Δεν έτρεφα και πολλές ελπίδες ότι η διαπραγμάτευση Ελλάδας-δανειστών δε θα έπαιρνε το γνωστό δρόμο που παίρνουν αυτού του είδους οι διαπραγματεύσεις.
Του Γιώργου Ψαρουλάκη
Νομίζω ότι όλοι έχουμε πλέον μια εξοικείωση με την εικόνα των διαπραγματεύσεων σε αυτό το επίπεδο (τουλάχιστον ως παρατηρητές) και έχουμε ζήσει τις προηγούμενες αντίστοιχες των ελληνικών κυβερνήσεων (βασικά, αυτή της κυβέρνησης Παπανδρέου, μέχρι να... πείσει τους Γερμανούς να μπει η Ε.Ε. στο πρόγραμμα διάσωσης, γιατί δε νομίζω να έγινε καμία άλλη διαπραγμάτευση τότε ή έκτοτε), όπου της όποιας απόφασης και των μοιραίων υπογραφών προηγείτο ένας εξαντλητικός διπλωματικός χορός, με μπόλικες καντρίλιες, σκέρτσα και άπειρες κινήσεις για το θεαθήναι, άνευ οιασδήποτε ουσίας.
Όποιος ήλπιζε ότι αυτήν την φορά το σόου θα έμπαινε σε δεύτερο πλάνο και η ουσία στο προσκήνιο, μάλλον... κακώς ήλπιζε. Η βαλίτσα θα πάει πολύ, πολύ μακριά. Εκτός... απροόπτου. "Ατυχήματος", όπως το λένε στη διπλωματική αργκό.
Ζούμε την αρχή μιας παρατεταμένης διαπραγμάτευσης με πολλά-πολλά σκοτσέζικα ντους, μια παγωμένο-μια καυτό, που (είπαμε, αν δε συμβεί κάνα "ατύχημα") θα μας κρατήσουν απασχολημένους και να μασάμε τα νύχια μας από την αγωνία για τους επόμενους μήνες.
Στο πλαίσιο της επικοινωνιακής διαχείρισης αυτής της διαπραγμάτευσης, τα επιτελεία δίνουν ρέστα. Για τους Ευρωπαίους αυτό δεν είναι έκπληξη: Οι άνθρωποι είναι επαγγελματίες, το παιχνίδι το παίζουν... στα δάχτυλά τους. Το έχουν παίξει άπειρες φορές, έχουν επιστημονικές οδηγίες και συντεταγμένες και γνωρίζουν κάθε τους κίνηση εκ των προτέρων.
Η έκπληξη έρχεται από την ελληνική πλευρά, που επίσης παίζει το παιχνίδι αυτό με ιδιαίτερη επιδεξιότητα. Με μπροστάρη την ιδιαίτερα χαρισματική προσωπικότητα που λέγεται Γιάνης Βαρουφάκης, αλλά και τον πρωθυπουργό, η επικοινωνιακή διαχείριση της υπόθεσης είναι μέχρι στιγμής εξαιρετικά επιτυχημένη και από την ελληνική πλευρά. Θα λέγαμε μάλιστα ότι έχει κερδίσει τις εντυπώσεις κατά κράτος, παρά τις μικρές αστοχίες που έχουμε δει σε κάποιες περιπτώσεις.
Δυστυχώς, σε αυτό το επίπεδο η έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν έχει να κάνει με τις εντυπώσεις και ιδιαίτερα καθώς τα χειραγωγούμενα μίντια σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες δεν... ξετρελαίνονται ακριβώς με την ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ, που επιχειρεί να ανατρέψει την ακραία λιτότητα και τα αντιλαϊκά μέτρα, τα οποία δεν είναι μόνο γερμανική εμμονή, αλλά και των ελίτ σε όλη την Ευρώπη.
Και αυτή η πίεση των ελίτ είναι που εμποδίζει τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που θα ήθελαν κάποιου είδους καλύτερη αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής οικονομίας και όχι την ακραία λιτότητα, να κινηθούν σε υπεράσπιση των ελληνικών αιτημάτων. Αυτό και βεβαίως η πίεση συνολικότερα "των αγορών", που απειλούν να... κατασπαράξουν αμάσητο όποιον δεν κάνει τα χατίρια τους.
Οπότε επικοινωνιακά πάμε καλά, αλλά αυτό δε φτάνει. Πολιτικά οι μόνοι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμματα τα οποία βρίσκονται στην αντιπολίτευση (όπως Die Linke) ή δεν έχουν καν... κοινοβουλευτική παρουσία (όπως οι Podemos), οπότε δεν έχει να περιμένει κάτι από 'κει.
Θα μου πείτε ότι ο Αντώνης Σαμαράς είναι επικεφαλής του "αδελφού" κόμματος του CDU της Μέρκελ και παρ' όλα αυτά τον... καθάρισαν στεγνά οι "φίλοι και σύμμαχοι"... και θα έχετε δίκιο: Μπροστά στα συμφέροντα, συμμαχίες και τα ρέστα πάνε περίπατο.
Πέραν του επικοινωνιακού, το βασικό ζητούμενο είναι η καθαυτή διαπραγμάτευση. Και εδώ υπάρχει το ζουμί. Η συζήτηση επί της ουσίας δεν έχει αρχίσει ακόμη. Η εκστρατεία Τσίπρα-Βαρουφάκη δεν έγινε για να υπάρξει συμφωνία - για την ακρίβεια, συμφωνία δεν υπήρχε περίπτωση να επιτευχθεί. Ήταν οι πρώτες επαφές, προκειμένου να γίνει αυτή ακριβώς η επικοινωνιακή διαχείριση που αναφέραμε: Ο πρωθυπουργός και οι ΥΠ.ΟΙΚ. χρησιμοποίησαν τον άπλετο τηλεοπτικό χρόνο και το βήμα που τους δόθηκε (στον Γιάνη Βαρουφάκη επιπλέον το βήμα που του έδωσαν δεκάδες ξένα μίντια υψηλού προφίλ, που φιλοξένησαν συνεντεύξεις του) προκειμένου να περάσουν απευθείας στους Ευρωπαίους πολίτες το μήνυμα της Ελλάδας.
Να τους δώσουν να καταλάβουν ποιοι είμαστε και τι πρόβλημα αντιμετωπίζουμε. Και τι ζητάμε για να ξεπεράσουμε στοιχειωδώς αυτά τα προβλήματα. Έκαναν δηλαδή ακριβώς αυτό που θα έπρεπε να είχαν κάνει οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά... κάνανε ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή ο ΓΑΠ έκανε περιοδεία για να πείσει όλη την υφήλιο ότι είμαστε διεφθαρμένοι απατεώνες που χρειάζονται πολύ ξύλο για να στρώσουν και ο Σαμαράς... δεν ακούστηκε καν η φωνούλα του στο εξωτερικό, παρά μόνο όταν διαβεβαίωνε ότι η Ελλάδα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Βεβαίως - μιας και βρισκόμαστε στο "επικοινωνιακό" - να σημειώσουμε ότι και η άλλη πλευρά έχει το δικό της επιχείρημα που είναι «ναι, κατανοούμε ότι υποφέρετε, συμπάσχουμε, αλλά... ας προσέχατε. Υπογράψατε και θα πληρώσετε, κι ας κάνατε εκλογές». Αυτή η επικοινωνιακή διαχείριση ικανοποιεί κάποιες πλευρές του ακροατηρίου στο εξωτερικό (ιδιαίτερα της Γερμανίας) που έχει "ντρεσαριστεί" προκειμένου να θεωρεί οτιδήποτε ξεφεύγει από την "ενάρετη λιτότητα" ως κάτι "κακό" που πρέπει να "παταχθεί".
Το ότι αυτό το ακροατήριο είναι μεγάλο (στη Γερμανία είναι μάλιστα πλειοψηφικό) είναι ακόμη ένας παράγοντας που εμποδίζει οποιαδήποτε παραχώρηση από πλευράς πιστωτών - πολύ βολικά, θα λέγαμε εμείς. Άλλωστε, τα αφεντικά των πιστωτών είναι που έχουν "ντρεσάρει" το λαό με αυτόν τον τρόπο.
Οπότε, βρισκόμαστε σε ένα περίεργο σημείο, όπου οι δύο πλευρές έχουν εκθέσει τις θέσεις τους, έχουν κάνει το πρώτο κύμα επικοινωνιακών ελιγμών, και πλέον σύντομα (ήδη από την ερχόμενη Τετάρτη με την έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup και μία μέρα μετά στη Σύνοδο Κορυφής) θα αρχίσουν και οι πρώτες πρακτικές κινήσεις που θα δείξουν πού πάμε.
Αυτό που διαφαίνεται είναι άλλη μια κίνηση εκβιασμού της Ελλάδας και προσπάθειας των πιστωτών να μας φέρουν προ τετελεσμένων. Προβλέψιμα όλα αυτά, όπως προβλέψιμη ήταν και η κίνηση Ντράγκι. Το θέμα είναι πώς θα απαντήσει η ελληνική πλευρά, καθώς τώρα μπαίνουμε στο ψητό και δε χωράει πλέον "επικοινωνιακή διαχείριση".
Το τι θα συμφωνηθεί και τι όχι την Τετάρτη και την Πέμπτη θα δώσει τον τόνο για τη συνέχεια και θα θέσει και τον πήχη των προσδοκιών μας.
Επί του παρόντος, οι προβλέψεις που γίνονται από διάφορες πλευρές λένε ότι οι δύο πλευρές «στο τέλος θα καταλήξουν σε συμβιβαστική λύση», ωστόσο οι αναγνώσεις των διάφορων αναλυτών είναι διαφορετικές: Κάποιοι προβλέπουν πλήρες "ξεβράκωμα" της κυβέρνησης Τσίπρα και επιστροφή στο 90% του προηγούμενου προγράμματος, κάποιοι άλλοι θέλουν την ελληνική πλευρά να παίρνει αρκετά απ' αυτά που ζητά - αλλά όχι και τη διαγραφή χρέους, η οποία αυτήν τη στιγμή μοιάζει περίπου αδύνατη.
Κινήσεις σκακιέρας - Τα σενάρια και... οι απειλές
Η ουσία είναι ότι το διακύβευμα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη, είναι τεράστιο. Για την Ελλάδα... τα "σενάρια του Γκοτζίλα" είναι γνωστά και μας έχουν βομβαρδίσει τρία χρόνια τώρα με αυτά τα καθοδηγούμενα μίντια. Για την ευρωζώνη, σύμφωνα με τους πλέον έγκριτους οικονομολόγους, αυτό που θα ακολουθήσει θα κάνει την υπόθεση της Lehman Brothers (τα απόνερα της οποίας ακόμη μας ταλαιπωρούν) να μοιάζει με... μια βόλτα στο πάρκο. Το "μπάλωμά" της θα απαιτήσει κάμποσα τρισ. ευρώ και συνακόλουθα πληθωρισμό, φυγόκεντρες τάσεις και στο τέλος πιθανότατα διάλυση της ευρωζώνης. Είναι η Γερμανία διατεθειμένη να ακολουθήσει αυτόν το δρόμο; Είμαστε εμείς διατεθειμένοι να ακολουθήσομε αυτόν το δρόμο; Θα φτάσουμε στο σημείο να χρειαστούν τέτοιου είδους ποταπές απειλές (εδώ που τα λέμε, εμείς έχουμε ήδη ακούσει τέτοιες ποταπές απειλές από πλευρά Ευρωπαίων... αλλά δεν έχουμε απαντήσει με τα δικά μας "πυρηνικά") για να βρεθεί συμφωνία; Ας περιμένουμε λοιπόν τις κινήσεις στη σκακιέρα. Μέσα σε λιγότερο από μία βδομάδα θα γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε και πού πάμε. Και θα μπορέσουμε να κάνουμε μια σοβαρότερη αποτίμηση.
