Ο κύβος ερρίφθη. Η συγκυβέρνηση λύγισε πριν ολοκληρώσει τις ευθύνες που ισχυριζόταν ότι διεκπεραίωνε με μοναδική επιτυχία. Με το πρόσχημα της προεδρικής εκλογής η χώρα οδηγείται σε εκλογές που θα μπορούσε να είχε αποφύγει. Κατάλληλοι υποψήφιοι, εξωκομματικοί και υπερκομματικοί, ικανοί να διευκολύνουν την συνταγματικά αναγκαία σύγκλιση, υπήρχαν αρκετοί. Η συγκυβέρνηση απέφυγε να τους προτείνει. Είναι εξώφθαλμο ότι επέσπευδε τις εκλογές για να διασώσει ό,τι μπορούσε να διασωθεί από το κυβερνητικό παλαιοκομματικό ναυάγιο.
Του Π. Γεννηματά
Τι κρίνεται σ' αυτές τις εκλογές; Ασφαλώς όχι κατ' ανάγκην όσα επικαλούνται οι απελθόντες. Κρίνεται πρωτίστως η εφικτότητα μιας άλλης διαχείρισης, το δοκιμαστικό εγχείρημα της οποίας εκτιμάται από πολλούς ότι μπορεί να προκαλέσει χρήσιμο ευρωπαϊκό αντίλαλο. Πολλοί φοβούνται, και όχι αδικαιολόγητα, ότι το τόλμημα της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους από μιαν άπειρη αριστερή κυβέρνηση μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα έξω από το ευρώ. Ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Πιθανότερο όμως φαίνεται το εγχείρημα, αν τελικά αποτολμηθεί, να προκαλέσει συνολικότερα θετικό ευρωπαϊκό αντίκτυπο.
Στο επίκεντρο του διακυβεύματος βρίσκεται η πρόταση για αναδιαπραγμάτευση του χρέους. Η διαγραφή ενός σημαντικού μέρους του έχει τεθεί από καιρό από πολλούς και μάλιστα γερμανούς σχολιαστές. Στην πρόταση όμως έχει προηγηθεί το ίδιο το ΔΝΤ (2011).
Η διαγραφή μέρους του χρέους ή μια μακροχρόνια παράταση των λήξεων που πρακτικά, σε παρούσα αξία, θα ισοδυναμούσε με μερική διαγραφή, κρίνεται απολύτως αναγκαία για την διευκόλυνση της ελληνικής αναπτυξιακής αντιστροφής. Στην Ελλάδα όμως υπάρχουν πολλοί που αμφισβητούν όχι μόνον την εφικτότητα του διαβήματος αλλά και για τη θεμιτότητά του!
Η αμφισβήτηση της εφικτότητας μπορεί κατ' αρχήν να γίνει αποδεκτή. Πολλοί συντηρητικοί πολίτες δικαιολογημένα αμφιβάλλουν για την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος. Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους διακατέχεται σήμερα από κυρίαρχα κράτη και πολυεθνικούς θεσμούς, όπως η ομοσπονδιακή ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Ένας ολόκληρος κόσμος στην Ελλάδα, διαχρονικά θρεμμένος με την ιδεολογία της υποτέλειας και του διεθνούς προστατευτισμού, είναι λογικό να λιποψυχεί μπροστά στη κατ' αρχήν διαπραγματευτική ασυμμετρία. Αλλά να αμφισβητείται και η θεμιτότητα του διαβήματος υπερβαίνει τα όρια της εθελοδουλείας.
Η απόπειρα της διαπραγμάτευσης ενέχει αναντίλεκτες κακοτοπιές. Όσο κι αν έχει προηγηθεί διεθνής ζύμωση και σχετική ωρίμανση πνευμάτων, η αντίσταση των δανειστών αναμένεται σκληρή. Η τελική επιτυχία μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης προϋποθέτει πρώτα-πρώτα κατάλληλους διαπραγματευτές, με πείρα, διπλωματικό σθένος και ακονισμένα επιχειρήματα. Κατά τα άλλα, η Ελλάδα δικαιούται όχι μόνον να ζητήσει αλλά και να απαιτήσει! Οι λόγοι είναι πολλοί και καθαροί.
Κατ' αρχήν, σε κάθε δανειακή σχέση ενυπάρχει η συνυπευθυνότητα δανειστών, εγγυητών και δανειζομένων. Σε περίπτωση που ο πιστούχος περιέλθει σε πραγματική ή πλασματική αδυναμία ουδείς δικαιούται επομένως να διαμαρτυρηθεί. Ο κίνδυνος στη δανειακή σχέση είναι εγγενής και ο συντελεστής κινδύνου είναι προεξοφλημένος. Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό υπέρμετρο δανεισμό, η συνυπευθυνότητα δανειστών και δανειζομένου είναι κατάφωρη. Δίκαιον είναι λοιπόν το κόστος της αδυναμίας ολοκληρωτικής αποπληρωμής να επιμεριστεί συμμέτρως. Οι ιδιώτες δανειστές έχουν ήδη καταβάλει ένα σημαντικό μερίδιο συμμετοχής με τη διαγραφή (PSI) του 2011. Τώρα καλούνται να συμμεριστούν το δικό τους μερίδιο πολιτικής πρωτίστως απερισκεψίας οι κυρίαρχοι και οι πολυεθνικοί δανειστές. Και πρώτα-πρώτα η ηθικολογούσα Γερμανία.
Δεν θέλω να υπεισέλθω στη συζήτηση περί παλαιοτέρων γερμανικών οφειλών (πολεμικές αποζημιώσεις και κατοχικό δάνειο). Αυτά αφορούν το μακράν απώτερο, σε σχέση με τη γέννηση του σημερινού υπερχρέους, ιστορικό παρελθόν. Για την χρεωστική όμως υπερφόρτωση της χώρας δεν ευθύνεται αποκλειστικά η διαχειριστική ανωριμότητα των ελληνικών κυβερνήσεων που εσυσσώρευσαν το χρέος. Η Ε.Ε. και μαζί η Γερμανία φέρουν σημαντικό μέρος της ευθύνης.
Η Ε.Ε και πρωτίστως η Γερμανία και η Γαλλία άφησαν να πλανάται στις χώρες και στις αγορές μια απατηλή εικόνα για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής νομισματικής και οικονομικής ένωσης. Η Γερμανία μαζί με τη Γαλλία παρεβίασαν πρώτες το προσαρτημένο στο ευρώ Σύμφωνο Σταθερότητας σε σχέση με το ύψος των δημοσίων ελλειμμάτων, ενθαρρύνοντας έτσι τους πιο «ανεύθυνους» σε χαλαρή δημοσιονομική πολιτική. Η Ε.Ε. και πρωτίστως η ηθικολογούσα Γερμανία δεν άσκησαν τον προσήκοντα έγκαιρο έλεγχο στην από μακρού διαπιστωμένη ελληνική δημοσιονομική παρέκκλιση (2004), όταν η Ελλάδα είχε ήδη τεθεί υπό την αβρή επιτήρηση των κυρίων Γιούνκερ και Αλμούνια. Η Γερμανία και η Γαλλία επέτρεπαν πρωτίστως στις τράπεζές τους να χρηματοδοτούν ανενδοίαστα το ελληνικό κράτος με την δική τους εξυπακουόμενη εγγύηση. Η Ε.Ε και πρωτίστως η Γερμανία έσπευσε το 2010 να επιβαρύνει το ελληνικό χρέος με 250 δις προσθέτου δανεισμού για να αποφευχθεί η συζήτηση για μια πιο ανώδυνη τότε και αποτελεσματική διαγραφή. Επιπλέον οι γερμανοί και οι άλλοι ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν πρόκειται, όπως καταχρηστικά υποστηρίζεται, να συμμετάσχουν στο πραγματικό κόστος της διαγραφής. Οι κατάλληλες τεχνικές λογιστικής που γνωρίζουν να εφαρμόζουν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θα μεριμνήσουν. Το σπουδαιότερο: Οι Έλληνες δεν αντέχουν σε τελευταία ανάλυση να πληρώνουν με τους ασφυκτικούς όρους που επιθυμούν οι δανειστές.
Η Ελλάδα δεν αρνήθηκε τις ευθύνες της. Πλήρωσε και πληρώνει αιματηρά. Αλλά το καθαρτήριο πλέον ετελείωσε. Είναι καιρός να επαναλειτουργήσει η οικονομία. Καλή εκλογική χρονιά.
Πηγή: vimasaronikou.wordpress.com
