Θεωρείται από τους πιο επικίνδυνους οδικούς άξονες στην Ευρώπη. Επικίνδυνες κακοτεχνίες, όπως λακκούβες, ανάποδες και απότομες στροφές και σημεία-παγίδες, που αυξάνουν την πιθανότητα πρόκλησης ατυχήματος.
Για το φονικό, όπως χαρακτηρίζεται, Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης διατέθηκαν μόλις 373 εκατομμύρια ευρώ από τρία κοινοτικά πλαίσια για την κατασκευή και αναβάθμισή του τα τελευταία 20 χρόνια. Όταν για την Εγνατία οδό, που έχει διπλάσιο μήκος, δόθηκαν την ίδια περίοδο περί τα 7 δισ. ευρώ.
Στα πλαίσια του νέου ΕΣΠΑ (ΣΕΣ) περιλαμβάνεται η κατασκευή οδικών τμημάτων μήκους 19 χιλιομέτρων με συνολικό προϋπολογισμό 162 εκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι το 2020 προβλέπονται έργα ύψους 162 εκατομμυρίων ευρώ, όταν ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης ζητά επιπλέον χρηματοδότηση 643,5 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχούν σε έργα συνολικού μήκους 65 χιλιομέτρων.
Με την υλοποίηση του Β' ΚΠΣ κατασκευάστηκαν νέα οδικά τμήματα ενός κλάδου μήκους 40 km (δηλαδή μια λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση) και οδικά τμήματα 16 km με αναβάθμιση της διατομής σε διπλό κλάδο (δηλαδή με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση) και με διαχωριστική νησίδα new jersey στη μέση. Η δαπάνη των έργων αυτών ήταν της τάξης των 120 εκατ. ευρώ.
Στα πλαίσια του Γ' ΚΠΣ κατασκευάστηκαν 27,5 km, από τα οποία 3 km μονού κλάδου και 24,50 km διπλού κλάδου. Επίσης στην αναβάθμιση αυτή περιλαμβάνεται η κατασκευή 7 ανισόπεδων κόμβων. Ο προϋπολογισμός των έργων του ΒΟΑΚ στο Γ' ΚΠΣ ανέρχεται σε 150 εκατομμύρια ευρώ.
ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
* Γούρνες-Χερσόνησος
Το έργο Γούρνες-Χερσόνησος αποτελεί το μεγαλύτερο οδικό έργο της Κρήτης. Είναι προϋπολογισμού 65 εκατομμυρίων ευρώ. Έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό 15%. «Η σύμβαση είναι 58 εκατομμύρια ευρώ και το έργο θα ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ). Η αλήθεια είναι ότι το έργο δεν έχει προχωρήσει καλά. Μέχρι στιγμής, από τα 58 εκατομμύρια ευρώ έχει απορροφήσει τα 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Πιστεύω ότι τα επόμενα τρία χρόνια θα προχωρήσει ριζικά», δήλωσε ο διευθυντής Συγκοινωνιακών Έργων του ΟΑΚ Γιώργος Αγαπάκης.
Το αναπτυξιακό έργο Γούρνες-Χερσόνησος πέρασε από 40 κύματα και με τα εμπόδια να μην έχουν τέλος. Νέο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης το 2017.
«Σύντομα θα εγκατασταθεί ο εργολάβος για την κοπή των δέντρων. Υπάρχει όμως η εμπλοκή από την Αρχαιολογία, η οποία επιθυμεί να προχωρήσει σε ανασκαφικές έρευνες στην περιοχή των Αγριανών, διότι εκεί εικάζεται ότι υπήρχε ένας συνοικισμός της Μινωικής Εποχής. Βρισκόμαστε στο στάδιο υπογραφής μνημονίου με την Αρχαιολογία, ώστε μετά την υπογραφή να διατεθούν τα χρήματα ώστε να ξεκινήσουν οι ανασκαφές. Επίσης, στην περιοχή του Αποσελέμη υπάρχουν σπήλαια, τα οποία επιθυμεί να εξερευνήσει η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία. Τα όποια εμπόδια θα ξεπεραστούν και το έργο θα "τρέξει", με ορίζοντα υλοποίησης το 2017».
* Αγία Βαρβάρα-Μοίρες
Στις αρχές του 2017 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και το δεύτερο τμήμα του κάθετου οδικού άξονα Κρήτης Αγία Βαρβάρα-Μοίρες και συγκεκριμένα το τμήμα Απομαρμά-Αγία Βαρβάρα, μήκους 8 χιλιομέτρων, έργο για το οποίο έχουν ολοκληρωθεί τα περισσότερα τεχνικά έργα.
«Το έργο περιλαμβάνει τέσσερις κοιλαδογέφυρες. Ωστόσο, έχουν κατασκευαστεί οι τρεις. Απομένει η κατασκευή της γέφυρας Πανασσού, συνολικού μήκους 220 μέτρων, το στόμιο εξόδου της σήραγγας της Αγίας Βαρβάρας, η οποία έχει κατασκευαστεί, η αποκατάσταση των κατολισθήσεων, οδοστρωσίες, ασφαλτικά και κάποιες άλλες εργασίες. Τα παραπάνω έργα θα υλοποιηθούν με μια εργολαβία- "σκούπα". Σύμφωνα με τις νεότερες εξελίξεις, προέκυψε ανάδοχος και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα της δημοπρασίας. Πρόκειται για μια εταιρεία από την Αθήνα, η οποία αναμένεται να υπογράψει τη σύμβαση σε τρεις μήνες, ώστε αρχές του 2017 να δοθεί σε χρήση ο δρόμος», δήλωσε ο κ. Γιώργος Αγαπάκης.
Σε ό,τι αφορά στο τμήμα Απομαρμά-Μοίρες, μήκους 8 χιλιομέτρων, αυτό ολοκληρώθηκε το 2013 και πρόκειται να δοθεί σε χρήση. «Είναι σε διαδικασία παραλαβής, όμως αυτό θα εξαρτηθεί από την τοπική κοινωνία, διότι έχει ένα κόστος συντήρησης, όπως σήραγγες, μηχανολογικός εξοπλισμός κ.ά.», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
Το έργο του δρόμου της Μεσαράς έχει συνολικό μήκος 16 χιλιόμετρα και προϋπολογισμό 130 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία έχουν ήδη απορροφηθεί τα 83 εκατομμύρια ευρώ.
* Παράκαμψη Βιάννου
Σε ό,τι αφορά την παράκαμψη Άνω Βιάννου, μήκους 3,7 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 12,5 εκατομμύρια ευρώ, αναμένεται να δοθεί σε χρήση τον ερχόμενο Ιούνιο του 2015, εξέλιξη που έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια του δημάρχου Βιάννου Παύλου Μπαριτάκη, ο οποίος τονίζει την ανάγκη άμεσης παράδοσης σε χρήση, καθώς το έργο, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει ολοκληρωθεί σχεδόν στο 100%.
Πάντως, το έργο περιλαμβάνει τρεις ισόπεδους κόμβους, από τους οποίους έχουν ήδη κατασκευαστεί οι δύο, σύμφωνα με τον κ. Αγαπάκη.
* Κόμβος Μαλίων
Σε ποσοστό 70% έχει ολοκληρωθεί το έργο της κατασκευής του κόμβου Μαλίων, προϋπολογισμού 7,5 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο αποτελεί συνέχεια της παράκαμψης Μαλίων και, όπως εκτιμά ο κ. Αγαπάκης, σε δύο μήνες ολοκληρώνεται, δίνοντας τη δυνατότητα εισόδου-εξόδου από Ηράκλειο προς Μάλια και προς Κράσι-Οροπέδιο. Σε ό,τι αφορά το δίκτυο παράπλευρων δρόμων, αυτό έχει κατασκευαστεί και επιστρωθεί στο μεγαλύτερο μήκος.
ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ
* Άγιος Νικόλαος-Καλό Χωριό
Μετά από 10 χρόνια και τρεις δημοπρατήσεις, το έργο Άγιος Νικόλαος-Καλό Χωριό δόθηκε στην κυκλοφορία.
Είναι προϋπολογισμού 54 εκατομμυρίων ευρώ και έχει συνολικό μήκος 10 χιλιόμετρα. Πρόκειται για ένα έργο πνοής, που δίνει ανάσα στην κοινωνία και εξυπηρετεί τις ανάγκες του εθνικού και του επαρχιακού οδικού δικτύου. Το έργο περιλαμβάνει 4 κοιλαδογέφυρες, συνολικού μήκους 500 μέτρων, μια σήραγγα μήκους 300 μέτρων, 7 άνω διαβάσεις και δύο κόμβους.
Η άλλη όψη των έργων είναι τα "φέσια" στην αγορά μετά την πτώχευση κατασκευαστικών εταιρειών. Ιδιώτες που είχαν επαγγελματική σχέση με την πρώτη ανάδοχο εταιρεία του οδικού έργου Γούρνες-Χερσόνησος διεκδικούν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.
* Αυχήν Αγκαθιάς-Χαμέζι Σητείας
Τέλη του 2015 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το πολύπαθο έργο Αυχήν Αγκαθιάς-Χαμέζι Σητείας, 3,7 χιλιομέτρων και συνολικού προϋπολογισμού 8,5 εκατομμυρίων ευρώ.
«Είναι ένα δύσκολο έργο, που επίσης έχει περάσει από σαράντα κύματα. Στη φάση αυτή βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες οδοποιίας και σύντομα θα ξεκινήσουν εργασίες στη γέφυρα, η οποία έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό περίπου 75%. Επίσης, υπήρχαν προβλήματα σε σχέση με τις αναθεωρήσεις μελετών, αλλά και με την εγκατάλειψη του εξοπλισμού από τον προηγούμενο ανάδοχο. Μέχρι το τέλος του χρόνου εκτιμώ ότι το έργο θα έχει ολοκληρωθεί».
Το επίμαχο οδικό τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης Αυχήν Αγκαθιάς-Χαμέζι Σητείας δημοπρατήθηκε το 2003, όμως λόγω δικαστικών εμπλοκών ξεκίνησε να εκτελείται το 2006. Στη συνέχεια ο ανάδοχος κηρύχθηκε έκπτωτος, με το έργο να επαναδημοπρατείται στις 30/12/2013. Κατολίσθηση σημειώθηκε στο ύψος του Σεληναρίου, με τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης να εφιστά την προσοχή των οδηγών.
«Στο επίμαχο σημείο παρουσιάστηκε μια μικρή κατολίσθηση του πρανούς και μια αστοχία του μικρού φράχτη. Θα το αποκαταστήσουμε άμεσα», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
* Σεληνάρι
Πρόκειται για ένα έργο βελτίωσης της οδικής ασφάλειας στο Σεληνάρι, το οποίο, αν και έχει ολοκληρωθεί μετά από πολλές δυσκολίες, δεν έχει ακόμα παραληφθεί.
Το συγκεκριμένο έργο, προϋπολογισμού 2,6 εκατομμυρίων ευρώ, δημοπρατήθηκε το 2009 και παραδόθηκε στην κυκλοφορία το 2013, με ό,τι ταλαιπωρία συνεπαγόταν για τους οδηγούς που κινούνταν προς το νομό Λασιθίου. Ξεκίνησε με χρήματα από εθνικούς πόρους και ολοκληρώθηκε με πόρους από το ΕΣΠΑ.
Ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης θα εξετάσει μακροσκοπικά το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας σήραγγας στην περιοχή (από παράκαμψη Μαλίων) για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Σήμερα στο ΒΟΑΚ εκπονούνται μελέτες συνολικού μήκους περί τα 135 χιλιόμετρα. Από αυτές, οι εννέα μελέτες αφορούν το ΒΟΑΚ και μια μελέτη το Νότιο Οδικό Άξονα Κρήτης.
ΝΟΜΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
* Κόμβος Αμαρίου
Οι εργασίες για την κατασκευή του ανισόπεδου κόμβου Αμαρίου ξεκίνησαν το 2009, με το έργο προϋπολογισμού 7,5 εκατ. ευρώ να παίρνει παράταση μέχρι τον Ιούνιο του 2015.
«Μέχρι σήμερα έχει κατασκευαστεί ο μισός κόμβος Αμαρίου. Σε δύο μήνες θα ολοκληρωθεί και ο άλλος μισός. Ακόμη μας απομένει ο συνδετήριος δρόμος, ο οποίος δεν είναι μείζονος σημασίας. Θα εκτελεστεί σιγά-σιγά», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
* Πάνορμο-Εξάντης
Το Μάρτιο αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση για την αναβάθμιση του οδικού τμήματος Πάνορμο-Εξάντης, προϋπολογισμού 64.500.000 εκατομμυρίων ευρώ και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης περί τα τέλη του 2018.
«Πρόκειται για ένα μεγάλο οδικό έργο αναβάθμισης του εθνικού δικτύου. Θα μετατραπεί σε κλειστό αυτοκινητόδρομο, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση. Σε δύο μήνες υπογράφεται η σύμβαση του έργου, ύψους 55 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Μετά τη συντέλεση των απαλλοτριώσεων, οι βασικές εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του 2015», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει:
- Διαπλάτυνση της υφιστάμενης οδού στο μεγαλύτερο μέρος της.
- Παράπλευρο οδικό δίκτυο.
- Τον ανισόπεδο κόμβο Πανόρμου.
- Μια γέφυρα, επέκταση και κατασκευή νέων κάτω διαβάσεων, επεκτάσεις υφιστάμενων οχετών.
- Κατασκευή ημικόμβων: Γεροποτάμου και Σκεπαστής.
ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ
* Κόμβος Μουρνιών
Σε 18 μήνες αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εργασίες σύνδεσης του κόμβου Μουρνιών του ΒΟΑΚ με την πόλη των Χανίων. Το έργο είναι προϋπολογισμού 6,5 εκατομμυρίων ευρώ.
«Ο ανισόπεδος κόμβος Μουρνιών είναι ο κεντρικός κόμβος των Χανίων. Μετά την υπογραφή της σύμβασης θα "τρέξουν" έργα αναβάθμισης του συνδετήριου δρόμου από Μουρνιές προς την πόλη των Χανίων, σε διπλού κλάδου, με την κατασκευή πεζοδρομίων αλλά και νησίδας διαχωριστικής στη μέση.
Όπως ξέρετε, ο υφιστάμενος δρόμος είναι στενός και έχουν σημειωθεί δεκάδες ατυχήματα στο ύψος του κόμβου της Αγίας Μαρίνας. "Τρέχουμε" τις απαλλοτριώσεις και βρισκόμαστε σε στενή συνεργασία με το Δήμο Χανίων, ώστε να προχωρήσουμε τις εργασίες του έργου στο τμήμα εντός σχεδίου πόλης», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
* Κόμβος Δραπανιά
Το Μάρτιο του 2015 αναμένεται να δοθεί σε χρήση ο ισόπεδος κόμβος Δραπανιά, στο πλαίσιο της εργολαβίας του συνδετήριου δρόμου από κόμβο Γαλατά μέχρι την παλαιά εθνική οδό.
«Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο. Σύντομα θα πέσουν τα ασφαλτικά, ώστε να παραδοθεί σε χρήση», δήλωσε ο κ. Αγαπάκης.
Οικονομικά στοιχεία ΒΟΑΚ-ΝΟΑΚ: Τι χρήματα έχει πάρει η Κρήτη
Μέσω ΕΣΠΑ έχουν διατεθεί για το ΒΟΑΚ συνολικά 102.869.306 ευρώ. Αν προσθέσουμε και τα 162 εκατομμύρια ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ, τότε το συνολικό ποσό θα ανέρχεται στα 271.494.673 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το Νότιο Οδικό Άξονα Κρήτης, το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί μέσω ΕΣΠΑ ανέρχεται στα 141.766.535 ευρώ. Το πλήθος των δυστυχημάτων και ατυχημάτων που σημειώθηκαν κατά μήκος του ΒΟΑΚ επαναφέρει κατά τρόπο επιτακτικό το μείζον πρόβλημα του οδικού άξονα, ο οποίος είναι ο μόνος από τους έξι βασικούς άξονες της χώρας χωρίς ορατό χρονοδιάγραμμα μετατροπής του σε αυτοκινητόδρομο.
Στο σύνολο των 300 χιλιομέτρων, τα τελευταία χρόνια κατασκευάστηκαν μόλις 41 χιλιόμετρα με διαχωρισμένα τα οδοστρώματα ανά κατεύθυνση, ενώ η συνεισφορά της Κρήτης σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο είναι αντιστρόφως ανάλογη.
Στο οδικό τμήμα Ηράκλειο-Χερσόνησος καταγράφεται η μεγαλύτερη κίνηση αυτοκινήτων. Η μέση ημερήσια κίνηση οχημάτων το 2018 θα αγγίζει τα 25.500 αυτοκίνητα, με την αύξηση να είναι ανάλογη το 2028.
Άραγε, πόσα χρόνια θα χρειαστούν για ένα σύγχρονο και ασφαλή Βόρειο Οδικό Άξονα;
Γεωργία Μακάκη
