Το δυσκολότερο επενδυτικό πρόγραμμα μέσω κοινοτικών κονδυλίων στη δυσκολότερη περίοδο της χώρας καλούνται να υλοποιήσουν οι Περιφέρειες. Η Κρήτη θα διαχειριστεί για την επόμενη 5ετία το ποσό των 450 εκατ. ευρώ, το οποίο μπορεί και να τριπλασιαστεί μέσω εθνικών πόρων, αρκεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε τεχνικό επίπεδο και παράλληλα να μην προκύψει κάποιο "έκτακτο" γεγονός που θα μπορούσε να ανατρέψει όχι μόνο το σχεδιασμό της Περιφέρειας Κρήτης για τη νέα προγραμματική περίοδο, αλλά και τις ίδιες τις ζωές μας.
«Η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι για την ανάπτυξη της περιφέρειας. Είναι σαφές ότι χωρίς τα κοινοτικά κονδύλια ως "αφετηρία" δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη», σπεύδει να ξεκαθαρίσει ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης μιλώντας στη "Νέα Κρήτη".
Με το δεδομένο ότι τα μόνα "κατοχυρωμένα" κονδύλια για την Κρήτη είναι εκείνα που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η κοινοτική μας σύνδεση είναι μονόδρομος για να διατηρηθεί, έστω σε ένα ανεκτό επίπεδο, και να βελτιωθεί κατά περίπτωση και σύμφωνα με τις άμεσες ανάγκες το δίκτυο υποδομών του νησιού.
Από 'κει και πέρα, η προσδοκία για να διευρυνθούν τα διαθέσιμα κονδύλια από τομεακά προγράμματα υπουργείων, Ταμείο Συνοχής κ.α. επαφίεται στις διαθέσεις των κυβερνητικών στελεχών σε συνδυασμό με τις πιέσεις που θα ασκηθούν από την Περιφέρεια και πάντα σε συνάρτηση ότι η χώρα θα έχει κυβερνητική σταθερότητα, ανεξάρτητα του ποιους θα ηγείται.
Οι δυσκολίες του νέου προγράμματος
Στο μέγαρο της πλατείας Ελευθερίας γνωρίζουν ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα για την επόμενη 5ετία. Ωστόσο, εκτιμούν ότι, εξαιτίας της δουλειάς που έχει γίνει από το 2011 και σε συνδυασμό με την υλοποίηση του τρέχοντος προγράμματος (2007-2013), το οποίο χαρακτηρίζουν επιτυχημένο, θα καταφέρουν να υπερκεράσουν τα όποια εμπόδια που επιβάλλει πλέον ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός που συνοδεύει το νέο ΕΣΠΑ με την ονομασία ΣΕΣ για την περίοδο 2014-2020. Η προσθήκη δεικτών για την έγκριση χρηματοδότησης έργων αποτελεί το μεγαλύτερο "αγκάθι" για Περιφέρεια και Δήμους. Πλέον ακόμη και για το μικρότερης εμβέλειας έργο αυστηροποιούνται τα κριτήρια ένταξης, αφού η Ε.Ε. κινείται στη λογική ότι κάθε παρέμβαση, ανεξάρτητα αν είναι άμεσα αναγκαία ή όχι για τη λειτουργία της, θα πρέπει να συνοδεύεται από παράλληλα έργα. Για παράδειγμα, ένα έργο για την κατασκευή μονάδας βιολογικού καθαρισμού οπουδήποτε στην Κρήτη δε θα εγκριθεί αν δεν έχει προετοιμαστεί ο σχεδιασμός για τις λεκάνες απορροής των υδάτων. Παρά τις νέες δύσκολες συνθήκες, η Περιφέρεια Κρήτης εμφανίζεται έτοιμη να μην αφήσει καμία μέρα χαμένη για την υλοποίηση της νέας προγραμματικής περιόδου.
«Εκτιμώ ότι άμεσα, από τις αρχές του 2015, θα είμαστε σε θέση να βγάλουμε στον "αέρα" τις πρώτες προσκλήσεις έργων, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το ποσό των 450 εκατ. ευρώ», σημειώνει ο κ. Αρναουτάκης.
Έως το Δεκέμβριο του 2015 η απορρόφηση του παλαιού ΕΣΠΑ
Μέχρι σήμερα έχουν απορροφηθεί περίπου 400 εκατ. ευρώ από την υπό ολοκλήρωση προγραμματική περίοδο, δηλαδή το 80% των διαθέσιμων κονδυλίων. Με το δεδομένο ότι το 2014 θα κλείσει με την αποπληρωμή σχεδόν του συνόλου των οφειλών για έργα που εκτελούνται ή έχουν ήδη εκτελεστεί, με τη νέα χρονιά θα πρέπει να έχει απορροφηθεί το υπόλοιπο 20%, δηλαδή σχεδόν 100 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η Περιφέρεια Κρήτης θα "τρέχει" την υλοποίηση έργων από το "πράσινο ταμείο", ενώ θα προετοιμαστεί και ο σχεδιασμός για την υλοποίηση όλων των αναγκαίων φραγμάτων που θα τονώσουν το υδάτινο δυναμικό της Κρήτης και θα τριπλασιάσουν το διαθέσιμο αρδευτικό απόθεμα. Μάλιστα, ο κ. Αρναουτάκης επιβεβαίωσε στη "Νέα Κρήτη" ότι μπαίνουν τα "θεμέλια" για την υλοποίηση του φράγματος Λαδούκου στην περιοχή του Προφήτη Ηλία με την εξασφάλιση των χρημάτων που απαιτούνται για τις απαλλοτριώσεις.
«Παρά το γεγονός ότι δεν είχαμε εξαρχής την πλήρη εικόνα για τις χρηματοδοτικές ανάγκες των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων, αφού από 350.000 ευρώ το ποσό εκτινάχθηκε στις 850.000 ευρώ, βρισκόμαστε πολύ κοντά στην εξασφάλιση του κονδυλίου», τόνισε ο περιφερειάρχης Κρήτης.
Το μεγάλο "στοίχημα": Οδικά έργα χωρίς διόδια
Η Περιφέρεια μπορεί να δείχνει ότι έχει στραμμένο το βλέμμα μόνο στην υπόθεση του Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης, ωστόσο "φυλάει τα νώτα της" για το επαρχιακό οδικό δίκτυο που χωλαίνει. Το οδικό δίκτυο της ενδοχώρας, καθώς και ο παλαιός ΒΟΑΚ συνεχίζουν να σηκώνουν ένα σημαντικό κυκλοφοριακό φόρτο, ενώ και τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι ένα όχι αμελητέο ποσοστό τροχαίων ατυχημάτων σημειώνονται στα συγκεκριμένα οδικά τμήματα.
Με αυτά τα δεδομένα η Περιφέρεια αναμένει με τη νέα χρονιά τη μελέτη που ήδη έχει ολοκληρώσει η "ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε." για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Εκτιμάται ότι από την άνοιξη η Περιφέρεια θα είναι σε θέση να δημοπρατήσει τις πρώτες τεχνικές παρεμβάσεις (ασφαλτοτάπητας, σήμανση, διαγραμμίσεις, βελτίωση κλίσεων κ.ά.). Πρόκειται για βελτιώσεις σε 2.000 περίπου σημεία σε όλη την Κρήτη, με το συνολικό προϋπολογισμό να φτάνει τα 25 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το Βόρειο Οδικό Άξονα, ο περιφερειάρχης επιμένει: «Υποδείξαμε τη μέθοδο της διαθεσιμότητας με την οποία αποτρέπονται τα διόδια και επιτυγχάνεται η υλοποίηση των απαιτούμενων έργων με διασφαλισμένη αποπληρωμή των αναδόχων μέσω της σταδιακής καταβολής ποσών σε ετήσια βάση, με ορίζοντα 20 και 30 ετών».
Ο κ. Αρναουτάκης αναμένει από το υπουργείο Υποδομών έκφραση γνώμης για την πρόταση που έχει καταθέσει και φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση ακόμη στους κόλπους του τεχνικού αλλά και του νομικού κόσμου. Μάλιστα, σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα για το πώς ο οδικός φωτισμός μπορεί να αντικατασταθεί, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, η λύση της διαθεσιμότητας για τη χρηματοδότηση του έργου παρουσιάστηκε από νομικό γραφείο ως η πιο ενδεδειγμένη υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες. Οι συγκεκριμένες συμβάσεις με τη μορφή ΣΔΙΤ βασίζονται στην πολυετή διάρκεια και έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: α) η κυριότητα του εξοπλισμού μεταβιβάζεται στο τέλος της σύμβασης, β) ο ανάδοχος χρηματοδοτεί το σύνολο της επένδυσης από την αρχή, με ίδια και δανειακά κεφάλαια, γ) η πληρωμή του αναδόχου γίνεται σταδιακά (π.χ. από τα δημοτικά τέλη), βάσει της απόδοσης/αποτελεσματικότητας που επιτυγχάνεται (πληρωμές διαθεσιμότητας), δ) η ανάθεση γίνεται με τις διαδικασίες του Ν. 3389/2005, που προσομοιάζουν με αυτές του Π.Δ. 60/2007 και ε) ανάθεση του έργου μέσω ανοιχτού διαγωνισμού ΣΔΙΤ.
Χρήστος Κώνστας
