Αν και ουσιαστικά ανοχύρωτοι απέναντι στις θεομηνίες, οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης "φτηνά τη γλίτωσαν" τελικά από το χιονιά των τελευταίων ημερών, όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΛΓΑ. Αλλά και στη φυτική παραγωγή, ενώ υπήρξαν ζημιές από σπασίματα κλαδιών, εκτιμάται ότι δεν είναι αρκετές και το βλέμμα όλων είναι στραμμένο τώρα στη νέα κακοκαιρία που περιμένουμε, ουσιαστικά, να εκδηλωθεί από σήμερα στην Κρήτη και την υπόλοιπη χώρα.
Η "Νέα Κρήτη" κατέγραψε χθες τα μέχρι τώρα στοιχεία, και παρουσιάζει απόψεις αλλά και συμβουλές γεωτεχνικών, που αναφέρονται τόσο στις αδυναμίες που υπάρχουν όσο και στις παρεμβάσεις που θα πρέπει να κάνουν τόσο οι κτηνοτρόφοι όσο και οι αγρότες του νησιού μας.
Μέχρι χθες, οι αναγγελίες ζημιών προς τον ΕΛΓΑ από τους κτηνοτρόφους της Κρήτης ήταν 80. Από αυτούς τους 80 κτηνοτρόφους άλλος δήλωσε ότι του πέθαναν από το χιόνι και το κρύο 10 ζώα, άλλος 20 κ.λπ. Πάντως, σε γενικές γραμμές ο αριθμός των νεκρών ζώων - κατά τη δήλωση των κτηνοτρόφων - δεν είναι μεγάλος. Αυτά τα στοιχεία έδωσε στη "Ν.Κ." ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ στην Κρήτη Κώστας Ψαρουδάκης. Και πρόσθεσε ότι «φαίνεται πως, επειδή η κακοκαιρία ήταν προγραμματισμένη και είχαν ενημερωθεί εγκαίρως οι κτηνοτρόφοι από τους μετεωρολόγους ότι θα έρθει, είχαν λάβει τα μέτρα τους. Και για το λόγο αυτό δεν είχαμε ιδιαίτερες ζημιές».
Αν και έχει δοθεί παράταση για να δηλωθούν οι ζημιές και από περιοχές που δεν έχουν ακόμα απεγκλωβιστεί από το χιόνι, φαίνεται πως δε θα αυξηθούν σημαντικά οι περιπτώσεις αυτές.
Στο σημείο αυτό, ο κ. Ψαρουδάκης διευκρινίζει ότι, «όταν λέμε ότι δηλώθηκαν ζημιές, εννοούμε ότι ο κτηνοτρόφος βρήκε τα ζώα του νεκρά. Εδώ και χρόνια δε θεωρούμε εμείς ως ΕΛΓΑ απώλεια το αγνοούμενο ζώο. Γιατί ο κάθε κτηνοτρόφος για να έχει δικαίωμα να τύχει και επιδοτήσεων και αποζημιώσεων πρέπει να έχει χειμερινούς όρους διαμονής των ζώων. Πιο απλά, ένα στάβλο που να μπορεί να χωρέσει τα ζώα του σε περίπτωση πλημμύρας, χιονιού και τέτοια. Άρα λοιπόν οι άνθρωποι που μας κάνουν εμάς δηλώσεις βρίσκουν μέσα και γύρω από το στάβλο τους νεκρά ζώα, τα οποία πάμε εμείς και τα καταγράφουμε».
Τα συνεργεία των κτηνιάτρων του ΕΛΓΑ είναι έτοιμα και από σήμερα θα ξεκινήσει η εξατομίκευση των ζημιών. «Οι άνθρωποι έχουν κάνει τις δηλώσεις, έχουν πληρώσει τα παράβολα. Πηγαίνει το πρωί ο εκτιμητής στο Δήμο, παίρνει τις δηλώσεις και ξεκινάει. Πιστεύω ότι σε μια εβδομάδα θα έχουμε τελειώσει», λέει ο κ. Ψαρουδάκης.
Οι αποζημιώσεις
Η αποζημίωση που είχε εγκριθεί για το 2014 και ισχύει μέχρι τώρα ήταν για το κάθε πρόβατο 120 ευρώ, με καθαρό ποσό τα 96 ευρώ. Και για την κατσίκα το καθαρό ποσό είναι τα 80 ευρώ. Πρόκειται για την κάλυψη του 80% της καθαρής αξίας του ζώου. Και όπως εξηγεί ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ, αυτό έχει να κάνει με την προσπάθεια αποφυγής ενδεχόμενου ένας κτηνοτρόφος να αφήνει το ζώο του να ψοφάει για να παίρνει την αποζημίωση. Να υπάρχει, δηλαδή, ζημιά σε βάρος του παραγωγού, ώστε να προσπαθεί και να την αποτρέπει και, αν δεν τα καταφέρνει πλέον αποδεδειγμένα, να έρχεται ο ΕΛΓΑ και να τον αποζημιώνει.
Ανοχύρωτα κοπάδια
«Ήδη έχουμε νέα επιδείνωση του καιρού. Άρα δεν πέρασαν τα προβλήματα», τονίζει ο κ. Ψαρουδάκης. Και αναφέρει ότι τα χειμαδιά στην Κρήτη, λόγω ιδιαιτεροτήτων και προβλημάτων, συνήθως δεν είναι κάτω από τα 600 μέτρα υψόμετρο!
«Σε τέτοια υψόμετρα, ακόμα και βροχή να ρίξει, μπορεί να το κάνει σαν χιόνι. Άρα ο κόσμος θα πρέπει να ξέρει από τώρα και πέρα ότι ο χειμώνας είναι ακόμα μπροστά και πρέπει να εξασφαλίζει στα ζώα του, και από άποψη διαβίωσης και από άποψη διατροφής, το καλύτερο δυνατό».
Ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ συνιστά, συγκεκριμένα, σε κάθε ποιμνιοστάσιο να υπάρχουν πάντοτε αποθέματα ζωοτροφών τουλάχιστον για τρεις ημέρες. «Γιατί ίσως να μπορεί ο κτηνοτρόφος να πάει με τα πόδια του στο στάβλο, αλλά να μην περνάει αυτοκίνητο για να μεταφέρει ζωοτροφές. Άρα σε αυτές τις δύσκολες μέρες θα πρέπει να υπάρχει επάρκεια. Αποκλεισμός πάνω από τρεις μέρες δεν έχει ξανασυμβεί μετά την κακοκαιρία του 2004», όπως χαρακτηριστικά λέει.
Επίσης, ο ίδιος τονίζει από την άλλη πως και τα μικρά που γεννιούνται πρέπει να είναι, όσο το δυνατόν, σε καλή θερμοκρασία. Να είναι το περιβάλλον όσο γίνεται καθαρό από υγρασία και να μην υπάρχουν ρεύματα που είναι δυνατόν να σκοτώσουν ένα ζώο.
Φυτική παραγωγή
Σε ό,τι αφορά τη φυτική παραγωγή, έχουν γίνει ζημιές από σπασίματα κλαδιών. Ο τεχνολόγος γεωπόνος Άρης Κοζής λέει χαρακτηριστικά στη "Ν.Κ.": «Υπάρχουν κάποιες ζημιές από σπασίματα κλαδιών στα ελαιόδεντρα. Όμως μπροστά στο καλό που έκανε το χιόνι, οι ζημιές δεν είναι τόσο σοβαρές».
Ο κ. Κοζής μάς λέει επίσης ότι δεν υπάρχει περίπτωση να έχει γίνει ζημιά στον καρπό. Ακόμα και στις ελιές που έχουν σουφρώσει, επειδή το χιόνι κράτησε για μικρό χρονικό διάστημα, δε θα υπάρξουν προβλήματα στο παραγόμενο ελαιόλαδο. «Δε θα χαλάσει η ποιότητα, ούτε η ποσότητα. Οπότε και με την άνοδο των τιμών, θα πάνε πάρα πολύ καλά οι παραγωγοί», σύμφωνα με τον κ. Κοζή.
Στην ερώτησή μας αν πρέπει κάτι να κάνουν οι παραγωγοί σε λιόδεντρα με σπασμένα κλαδιά, ο γεωπόνος λέει πως το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να αφαιρέσουν από το δέντρο τα κλαδιά και να προχωρήσουν και σε ψεκασμό με ένα χαλκούχο σκεύασμα. Ο χαλκός δεν έχει επίπτωση στο λάδι και προστατεύει το δέντρο από τα καρκινώματα. Αν δημιουργηθούν καρκινώματα στον κορμό του δέντρου, μέσω αυτών αναπτύσσονται κάποια μικρόβια που τρώνε το φύλλωμα και μειώνουν την παραγωγή.
Χρυσάφι το νερό για τις ελιές
Ο κ. Κώστας Μαϊτάνης, ελαιοπαραγωγός από τις Αμουργέλες, λέει στην εφημερίδα μας: «Η παραγωγή φέτος ήταν καλή. Η χρονιά από νερό καλή. Η ελιά δεν παθαίνει τίποτα. Το λάδι θα βγει καλό. Τώρα με κάποιες ζημιές που έχει κάνει δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα. Θα κλαδευτούν οι ελιές και εντάξει. Πάντως, το χιόνι έχει κάνει πολύ μεγαλύτερο καλό από κακό. Και το καλό που έχει κάνει, με τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, θα φανεί από του χρόνου».
Χριστόφορος Παπαδάκης
