Κυρίαρχο βάρος στη γεωργική έρευνα, βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη του κρατικού κορβανά, και ταυτόχρονα να διεκδικήσει σημαντικά κονδύλια από τις Βρυξέλλες ζητούν από την κυβέρνηση της Αριστεράς οι επιστήμονες του γεωτεχνικού χώρου, οι συνδικαλιστές των αγροτών και απλοί αγρότες που μίλησαν στη "Νέα Κρήτη". Είναι υπόθεση που μας αφορά όλους; Έχει τρομακτική σημασία για την επιβίωση του ελληνικού λαού η στήριξη των ερευνητικών ιδρυμάτων που ασχολούνται με την έρευνα στην αγροτική παραγωγή της χώρας; «Απολύτως, ναι», συμφωνούν όλοι!
Την ώρα όμως που όλοι λένε ότι το κράτος θα πρέπει να στηρίξει δυναμικά τη γεωργική έρευνα, ο φωτογραφικός φακός της "Νέας Κρήτης" δείχνει εγκατάλειψη εδώ και δεκαετίες.
Αν διατεθούν κονδύλια για τη γεωργική έρευνα, αυτές οι εικόνες δε θα υπάρχουν πια. Και θα αντικατασταθούν από κόσμο που θα δουλεύει για την παραγωγή ντόπιων ποικιλιών και σπόρων.Συγκεκριμένα, η "Ν.Κ." επισκέφτηκε χθες τις εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά και κατέγραψε εικόνες εγκατάλειψης στα θερμοκήπια που κάποτε ήταν γεμάτα από κόσμο που δούλευε για έναν κοινό σκοπό. Για την παραγωγή, δηλαδή, ντόπιων σπόρων και ποικιλιών, προκειμένου να μπορέσει η αγροτική μας οικονομία να σταθεί στα πόδια της, χωρίς να εξαρτάται από το εισαγόμενο, πανάκριβο και εν πολλοίς αμφισβητούμενο φυτωριακό υλικό, από το οποίο εξαρτάται σήμερα η διατροφή ενός ολόκληρου λαού, δηλαδή του ελληνικού.
Μέσα ο εξοπλισμός "μαρτυρά" πως εδώ κάποτε υπήρχαν διαδικασίες εξαιρετικά χρήσιμες για τον αγροτικό τομέα, για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές των προϊόντων.Πάση θυσία
Πιο αναλυτικά, όλοι όσοι μίλησαν στην εφημερίδα μας συμφωνούν ότι η Ελλάδα πρέπει να στηρίξει τη γεωργική έρευνα πάση θυσία.
Έτσι, η ΠΑΣΕΓΕΣ πιστεύει ότι στο πλαίσιο μιας αγροτικής πολιτικής που θα δίνει βάρος σε αυτό τον τομέα «χρειάζεται πρώτα και κύρια μία μελέτη αγοράς», όπως λέει το μέλος της διοίκησης της Συνομοσπονδίας Μιχάλης Βουμβουλάκης. «Διότι, το να δίνεται κατεύθυνση παραγωγής ενός προϊόντος που αφότου παραχθεί να μένει στα αζήτητα από την αγορά είναι κάτι που δε θα πρέπει να το ξαναδούμε. Και από 'κει και πέρα, με βάση τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, σε ό,τι προκύψει, να υπάρξουν για τους αγρότες επενδυτικά προγράμματα δίχως τη γραφειοκρατία που υπάρχει, δίχως όλα αυτά τα θέματα της σήψης και της διαφθοράς», προσθέτει χαρακτηριστικά. Ο Μιχάλης Βουμβουλάκης χαρακτηρίζει ως τεράστιο ζήτημα το αν μπορεί και αν θέλει η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει τη γεωργική έρευνα στην παραγωγή. «Χρειάζονται επενδυτικά προγράμματα και κεφάλαια. Αλλά γενικότερα μια αγροτική πολιτική που θα καλεί τον αγρότη να παράγει και να μην πληρώνεται τον κόπο του είναι μια πολιτική που τον καταστρέφει. Δε συζητάμε για τέτοια πράγματα». Καταλήγοντας, ο συνεταιριστής τονίζει ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει κάνει πάμπολλες μελέτες γύρω από τα ζητήματα αυτά, αλλά, όπως λέει, «οι κυβερνώντες εδώ και χρόνια δεν ασχολούνται καθόλου με τέτοιες "λεπτομέρειες"».
Μοχλός ανάπτυξης
Ως «μοχλό ισόρροπης ανάπτυξης», χαρακτηρίζει τη γεωργική έρευνα, ο κτηνίατρος-ερευνητής και πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου Αλέκος Στεφανάκης. «Είναι βασικός μοχλός ισόρροπης ανάπτυξης κάθε κοινωνίας που σέβεται τον εαυτό της η έρευνα στο πιο ανελαστικό αγαθό που εξασφαλίζει επισιτιστική ασφάλεια. Και αυτό το κατέχουν αυτοί που κατέχουν τις εξουσίες σήμερα στον κόσμο. Όλοι γνωρίζουν ότι το μόνο ανελαστικό αγαθό του ανθρώπου σε αυτό τον πλανήτη είναι το τρόφιμο και το νερό που πίνει. Άρα κοιτάζουν κάποια στιγμή να το ελέγξουν. Και είναι αμύθητα τα χρήματα που επενδύουν πάνω σε αυτό τον τομέα εκτός από... εμάς που θεωρούμαστε αναπτυγμένοι και θεωρούμε ότι είμαστε ανεξάρτητοι, είμαστε έξυπνοι μιας και βάζουμε τους άλλους και δουλεύουν και μας ταΐζουν»!
Στην είσοδο του κεντρικού κτιρίου του ΕΘΙΑΓΕ, ο επισκέπτης αμέσως καταλαβαίνει την εγκατάλειψη από το κράτος, διαβάζοντας τη σχετική ταμπέλα... «Προσοχή. Μην ανοίγετε το φύλλο γιατί θα πέσει»!Στην αμπελουργία
«Το χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που υπάρχει στον τομέα της αμπελουργίας», λέει στη "Ν.Κ." ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης Πρίαμος Ιερωνυμάκης. «Οι αγρότες αφέθηκαν μόνοι τους να πειραματίζονται φυτεύοντας τα αμπέλια τους με πρώιμες, μεσοπρώιμες και όψιμες ποικιλίες. Και κάποιοι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΤΕΙ Κρήτης παρείχαν κάποια βοήθεια, αλλά δεν μπορούσαν να δώσουν κατευθύνσεις παραγωγής για τα μικροκλίματα κάθε περιοχής. Τα μικροκλίματα μπορούσε να τα ανακαλύψει μόνο ο ίδιος ο αγρότης».
Παρακάτω, ο συνδικαλιστής τονίζει πως «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ούτε ένας σπόρος ο οποίος να παράγεται στην Ελλάδα. Και είναι πολύ σημαντικό να πούμε ότι ο ντοματόσπορος ή ο σπόρος πιπεριάς ή ο οποιοσδήποτε σπόρος που χρησιμοποιείται στην Κρήτη όπου φυτεύονται εκατοντάδες στρέμματα είναι τόσο ακριβός που το ένα κιλό κάθε σπόρου στοιχίζει πολύ περισσότερο από το ένα κιλό χρυσάφι. Και είναι υβρίδια τα οποία παράγονται από άλλες χώρες, είτε από το Ισραήλ, είτε από την Ολλανδία. Εδώ δεν έχουμε καν μια Τράπεζα Σπόρων για να φυλάσσονται οι σπόροι των παραδοσιακών φυτών».
Γεωργική Σχολή Μεσαράς - "Βγάλτε ντόπιους σπόρους"
«Αφού έχουμε εγκέφαλους στον τομέα της γεωργικής έρευνας, γιατί να μην αναβαθμιστεί η Γεωργική Σχολή Μεσαράς, να επανδρωθεί, να μπορούν να βγάλουν σπόρους ντόπιους σε όλα τα είδη που μπαίνουν στα θερμοκήπια;», διερωτάται ο παραγωγός από το Τυμπάκι Κωστής Χριστουλάκης. «Να γίνει έρευνα για τα λιπάσματα. Γιατί να κάνουμε εισαγωγή από Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία; Δεν έχουμε ικανότητες εδώ για να μειωθεί το κόστος; Και θα έχουμε και ως χώρα αυτονομία σε είδη. Και αυτάρκεια αγαθών».
Από την πλευρά του, ο παραγωγός Κώστας Μαϊτάνης λέει: «Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει το βάρος της στον πρωτογενή τομέα. Να βοηθηθούν οι αγρότες, να παράγουν καλά προϊόντα και να είμαστε και αυτάρκεις. Τώρα τα πιο πολλά τα εισάγουμε».
Όπως τονίζει παρακάτω, «σήμερα στην Ελλάδα δεν παράγουμε τίποτα. Και σε αυτά που παράγουμε, έχουμε πιο πολλά έξοδα παρά έσοδα. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα η αγροτική έρευνα και η αγροτική παραγωγή ήταν αναπτυγμένη, αλλά την κατάντησαν όπως την κατάντησαν οι εκάστοτε κυβερνώντες». Καταλήγοντας, ο κ. Μαϊτάνης λέει: «Εφόσον τα εισάγουμε όλα, αυτό είναι κακό για την οικονομία μας, αλλά κυρίως δεν ελέγχεται τι ποιότητας προϊόντα μας ταΐζουν».
Ένα κτήριο-φάντασμα ξεψυχά εγκαταλελειμμένο
Η "Νέα Κρήτη" βρέθηκε χθες στις εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά και κατέγραψε από κοντά το "ενδιαφέρον" του κράτους, κατά τις τελευταίες, τουλάχιστον, δεκαετίες.
Ο χώρος της γεωργικής έρευνας έχει μετατραπεί σε χώρο γεωργικής... εγκατάλειψης, σε χώρους που κάποτε είχαν εργάτες και γεωπόνους-ερευνητές που δούλευαν ασταμάτητα με πειραματικές καλλιέργειες.Τα υαλόφρακτα θερμοκήπια, που κάποτε ήταν χώρος πειραματικών καλλιεργειών, τα τελευταία χρόνια έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους, με τα τζάμια να είναι σπασμένα, τα αγριόχορτα και τα κάθε λογής σκουπίδια να "κοσμούν" τον εσωτερικό τους χώρο, εκεί όπου θα μπορούσαν κάλλιστα να ευδοκιμούν καλλιέργειες που θα ήταν απολύτως χρήσιμες στους ερευνητές του ΕΘΙΑΓΕ, για το σκοπό της γεωργικής έρευνας. Αλλά ακόμα και να τροφοδοτούν φτωχά νοικοκυριά με προϊόντα για να καλύψουν βασικές ανάγκες τους και να ξεφύγουν από την ανέχεια και την πείνα.
Υαλόφρακτα θερμοκήπια έχουν μετατραπεί σε σκουπιδότοπους, με τα τζάμια να έχουν σπάσει, ενώ ο άλλοτε εξοπλισμός τους έχει αχρηστευτεί, όπως δείχνουν οι εικόνες που καταγράψαμε χθες.«Χρειαζόμαστε κόσμο»
Τι λένε όμως οι ίδιοι οι επιστήμονες που έχουν απομείνει σήμερα να εργάζονται στο ΕΘΙΑΓΕ;
Ο γεωπόνος-φυτοπαθολόγος-ερευνητής και πρώην καθηγητής στο ΤΕΙ Κρήτης Λευτέρης Λιγοξυγκάκης, τονίζει στην εφημερίδα μας ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προσλάβει κόσμο. «Και δε φτάνουν μόνο οι ερευνητές. Πρέπει να προσληφθεί και βοηθητικό προσωπικό και εργάτες για τις δουλειές στο χώρο των θερμοκηπίων. Δε φτάνει μόνο να δοθούν χρήματα για να ξαναφτιαχτούν τα θερμοκήπια που βλέπετε. Με τους λιγοστούς ερευνητές, δεν υπάρχει δυνατότητα να ξαναδουλέψει η γεωργική έρευνα όπως δούλευε παλιότερα».
Σπασμένες γλάστρες, μπάζα, αγριόχορτα, τζάμια και ένα σωρό σκουπίδια αποδεικνύουν ότι το Εθνικό ίδρυμα Γεωργικής Έρευνας έχει ανάγκη από την στήριξη της νέας κυβέρνησης.Σήμερα στο ΕΘΙΑΓΕ για τα τμήματα Αμπελουργίας, Φυτοπροστασίας, Ανθοκομίας και Κηπευτικών, εργάζονται μόλις 6 ερευνητές. Και από αυτούς, οι δύο σύντομα θα συνταξιοδοτηθούν.
Στο μεταξύ, έχουν δρομολογηθεί προσλήψεις για άλλους 5 ερευνητές, αλλά υπάρχει καθυστέρηση και κωλυσιεργία.
Επομένως, όπως τονίζουν οι επιστήμονες, αυτό που χρειάζεται σήμερα το ΕΘΙΑΓΕ είναι ερευνητικό προσωπικό συν προσωπικό υποστήριξης συν φοιτητές που θα εκπονούν τις πτυχιακές τους και θα προσφέρουν στη γεωργική έρευνα, ενώ θα επωφελούνται και εκείνοι αντιστοίχως.
Για να δώσει ένα παράδειγμα της αναγκαιότητας αυτής, ο υπεύθυνος βιοτεχνολογίας φυτών και γεωνομικών πόρων Ανδρέας Ντούλης λέει στην εφημερίδα μας ότι «σήμερα εισάγουμε ποικιλίες στη χώρα μας, που λόγω μάρκετιγκ πλασάρονται σαν πιο ανταγωνιστικές από τις ντόπιες ποικιλίες, κάτι που δεν είναι απόλυτο ότι συμβαίνει». Ο κ. Ντούλης, μάλιστα, που ασχολείται με την ταυτοποίηση ποικιλιών και υβριδίων που κυκλοφορούν στη χώρα μας, αποκαλύπτει στη "Νέα Κρήτη" ότι διαπιστώνει πολλά μπερδέματα στις ποικιλίες. Δηλαδή, στα εργαστήρια διαπιστώνονται διαφορές σε σχέση με τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά που αναγράφουν κατά την κυκλοφορία τους στην αγορά και τη διάθεσή τους στους παραγωγούς.
«Τα περισσότερα μπερδέματα», διευκρινίζει ο ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ, «τα συναντάμε στο φυτωριακό υλικό των αμπελιών».
Στο σημείο αυτό, υπενθυμίζει ότι στη Γεωργική Σχολή του Αμπελούζου της Μεσαράς υπάρχει φυτωριακό υλικό από κλώνους αμπελιών σε ντόπιες ποικιλίες που είχαν προ ετών ταυτοποιηθεί. Μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα εγκατάλειψης, απαιτείται νέος έλεγχος του ίδιου φυτωριακού υλικού για να διαπιστωθεί αν παραμένει μέχρι σήμερα αυτό το υλικό πλήρως εξυγιασμένο.
Χριστόφορος Παπαδάκης
