Η επίκληση της Θεάς Τύχης μπορεί να μοιάζει σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς ως μια λύση, όμως η υπερβολή τη μετατρέπει σε κατάρα. Για ανθρώπους που έχουν εθιστεί στα τυχερά παιχνίδια και τους γύρω τους.
Το πρόβλημα, όπως κατέδειξε και το χθεσινό ρεπορτάζ της "Νέας Κρήτης", έχει πολλαπλές και επικίνδυνες διαστάσεις που αγγίζουν και το νησί μας, καθώς οι Κρητικοί κολυμπούν στα βαθιά νερά του τζόγου, με πολλούς να έχουν αποκτήσει σε μεγάλο βαθμό σχέση εξάρτησης με τον τζόγο, για πολλά χρόνια και από μικρή ηλικία, όχι μόνο εκείνον της παραδοσιακής μορφής, μιας ζαριάς ή μιας παρτίδας στα καφενεία, αλλά μπροστά στις οθόνες του υπολογιστή τους. Αυτή είναι και η πιο σημαντική διάσταση, καθώς εμπλέκει και νέους, ακόμα και ανήλικους, που με προπληρωμένες κάρτες ή τις πιστωτικές των γονιών τους ανοίγουν τις πύλες ενός εφιάλτη που όσο περνάει ο καιρός θεριεύει.
Σανίδα σωτηρίας
Σε αυτό το κολύμπι απόγνωσης στα ταραγμένα νερά του τζόγου έρχεται να ρίξει σωσίβιο η τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και τηλεσυμβουλευτικής για την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, 1114 του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, που λειτουργεί από το 2011, με τους ειδικούς να ενημερώνουν και να παρέχουν κάθε βοήθεια στους ίδιους τους παίχτες που βιώνουν τον εθισμό αλλά και στα μέλη της οικογένειας καθώς και τα φιλικά τους πρόσωπα. Μια γραμμή στην οποία απευθύνονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζώντας τον εφιάλτη, από τον οποίο νιώθουν ότι είναι δύσκολο να ξεφύγουν.
Το προφίλ
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, στο διάστημα από Φεβρουάριο έως Ιούνιο του 2014 ο μέσος όρος ηλικίας του προβληματικού παίκτη είναι τα 39 έτη, ενώ στη συντριπτική πλειονότητα πρόκειται για άνδρες, σε ποσοστό 91%. Από αυτούς το 30% είναι άγαμοι, το 39% είναι παντρεμένοι, ενώ το 4,5% είναι διαζευγμένοι ή σε χηρεία. Αν και οι άντρες είναι αυτοί που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα με τον τζόγο, στη γραμμή 1114 καλούν πιο συχνά γυναίκες σε ποσοστό 58%. Ο λόγος είναι απλός. Εκτός από το 33,6% που σηκώνουν το ακουστικό ζητώντας βοήθεια για τον εαυτό τους, ένα μεγάλο ποσοστό είναι συγγενείς και φίλοι και πιο συγκεκριμένα, μητέρες παικτών (16,3%), σύζυγοι (16,3%), αδέλφια (12,1%), πατέρας (4,2%), σύντροφος (4,2%), παιδιά (4,2%) ή άνθρωποι που έχουν άλλη φιλική ή συγγενική σχέση με τον παίκτη (9,1%). Οι παίκτες μπορεί να ασχολούνται με πάνω από ένα τυχερά παιχνίδια, μεταξύ των οποίων: στοίχημα σε αθλήματα (34,9%), παιχνίδια με αριθμούς (29,1%), καζίνο (15,9%), μηχανήματα όπως φρουτάκια (4,2%), χαρτιά με λεφτά (3,8%) και τυχερά παιχνίδια μέσω ίντερνετ (16,6%).
Το ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ
Εκτός όμως από την τηλεφωνική γραμμή που λειτουργεί ως SOS, στα πλαίσια άλλων αντίστοιχων γραμμών με ανώνυμες κλήσεις, υπάρχει και θεραπευτικό πρόγραμμα το οποίο λειτουργεί το ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ και το οποίο παρέχεται δωρεάν, μόνο όμως στην Αθήνα. Επίσης διακριτικό, καθώς τηρείται το απόρρητο, με διάρκεια 8-18 μήνες για την απεξάρτηση του χρήστη. Τα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν από τους ανθρώπους που έσπευσαν εκεί για βοήθεια δίνουν ανάγλυφα το προφίλ όσων έχουν πέσει στην παγίδα του τζόγου, επίσης στην πλειονότητά τους άντρες, σε ποσοστό 91,5%. Η αμείλικτη γλώσσα των αριθμών δείχνει ότι το 63% από αυτούς έχει σταθερή απασχόληση, το 9% περιστασιακή ή μερική, το 13% είναι οικονομικά μη ενεργοί, το 10% άνεργοι, ενώ αδιευκρίνιστη είναι η εργασιακή κατάσταση του 5%. Η πλειονότητα είναι έγγαμοι, σε ποσοστό 56%, με τους άγαμους στο 34% και τους διαζευγμένους ή χήρους στο 10%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κέντρου, από το 2010 έως το 2014 η πλειονότητα των παικτών που ζητούν βοήθεια είναι απόφοιτοι Λυκείου σε ποσοστό 60%. Απόφοιτοι Πανεπιστημίου ή και μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου βρίσκονται στη δεύτερη θέση σε ποσοστό 18% και ακολουθούν οι απόφοιτοι γυμνασίου με 13%, οι απόφοιτοι ΤΕΙ ή ανώτερης τεχνικής σχολής με 6% και οι απόφοιτοι δημοτικού με 3%.
Τι παίζουν
Για το ίδιο χρονικό διάστημα το 60% δήλωσε ότι παίζει στοίχημα σε αθλήματα, το 51% παιχνίδια με αριθμούς, το 41% καζίνο, το 16% μηχανήματα, όπως τα λεγόμενα "φρουτάκια" και το 30% παιχνίδια με χρήματα. Σημειώνεται ότι επειδή κάποιοι παίζουν περισσότερα από ένα παιχνίδια το ποσοστό των στοιχείων δεν έχει άθροισμα στο 100%.
Από μικροί
Εντυπωσιακό, που προκαλεί εύλογο προβληματισμό, είναι το γεγονός ότι ένα ποσοστό 16% ξεκίνησε τη σχέση εξάρτησης με τον τζόγο σε ηλικία έως 18 ετών, ένα 14% σε ηλικία 19-25 ετών, το 36% από 26 έως 35 ετών, 17% από 36 έως 45 ετών και 17% άνω των 46 ετών. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το ότι το 46% όσων απευθύνθηκαν για βοήθεια είναι πάνω από 10 χρόνια εξαρτημένο από τα τυχερά παιχνίδια, το 17%, 3-4 χρόνια, το 14% 7-9 χρόνια, το 12% 0-2 χρόνια και το 11% 5-6 χρόνια. Μόλις το 17% δήλωσε ότι έπαιζε φανερά ενώ το 33% μόνο κρυφά και το 50% κάποιες φορές κρυφά. Σε πολλές περιπτώσεις λόγω της εξάρτησης από τον τζόγο χάνονται ολόκληρες περιουσίες, με τους παίχτες να μην μπορούν να σταματήσουν ρισκάροντας όλο και περισσότερα ποσά και φτάνοντας στο σημείο να ζητούν δανεικά από φίλους, συναδέλφους και συγγενείς.
Τα ποσά
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, ένα ποσοστό 14% ξοδεύει μέχρι και 50 ευρώ την εβδομάδα, ένα 37% από 51 έως 200 ευρώ, 26% από 201 έως 1.000 ευρώ, 13% από 1.000 έως 3.000 ευρώ, 7% από 3.000 έως 10.000 ευρώ και ένα ποσοστό 3% πάνω από 10.000 ευρώ. Ένα 9% δήλωσε ότι έχασε μέχρι 200 ευρώ σε μια μόνο φορά, 23%, 201-100 ευρώ, 33% 1.001-3.000 ευρώ, 21% 3.001-10.000 και 14% πάνω από 10.001 ευρώ. Η εξάρτηση από το τζόγο ανοίγει τον ασκό του Αιόλου καθώς τα προβλήματα διαδέχονται το ένα το άλλο, όχι μόνο για τον ίδιο τον παίχτη αλλά και τον περίγυρό του. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, σε συντριπτικό ποσοστό που φτάνει το 83%, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην οικογενειακή τους ζωή. Σε αυτά περιλαμβάνονται από τις απλές κρίσεις έως το διαζύγιο, οι σεξουαλικές σχέσεις και, φυσικά, εκείνες με τα παιδιά τους.
Όπως είναι λογικό οικονομικά προβλήματα, παίζοντας και χάνοντας μεγάλα ποσά, αντιμετωπίζει το 89%, ενώ προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχολογία, όπως διάθεση, άγχος και κατάθλιψη αναγνωρίζει το 90%. Σημαντικά είναι όμως και τα προβλήματα στην κοινωνική ζωή των εξαρτημένων παικτών, όπως φίλοι, διασκέδαση και χόμπι σε ποσοστό 63%. Πολλοί είναι εκείνοι που οδηγήθηκαν στην αύξηση του καπνίσματος σε ποσοστό 49%. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ένα 44% είχε αυτοκτονικές τάσεις, ενώ ένα 47% αντιμετωπίζει προβλήματα στην επαγγελματική ζωή με μειωμένη απόδοση, απουσίες και αργοπορίες στη δουλειά του.
Τηλεφωνική γραμμή 1114
Όπως μας εξήγησε ο σύμβουλος εξαρτήσεων, οικογενειακός θεραπευτής και υπεύθυνος του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ κ. Αντώνης Πάριος, η τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και τηλεσυμβουλευτικής για την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια 1114 λειτουργεί από τον Αύγουστο του 2011. Η γραμμή δημιουργήθηκε και λειτουργεί με τη χορηγία του ΟΠΑΠ Α.Ε., στα πλαίσια των δράσεων που υλοποιεί ο όμιλος ως μέλος των φορέων World Lottery Association και European Lotteries, ενώ τελεί υπό την επιστημονική εποπτεία του προγράμματος ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ. Η γραμμή έχει στόχο την ενημέρωση και βοήθεια για τα ζητήματα που δημιουργεί η προβληματική ενασχόληση με τον τζόγο στους ίδιους τους παίκτες, τα μέλη της οικογένειας και τα φιλικά τους πρόσωπα.
Οι στόχοι είναι η ενημέρωση για την επίδραση που έχει η προβληματική ενασχόληση με τον τζόγο στον ίδιο τον παίκτη και το περιβάλλον του όπως και αυτή για τα δημόσια προγράμματα απεξάρτησης από τα τυχερά παιχνίδια, καθώς και για άλλους τρόπους οργανωμένης διαχείρισης. Επίσης η υποστήριξη από συμβούλους οι οποίοι είναι εκπαιδευμένοι για να ακούσουν προσεκτικά και να επισημάνουν τις συμπεριφορές που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα και οι προτάσεις για αντιμετώπιση της κατάστασης και των συνεπειών της.
Υπηρεσίες
Η τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης και τηλεσυμβουλευτικής 1114:
* Λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή σε δωδεκάωρη βάση (9:00-21:00) στο τετραψήφιο νούμερο 1114.
* Η κλήση στο τετραψήφιο νούμερο 1114 χρεώνει τον καλούνται μια αστική μονάδα, από όποια περιοχή της Ελλάδας κι αν τηλεφωνεί.
* Ισχύει η ανωνυμία και το απόρρητο της κλήσης. Πέραν της τηλεφωνικής γραμμής, υπηρεσίες ενημέρωσης και υποστήριξης παρέχονται και μέσω e-mail (τηλεσυμβουλευτικής) στο [email protected].
Σταύρος Μουντουφάρης
