Το χρηματιστήριο είναι κατά κύριο λόγο μια μηχανή άντλησης, φτηνών και χωρίς δεσμεύσεις ή υποχρεώσεις, κεφαλαίων για μεγάλους επιχειρηματίες, ενώ παράλληλα αποτελεί χώρο σκληρού ανταγωνισμού μεταξύ τους στην προσπάθειά τους να αφαιρέσουν συσσωρεμένα κεφάλαια από τους ανταγωνιστές τους. Κατά καιρούς όμως ο χρηματιστηριακός τζόγος αναζητεί κεφάλαια στο χώρο των αποταμιεύσεων των εργαζομένων.
Γράφει η Γωγώ Αποστολάκη
Όταν η Ελλάδα του Σημίτη υποτίμησε τη δραχμή «για να ενταχθεί στον προθάλαμο του ευρώ» το χρηματιστήριο πήρε τα πάνω του, προδιαγράφοντας ένα θαυμάσιο μέλλον. Ο Γ. Παπαντωνίου δήλωνε πως ο δείκτης πάει για τις 7.000 μονάδες και ο Σημίτης δήλωνε πως το χρηματιστήριο είναι ο «καθρέπτης της ισχυρής οικονομίας μας».
Η άνοδος του δείκτη και η πορεία προς τις 6.400 μονάδες ξεκίνησε στις αρχές του 1999 και ολοκληρώθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου, οπότε και άρχισε το σταδιακό ξεφούσκωμα της φούσκας.
Την περίοδο εκείνη η ενασχόληση με το χρηματιστήριο αποκτά σταδιακά διαστάσεις παροξυσμού. Χιλιάδες άνθρωποι, με τις ευλογίες και την παρότρυνση της κυβέρνησης Σημίτη, στήνονται καθημερινά μπροστά στις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών που είναι απευθείας συνδεδεμένοι με τις συνεδριάσεις του χρηματιστηρίου. Οι ανυποψίαστοι πολίτες ανά τη χώρα δανείζονται από τράπεζες ή πουλάνε τα χωράφια και τα σπίτια τους για να ρίξουν το ρευστό στη χρηματιστηριακή χοάνη. Στο τέλος οι τραπεζίτες τρίβουν τα χέρια τους, και οι αδαείς έμειναν να κοιτούν τα χαρτιά των μετοχών και να μην πιστεύουν στα μάτια τους. Να μην πιστεύουν πώς είναι δυνατόν τα "χαρτιά", εκεί που τους έλεγαν πως αξίζουν ολόκληρη περιουσία, να αποτιμώνται τελικά ψίχουλα. Και όταν τα πάντα κατέρρευσαν, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έκλεισε το θέμα λέγοντας μέσα στη Βουλή: «Ας πρόσεχαν».
Τις τελευταίες μέρες το Χρηματιστήριο ζει μια ανάλογη εξαέρωση της αξίας των μετοχών. Μόνο που σήμερα το θέμα δεν κλείνει με ένα ««Ας πρόσεχαν», αλλά με προσωποποίηση της αιτίας. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, «ο Αλέξης Τσίπρας είναι υπεύθυνος για την κατάρρευση των αγορών και το κλίμα αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ημέρες».
Λοιπόν, για να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Τα κεφάλαια που οι «επενδυτές» ρίχνουν στο χρηματιστήριο δεν ανταποκρίνονται σε καμία υλική αξία κάποιου προϊόντος παραγωγής. Στο χρηματιστήριο το χρήμα αναπαράγεται με τον εαυτό του και όχι με τη γονιμοποίηση της παραγωγικής δραστηριότητας. Οι επενδυτές τζογάρουν κεφάλαια με σκοπό να κερδοσκοπήσουν σε άυλες αξίες. Είναι μια εικονική οικονομία που απλά μεταφέρει λογιστικά κεφάλαια, χαρτιά δηλαδή, από μια μετοχή στην άλλη, ρίχνει τιμές, ανεβάζει αξίες κατά βούληση, μαδάει απερίσκεπτους, καταστρέφει χώρες και μπορεί να δημιουργήσει σε μια μόλις συνεδρίαση εκατομμυριούχους ή επαίτες και ζητιάνους. Το καλύτερο λοιπόν που θα είχε να πει ο κύριος Σαμαράς ήταν μας αναφέρει πόσα από τα εκατοντάδες εκατομμύρια που τζογάρονται κάθε μέρα στο χρηματιστήριο αντιστοιχούν σε παραγωγικές επενδύσεις και πόσα σε χρηματιστηριακή σκληρή ανταγωνιστική κερδοσκοπία.
Ωστόσο, είναι γνωστό ότι τέτοιου είδους συναλλαγές δεν πραγματοποιούν ούτε οι άνεργοι ούτε οι εργαζόμενοι ούτε οι συνταξιούχοι. Και οι κερδισμένοι «επενδυτές», που στημένοι πάνω σε μια οθόνη προσπαθούν πληκτρολογώντας με τα γεμάτα φουσκάλες χέρια τους από τη σκληρή προσπάθεια που τους υποχρεώνει το πληκτρολόγιό τους να καταβάλουν, αν κερδίσουν δεν έχουν καμία διάθεση να αναδιανείμουν τα ματωμένα πλούτη τους.
Οπότε μια δήλωση και μόνο έπρεπε να γίνει: «Ας πρόσεχαν».
