβα", για την οποία κανείς δε μιλάει ανοιχτά. Ακόμη και όσοι διαφωνούν με την εμμονή της δημοτικής Αρχής Ηρακλείου να μην επαναλειτουργήσει η Μονάδα Βιοξήρανσης μέχρι ότου, όπως υποστηρίζει, κατατεθεί η μελέτη σκοπιμότητας που έχει ανατεθεί για τη δεύτερη φάση και αφορά στην αναβάθμιση και επέκταση της λειτουργίας της εν λόγω μονάδας.

Υπενθυμίζουμε ότι η κόντρα που ξέσπασε με επίκεντρο τις εκλογές στον ΕΣΔΑΚ και το σχήμα που αναδείχτηκε εντελώς διαφορετικό από αυτό που προέκρινε η δημοτική Αρχή Ηρακλείου οδήγησε σε μία άγονη αντιπαράθεση με τη νέα διοίκηση του ΕΣΔΑΚ, με "κερασάκι στην τούρτα" τις καταγγελίες δημοτικών παραγόντων του Ηρακλείου για "φωτογραφικό διαγωνισμό" υπέρ συγκεκριμένων εργολαβικών συμφερόντων στη συνέχιση λειτουργίας της Μονάδας, που οδήγησε τον ΕΣΔΑΚ σε απόφαση επανεξέτασης των όρων του διαγωνισμού. Εντούτοις, αντί επανεξέτασης, βρισκόμαστε σε πλήρες "πάγωμα" εδώ και έξι μήνες της λειτουργίας της Μονάδας Βιοξήρανσης, αφού η δημοτική Αρχή Ηρακλείου, που είναι και ο κύριος υποδοχέας και χρήστης του έργου, σε συνδυασμό με τη λειτουργία των Πέρα Γαλήνων (κατά 90%), αρνείται την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την επαναλειτουργία της Μονάδας, αν δεν κατατεθεί η μελέτη σκοπιμότητας για την αναβάθμισή της και την επέκταση των λειτουργιών της κατά τη δεύτερη φάση.

Σημειώνεται ότι η λειτουργία της Μονάδας μέχρι σήμερα δεν επιβάρυνε το Δήμο, αφού τα κονδύλια είχαν εξασφαλιστεί από την Περιφέρεια Κρήτης από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, που τώρα με τη μη λειτουργία της κινδυνεύουν να χαθούν.

Τεράστια επιβάρυνση

Με αυτά και όχι μόνο, αντί ο διαγωνισμός με την επανεξέταση των όρων του να προχωρήσει και μαζί του και η λειτουργία της Μονάδας, οι εμμονές δημοτικών παραγόντων του Ηρακλείου οδηγούν εδώ και 6 μήνες σε μία πρωτοφανή κατάσταση που η δημοτική Αρχή του Ηρακλείου, αντί για ιδεοληψίες και "πόλεμο συμφερόντων", οφείλει να εξηγήσει πειστικά στους δημότες. Αφενός γιατί αποσιωπά ότι αυτήν τη στιγμή τα απορρίμματα στοιχίζουν πολύ περισσότερο στο Δήμο και κατ' επέκταση στους δημότες του ανά μήνα και σωρευτικά στο έτος, και αφετέρου γιατί το καθεστώς της ταφής περιβαλλοντικά γυρίζει μία δεκαετία πίσω, όταν μέχρι σήμερα μόνο η Κρήτη διέθετε δύο εργοστάσια σε Χανιά και Ηράκλειο που μαζί με ένα ακόμη στην Αθήνα αποτελούσαν την πιο σοβαρή προσπάθεια εναρμόνισης με τους σύγχρονους περιβαλλοντικούς όρους που υπάρχουν στην Ε.Ε. με βάση την κοινοτική νομοθεσία. Μόλις προχθές η Περιφέρεια Κρήτης αποσπούσε τα εύσημα της Ε.Ε. ως πιλοτική περιφέρεια μία δεκαετία μπροστά από τις άλλες στην Ελλάδα στο ζήτημα της ενιαίας διαχείρισης του θέματος (ΠΕΣΔΑ) και την ίδια ώρα στο Ηράκλειο επιστρέφουμε σε καταδικασμένες λειτουργίες του παρελθόντος και μάλιστα κοστοβόρες, σε εποχή οικονομικής δυσπραγίας για τους Δήμους.

"Στον αέρα"

Ουσιαστικά, από τη στιγμή που η Μονάδα Βιοξήρανσης δε λειτουργεί και μάλιστα με κόστος διασφαλισμένο μέσω πόρων που εξασφάλισε η Περιφέρεια Κρήτης, η οικονομική πτυχή της υπόθεσης για Δήμο και δημότες τινάζεται στον αέρα. Η λειτουργία της Μονάδας, μετά τη μηχανική διαλογή, συμπίεση, ξήρανση και δεματοποίηση των απορριμμάτων, μείωνε τον όγκο τους ουσιαστικά κατά 30% έως 40% στις ποσότητες που έφταναν στους Πέρα Γαλήνους. Μάλιστα, όχι απλά μείωνε τον όγκο τους, αλλά έφταναν με τρόπο υγειονομικά και περιβαλλοντικά συμβατό με την κοινοτική νομοθεσία, παρατείνοντας ταυτόχρονα το χρόνο ζωής του κυττάρου, σύμφωνα με μελέτες, για μία διετία.

Εφιαλτικά δεδομένα

Σήμερα, έξι μήνες χωρίς λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης, τα δεδομένα οικονομικά και περιβαλλοντικά γίνονται εφιαλτικά : Πρώτα-πρώτα, ο Δήμος πληρώνει πλέον για τη μεταφορά των απορριμμάτων περίπου 19 ευρώ τον τόνο χωρίς το ΦΠΑ, κάτι που από τη λειτουργία της Μονάδας ήταν υποχρέωση του αναδόχου μέσα στη συμφωνία και με βάση τα κονδύλια που είχε διασφαλίσει η Περιφέρεια Κρήτης για τη λειτουργία αυτή. Επιπλέον κόστος έχουμε για τα απορριμματοφόρα, καθώς, λόγω του όγκου που είναι ανεπεξέργαστος και άρα περισσότερος που οδηγείται στους Πέρα Γαλήνους, αυξήθηκε από 3-5 κοντέινερ, που ήταν όταν λειτουργούσε η Μονάδα, περίπου σε 50 απορριμματοφόρα πλέον με πολύ περισσότερα δρομολόγια. Χώρια που οι ανεπεξέργαστοι όγκοι απορριμμάτων μειώνουν το χρόνο ζωής του κυττάρου κατεβάζοντάς τον από δύο χρόνια σε ένα 7μηνο, με περισσότερα στραγγιστικά υγρά και σύντομα μεγαλύτερο χώρο ταφής τους.

Ήδη το "βασίλειο" της σακούλας με τη δυσοσμία πέριξ του κυττάρου έχει κάνει θριαμβευτικά την εμφάνισή του, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν στο χώρο συνεργεία του ΕΣΔΑΚ, πλην όμως οι όγκοι ανεπεξέργαστων απορριμμάτων σε τόνους γίνονται πλέον ακατάβλητοι, για ό,τι συνεπάγεται αυτό και σε σχέση με τη νομοθεσία της Ε.Ε. Σημειώστε ότι από 1-1-2016, με τέτοια εικόνα και μεθοδολογία, ο Δήμος Ηρακλείου θα υποχρεωθεί να καταβάλει τέλος ταφής 35ευρώ/ανά τόνο, βάσει του Ν. 4042/2012,  που θα ανέρχεται για το Δήμο μας στο ποσό περίπου των 2 εκατομμυρίων 625 χιλιάδων ευρώ για 75 χιλιάδες περίπου τόνους ετησίως επί 35 ευρώ ο τόνος, που είναι το τέλος αυτό, εφόσον θάβονται ανεπεξέργαστα.

Το κόστος

Με δεδομένο ότι ο Δήμος Ηρακλείου μπλοκάρει τη λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης μέχρι την παράδοση της μελέτης σκοπιμότητάς της για τη δεύτερη φάση αναβάθμισής της, με την καλύτερη εκδοχή αυτή να έχει παραδοθεί έως το Μάιο, ζήτημα είναι αν θα προλάβουμε να έχουμε ολοκληρώσει τη δημοπράτηση και επαναλειτουργία της Μονάδας, ώστε να αποφύγουμε μέσα σε δέκα μήνες, ως τη 1-1-2016, το τέλος ταφής.

Ήδη αυτήν την ώρα, στο Δήμο κοστίζει μηνιαίως πλέον εδώ και έξι μήνες πάνω από 70 έως 80 χιλιάδες ευρώ μόνο η μεταφορά μεγαλύτερου όγκου απορριμμάτων στους Πέρα Γαλήνους, εξαιτίας της μη επεξεργασίας τους στη Μονάδα Βιοξήρανσης. Το κόστος ανεβαίνει κι άλλο από την αύξηση δρομολογίων, απορριμματοφόρων κ.λπ. Όσο για την υγειονομική και περιβαλλοντική "βόμβα" που σωρεύεται στους Πέρα Γαλήνους, αυτό είναι άλλης τάξης μεγέθους ζήτημα.

Η εμμονή του Δήμου και η στάση ΕΣΔΑΚ και Περιφέρειας

Η δημοτική Αρχή Ηρακλείου στην εμμονή της και παρά την τεράστια οικονομική επιβάρυνση που ήδη υφίσταται ο Δήμος από τη μεταφορά ανεπεξέργαστων χιλιάδων τόνων απορριμμάτων, και άρα και οι δημότες, πέραν των υγειονομικών και περιβαλλοντικών θεμάτων, να μη λειτουργεί η Μονάδα Βιοξήρανσης, εκτός από τις καταγγελίες παραγόντων της για «φωτογραφικό διαγωνισμό» υπέρ αναδόχου, παρά το ότι ο ΕΣΔΑΚ αποφάσισε την επανεξέταση των όρων, επιμένει στο "πάγωμα" μέχρι την παραλαβή της μελέτης σκοπιμότητας για την αναβάθμιση σε δεύτερη φάση της Μονάδας και για έναν ακόμη λόγο: Υποστηρίζει σθεναρά ότι το παραγόμενο στη Μονάδα αυτή ενεργειακό κατάλοιπο από την επεξεργασία των απορριμμάτων SRF υποκρύπτει πρόθεση για λειτουργία εργοστασίου καύσης (!). Η επιμονή αυτή είναι προβληματική, από τη στιγμή που ο σχεδιασμός της Περιφέρειας Κρήτης, που είναι ψηφισμένος, όχι μόνο έχει κλείσει άπαξ και διά παντός το θέμα αυτό, αλλά ακριβώς η διαφοροποίησή του αυτή τον έχει κάνει πρότυπο προχωρημένου σχεδιασμού ανά την Ελλάδα με αναγνώριση και από την Ε.Ε. Εντούτοις και η στάση του ΕΣΔΑΚ αλλά και της Περιφέρειας Κρήτης γεννάει απορίες για την ήπια αντιμετώπιση του θέματος, αφού επί της ουσίας η εμμονή του Δήμου Ηρακλείου μπλοκάρει τον ψηφισμένο με συντριπτική πλειοψηφία περιφερειακό σχεδιασμό στην Κρήτη, με συνέπειες δυσβάσταχτες οικονομικά και περιβαλλοντικά.

Σημειώστε ότι η λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης ως έχει και μέχρι σήμερα τουλάχιστον προβλέπεται στον ψηφισμένο περιφερειακό σχεδιασμό ως μεταβατικό στάδιο στη μετέπειτα ευρύτερη δεύτερη φάση που προβλέπει και τη δική της αναβάθμιση.

Με "φωτογραφικό όρο" η "πρόκληση" της μελέτης σκοπιμότητας

Ακόμη πιο προκλητικό όμως είναι το γεγονός πως την ώρα που παράγοντες της δημοτικής Αρχής όλο το προηγούμενο διάστημα "βομβάρδισαν" με τη στάση τους και τις δηλώσεις τους τη δημοσιότητα για «φωτογραφικό διαγωνισμό» υπέρ αναδόχου για τη λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης (αυτονόητο ότι, αν έτσι είναι, θα έπρεπε να καταγγελθεί και ορθώς ο ΕΣΔΑΚ αποφάσισε την επανεξέταση των όρων, το "πάγωμα" όμως βλέπουμε πού οδηγεί), την ίδια ώρα η δημοτική Αρχή Ηρακλείου οδήγησε σε απόφαση το Δημοτικό Συμβούλιο για μελέτη σκοπιμότητας γύρω από την αναβάθμιση αυτής της Μονάδας, επίσης με "φωτογραφικό όρο", την απαγόρευση η μελέτη να συμπεριλαμβάνει το ενδεχόμενο παραγωγής SRF (!!!).

Αντί δηλαδή η μελέτη σκοπιμότητας να είναι ανοιχτή στην εξέταση όλων των ενδεχόμενων για την αναβάθμιση της Μονάδας, "φωτογραφικά" εξαιρείται εκ προοιμίου μία παράμετρος, επειδή κατά τους δημοτικούς παράγοντες «μπορεί να υποκρύπτει μονάδα καύσης από την πίσω πόρτα» και παρότι γνωρίζουν ήδη ότι ο περιφερειακός σχεδιασμός, που οι ίδιοι μπλοκάρουν για την ώρα, απαγορεύει την καύση ρητά και κατηγορηματικά (!). Άρα αυτοί που κατηγορούσαν "το φωτογραφικό διαγωνισμό", τώρα το κάνουν οι ίδιοι σε "φωτογραφικό όρο" στη μελέτη σκοπιμότητας που ζητούν.

Δεν είναι και λίγοι πάντως που υποστηρίζουν ότι πίσω από την εμμονή ειδικά κάποιων παραγόντων της δημοτικής Αρχής δεν κρύβεται μόνο η αντίθεσή τους σε αυτό που θεώρησαν ως "φωτογραφικό διαγωνισμό", που ως ένα σημείο είναι και θεμιτό ως νέα Αρχή να θέλουν να ελεγχθεί. Η επιμονή τους όμως πλέον σε αυταπόδεικτα ζητήματα ίσως να υποκρύπτει κάτι πολύ ευρύτερο: Έχοντας επίγνωση ότι ο χώρος των απορριμμάτων και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι από αυτούς με διακίνηση και έγκριση τεράστιων κονδυλίων όσο ελάχιστοι από οικονομικής απόψεως, μήπως επιθυμούν ουσιαστικά να ξανοίξουν όλο το "παιχνίδι" του περιφερειακού σχεδιασμού στην Κρήτη με "άλλοθι" τη Μονάδα Βιοξήρανσης, θέλοντας να έχουν ρόλο και λόγο στην κατανομή της "πίτας" που θεωρούν ότι η "απώλεια" της πλειοψηφίας στη διοίκηση του ΕΣΔΑΚ τους αποστερεί;

Φυσικά, σε αυτό είναι προφανές ότι θα υπάρχει και αντίλογος.

Τι δηλώνουν οι ιδιοκτήτες: «Δεν πάει άλλο»

Ο πληρεξούσιος εκπρόσωπος των 42 ιδιοκτητών Κώστας Μαρής, στον οποίο απευθύνθηκε η "Νέα Κρήτη", μας δήλωσε χαρακτηριστικά : «Από χθες το βράδυ, μετά από απόφαση των 45 ιδιοκτητών τους οποίους εκπροσωπώ, ο ΧΥΤΑ στους Πέρα Γαλήνους έκλεισε. Περιμέναμε επί δύο μήνες να διευθετήσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις ο Δήμος Ηρακλείου, αλλά μάταια. Ο ίδιος ο αντιδήμαρχος Γιώργος Καραντινός είχε δεσμευτεί προσωπικά έναντι όλων μας ότι μεταξύ 15 και 27 Φεβρουαρίου θα είχε διευθετήσει την καταβολή του μισθώματος για το πρώτο επτάμηνο του 2015, μάταια όμως. Λυπούμαστε, αλλά αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Λάβετε υπόψη σας ότι από την 1η Ιανουαρίου δεχτήκαμε μία νέα συμφωνία 15ετούς διάρκειας και παρά τις αντιδράσεις κάποιων από τους 42 ιδιοκτήτες του χώρου... Συνυπολογίστε ότι εδώ και ένα εξάμηνο χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών φτάνουν στο κύτταρο χωρίς επεξεργασία σε όγκους που μειώνουν το χρόνο ζωής του κυττάρου, εξαιτίας της μη λειτουργίας του εργοστασίου στη Νέα Αλικαρνασσό και παρά το ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υποτίθεται ότι χρηματοδοτεί κιόλας για απόθεση επεξεργασμένων και δεματοποιημένων απορριμμάτων.

Βάλτε την αύξηση όγκου, τη δυσοσμία που τους επόμενους μήνες με την άνοδο της θερμοκρασίας θα ενταθεί και την περαιτέρω περιβαλλοντική επιβάρυνση για να αντιληφθείτε τι συνθήκες, χώρια το οικονομικό κενό για εμάς, δημιουργούνται στην περιοχή. Δεν πάει άλλο, οι Πέρα Γαλήνοι, όσο δε διευθετείται εν πρώτοις η οικονομική εκκρεμότητα του Δήμου Ηρακλείου, δεν πρόκειται να ανοίξουν και αυτή είναι απόφαση και των 42 ιδιοκτητών που εκπροσωπώ».

Σημειώστε πως στους Πέρα Γαλήνους, όπου από χθες το βράδυ έχουμε λουκέτο, εξυπηρετούνται και οι Δήμοι Μαλεβιζίου, Γόρτυνας και Φαιστού.

Η εικόνα στους Πέρα Γαλήνους: Αποκαλυπτικές φωτογραφίες

Το φωτογραφικό υλικό που σας παραθέτουμε στο σημείο αυτό είναι από χθες το μεσημέρι - από το χώρο στους Πέρα Γαλήνους - που αποτυπώνει ανάγλυφα πέριξ του ΧΥΤΑ τι γίνεται πλέον με τους τόνους ανεπεξέργαστων απορριμμάτων και πώς το "βασίλειο όγκων σακούλας" αρχίζει όχι μόνο να επικρατεί και πάλι στην περιοχή, αλλά και να την πνίγει μειώνοντας το χρόνο ζωής του όλου κυττάρου.

Αλήθειες και μύθοι γύρω από τη Μονάδα

Οι δημότες που μέχρι σήμερα αγνοούν ότι η απόφαση να "παγώσει" η λειτουργία της Μονάδας Βιοξήρανσης έχει ήδη μεγάλο κόστος σε χιλιάδες ευρώ για το Δήμο και άρα για τους ίδιους, πίσω από τις μεγαλοστομίες για «πόλεμο συμφερόντων», υπαρκτών σε ένα μεγάλο βαθμό, αλλά και στη φαντασία ορισμένων για εντυπώσεις, καλό είναι να προσέξουν μερικές παραδοχές γύρω από τη Μονάδα Βιοξήρανσης, που αυτή τη στιγμή είναι σε «κενό αέρος», ώστε να αναλύουν από εδώ και στο εξής μόνοι τους ό,τι ακούγεται ή γράφεται για το θέμα.

Η μονάδα προεπεξεργασίας Ηρακλείου ήταν μία μονάδα που προβλέφθηκε στην τροποποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Κρήτης του 2006 και κατασκευάστηκε το 2009, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ. Για την καλύτερη και ορθότερη λειτουργία της μονάδας αυτής προβλέφθηκε μάλιστα υποχρεωτικά η δοκιμαστική της λειτουργία για ένα έτος και η κανονική λειτουργία της για 3 έτη, η οποία για τους λόγους που ήδη είδαμε έχει σταματήσει εδώ και ένα εξάμηνο. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίστηκε ότι κατά την κατασκευή του έργου η ανάδοχη εταιρεία θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την έντεχνη και καλή κατασκευή της μονάδας προκειμένου να μη βρεθεί αντιμέτωπη με πιθανές ζημιές, οι ενδεχόμενες αστοχίες.

Η Μονάδα αυτή είναι μία από τις τρεις εν λειτουργία μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα (Ηράκλειο, Χανιά και Αττική) και η οποία συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων για την Ελλάδα, που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εκτροπή του βιοαποδομήσιμου κλάσματος από την ταφή (βάσει της Οδηγίας 91/31/ΕΚ).

Η πρακτική σημασία

Επειδή η δημοσιότητα γύρω από τους "φωτογραφικούς όρους του διαγωνισμού" υπέρ αναδόχου για την κανονική της λειτουργία δημιούργησε μία αχλή για αυτή καθαυτή τη λειτουργία της Μονάδας - για την οποία από κανένα παράγοντα της νέας δημοτικής Αρχής μέχρι σήμερα δεν έχουμε ακούσει κουβέντα για το τι εξασφάλιζε αυτή, ανεξάρτητα από "φωτογραφικούς ή όχι αναδόχους" στο Δήμο Ηρακλείου, αλλά αντίθετα μία ισοπέδωση για τη λειτουργία της γενικώς - καλούμε τους δημότες να προσέξουν τα εξής δεδομένα (για όποιον, φυσικά, το επιθυμεί να αμφισβητήσει ότι ισχύουν αυτά, με χαρά θα φιλοξενήσουμε τις απόψεις του):

Α) Η μείωση του όγκου των απορριμμάτων κατά περίπου 30% με 40% και της υγρασίας κατά 25%, με αποτέλεσμα και τη μείωση των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή κατά ανάλογο ποσοστό. Εδώ και 6 μήνες συμβαίνει και με οικονομική επιβάρυνση το ακριβώς αντίθετο, λόγω της μη λειτουργίας του.

Β) Η επιμήκυνση της ζωής του ΧΥΤΑ στους Πέρα Γαλήνους, από τη μείωση των ενταφιαζόμενων απορριμμάτων, λόγω της προαναφερθείσας μείωσης του όγκου.

Γ) Η μη επιβάρυνση έως την παύση λειτουργίας του, του Δήμου Ηρακλείου, με το κόστος μεταφοράς του υπολείμματος στο ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων, επειδή αυτό είχε συμπεριληφθεί στο κόστος λειτουργίας της μονάδας, το οποίο πέτυχε έως σήμερα η Περιφέρεια Κρήτης με εξασφάλιση χρηματοδότησης της συνολικής λειτουργίας του έργου. Αυτή τη στιγμή όμως η μεταφορά, αφού δε λειτουργεί, στοιχίζει αδρά στο Δήμο Ηρακλείου.

Δ) Η μη επιβολή τέλους ταφής 35ευρώ/ανά τόνο, που θα επιβληθεί από 1/1/2016, βάσει του Ν. 4042/2012 και ανέρχεται για το Δήμο Ηρακλείου στο ποσό των 75.000 τόνων με 35 ευρώ/ανά τόνο=2.625.000 ευρώ ετησίως. Κάτι που πλέον πολύ δύσκολα θα αποφύγουμε.

Προβλέψεις και μελέτη σκοπιμότητας

Την ώρα που η δημοτική Αρχή Ηρακλείου έχει ζητήσει και αναμένει μελέτη σκοπιμότητας για την αναβάθμιση της Μονάδας, με το "φωτογραφικό όρο" όπως είδαμε να μην υπάρχει καν αναφορά στο SRF, το αξιοπερίεργο είναι πως, στα πλαίσια αναθεώρησης και επικαιροποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης του 2013, προβλέπεται ήδη η αναβάθμισή της ως προς τα παραγόμενα προϊόντα της μονάδας.

Δηλαδή, στον ΠΕΣΔΑ Κρήτης δίνεται ήδη από το 2013 έμφαση τόσο στη μηχανική διαλογή για την ανάκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και στην παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου SRF, που οι προδιαγραφές του να συνάδουν με τα πρότυπα CEN/TS 15357 και CEN/TS 15359, προκειμένου να μπορεί ως υλικό να χρησιμοποιηθεί από οποιαδήποτε βιομηχανία τσιμέντου. Παράγοντες της δημοτικής Αρχής Ηρακλείου υποστηρίζουν ότι πίσω από αυτό βρίσκεται η επιλογή της δημιουργίας Μονάδας Καύσης, καίτοι το Περιφερειακό Συμβούλιο έχει αποφανθεί και μάλιστα κόντρα στο πνεύμα του παρελθόντος πανελλαδικά για το αντίθετο ακριβώς, αποσπώντας τα εύσημα και της Ε.Ε. για το πολύ προχωρημένο σχεδιασμό του επί του θέματος.

Οι αρμόδιοι μάλιστα από την πλευρά της Περιφέρειας Κρήτης, από την αντιπεριφερειάρχη Βιργινία Μανασάκη μέχρι τους ασχολούμενους με το θέμα τεχνικούς και επιστημονικούς συμβούλους, αντιτείνουν πως «το παραγόμενο SRF αποτελεί ένα δευτερογενές καύσιμο προερχόμενο από απορρίμματα, το οποίο όταν χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία σε αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων θεωρείται ανανεώσιμο υποκατάστατο ορυκτών καυσίμων και προσδίδει τα μέγιστα στην ορθολογικότερη περιβαλλοντική διαχείριση λόγω της εξοικονόμησης ορυκτών καυσίμων και εμπορίας εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα».

Επί της ουσίας, όμως, όσοι σήμερα επιμένουν να κρατείται "στον πάγο" η Μονάδα Προεπεξεργασίας Απορριμμάτων και ουσιαστικά στην πράξη οδηγούν τα απορρίμματα του Δήμου Ηρακλείου ανεπεξέργαστα στο ΧΥΤΑ στους Πέρα Γαλήνους, ακυρώνουν και την ιεραρχική δομή και τις περιβαλλοντικές Αρχές σχεδιασμού της Οδηγίας-Πλαίσιο (2008/98/ΕΚ), που σαφέστατα δίνει προβάδισμα στην επεξεργασία των αποβλήτων και θεωρεί την ταφή ως ύστατο βήμα.

Ερωτήματα για την ουσία της υπόθεσης

Οφείλουμε όμως να διατυπώσουμε και ένα προβληματισμό που για την ώρα κάποιοι επιμένουν να τον προσπερνούν. Μετά τη διελκυστίνδα μεταξύ Δήμου Ηρακλείου και ΕΣΔΑΚ και με την "ανεκτική χρονοτριβή" της Περιφέρειας Κρήτης, που έχει οδηγήσει σε "πάγωμα της λειτουργίας της Μονάδας Βιοξήρανσης", οι αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές Αρχές χρηματοδότησης του έργου έχουν λάβει γνώση και έχουν ερωτηθεί, αν το κλείσιμο της μονάδας μπορεί να επιφέρει κυρώσεις ως προς τα κοινοτικά κονδύλια τα οποία δαπανήθηκαν για την κατασκευή της; Ή μπορεί κάποιος να μας διαβεβαιώσει επίσημα και ενυπόγραφα για το αντίθετο;

Επίσης, η οποιαδήποτε αλλαγή ή τροποποίηση της μονάδας σε σχέση με τα όσα προβλέπει ο ΠΕΣΔΑΚ, στην παρούσα φάση, αλήθεια, τι συνεπάγεται; Και ως προς το χρόνο υλοποίησης, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, και φυσικά στις εποχές που ζούμε σε τυχόν τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις;

Επειδή δε κάποιοι ζητούν σεβασμό στις πολιτικές αποφάσεις των συλλογικών οργάνων, όπως της Απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου για τη Μονάδα Βιοξήρανσης, το ίδιο δε θα πρέπει να ισχύει και για το σεβασμό στη σχεδόν ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης του 2013 με την οποία εγκρίθηκε ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης των Απορριμμάτων της Κρήτης;

Επιπλέον, επειδή βασικό επιχείρημα από κάποιους παράγοντες του Δήμου Ηρακλείου είναι πως η μονάδα βιοξήρανσης είναι ο προάγγελος της καύσης στην Κρήτη, δεν πρέπει να μας απαντήσουν οι υποστηρικτές αυτής της υπόθεσης στο ερώτημα: Ισχύει ή όχι πως, τελικά, όλες ανεξαιρέτως οι μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων παράγουν δευτερογενή καύσιμα υλικά-RDF τα οποία στην περίπτωση της Κρήτης θάβονται στους ΧΥΤΥ (!), γιατί στον ΠΕΣΔΑ Κρήτης δεν προβλέπεται μονάδα καύσης και γιατί τα RDF δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως το SRF στην τσιμεντοβιομηχανία επειδή η ποιότητά τους δεν είναι εφάμιλλη;

Αν το επιχείρημα εδώ είναι πως η μεταφορά του προϊόντος SRF στην τσιμεντοβιομηχανία εκτός Κρήτης είναι μεγάλο μειονέκτημα ως προς το κόστος μεταφοράς, τότε ισχύει ή όχι το ότι και τα ανακυκλώσιμα υλικά που προέρχονται από σύμμικτες μονάδες οδηγούνται σήμερα αποκλειστικά στην Κίνα; Μήπως το κόστος αυτό είναι μικρότερο ή μήπως να σταματήσουμε εντελώς την ανακύκλωση;

Γιώργος Σαχίνης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News