Ποια είναι η εικόνα των Κρητικών σήμερα ως προς την εισοδηματική τους κατάσταση, όπως τουλάχιστον την εκτιμούν οι ίδιοι; Ποιες είναι οι πολιτικές τους τάσεις σε σχέση με την οικονομική κατάσταση και τη μόρφωσή τους; Πώς ανταποκρίνονται τα δεδομένα αυτά με την άνοδο της ακροδεξιάς; Ποια είναι η τάση ως προς το "μετασχηματισμένο ΠΑΣΟΚ" και ως προς το νέο πολιτικό σχηματισμό που λέγεται "Το Ποτάμι";
Video Platform Video Management Video Solutions Video Player
Όλα αυτά τα ερωτήματα κινητοποίησαν τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης και ειδικότερα τις Μονάδες Ερευνών Κοινής Γνώμης (ΜΕΚΓ) της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας Πανεπιστημίου Κρήτης, που προχώρησαν σε μία μεγάλη έρευνα που κάλυψε στατιστικά όλο το νησί. Και τα αστικά κέντρα, και την ύπαιθρο και τους τέσσερις νομούς, καθώς και όλες τις ηλικιακές ομάδες και τις εισοδηματικές κατηγορίες.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επιστημονικά έγκυρη έρευνα, που παρουσιάστηκε χθες βράδυ στην εκπομπή "Αντιθέσεις" της "ΚΡΗΤΗ TV", με τον Γιώργο Σαχίνη.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΡΕΥΝΑ:
Στο πάνελ της εκπομπής που συζήτησε τα δεδομένα της έρευνας και προσπάθησε να καταλήξει σε κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα μετείχαν οι Μανόλης Πετράκης, καθηγητής Οικονομικών και πρ. αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Παπαδάκης, καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Π.Κ., Δημήτρης Ξενάκης, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Π.Κ., Νίκος Τσιμπισκάκης, Ιδρυτής lueberry, και Κωστής Πηγουνάκης, ΕΤΕΠ Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Π.Κ.
Το δείγμα
Η έρευνα έγινε με σύνολο ερωτώμενων τα 557 άτομα, που θεωρούνται στατιστικά επαρκές δείγμα για να καλύψει την Κρήτη (καθώς η επιλογή έγινε με στατιστικά αποδεκτό τρόπο). Εξ αυτών το 53,1% ήταν άνδρες και οι υπόλοιποι γυναίκες, ενώ εκπροσωπήθηκαν όλες οι ηλικιακές ομάδες ενηλίκων, ως εξής: 18-24 9,2%, 25-34 12,2%, 35-44 23,2%, 45-54 23,2%, 55-64 17,7% και 65+ 14,5%.
Η διασπορά των ερωτώμενων στο νησί ανταποκρινόταν στον πληθυσμό (η έρευνα έγινε με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής του 2011) και μοιράστηκε μεταξύ των τεσσάρων νομών ανάλογα με τη συμμετοχή τους στον πληθυσμό του νησιού, καθώς και μεταξύ των αστικών κέντρων και της υπαίθρου βάσει των ίδιων κριτηρίων.
Οικονομική κατάσταση
Το πρώτο ερώτημα που τέθηκε στους Κρητικούς ήταν να απαντήσουν σε ποια από τις τέσσερις οικονομικά κατηγορίες ανήκουν. Το 24,8% των ερωτώμενων επέλεξε την κατηγορία "είμαι χρεωμένος και δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", το 30,9% των ερωτώμενων επέλεξε το "δεν είμαι χρεωμένος, αλλά δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", το 40.2% επέλεξε το "ζω ικανοποιητικά αλλά δεν αποταμιεύω" και τέλος μόλις το 4,1% επέλεξε το "ζω ικανοποιητικά και μπορώ να αποταμιεύω".
Δηλαδή περισσότεροι από τους μισούς Κρητικούς δηλώνουν ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν οικονομικά, ανεξαρτήτως αν έχουν ή όχι χρέη.
Σχετικά μεγάλη είναι η διαφοροποίηση ανά φύλο, καθώς τα ποσοστά ανδρών-γυναικών στις αντίστοιχες κατηγορίες είναι 28,7 και 20,3%, 32,8% και 28,7%, 35,5% και 45,6% και 3% με 5,4%. Με άλλα λόγια, οι άνδρες που "υποφέρουν" οικονομικά είναι αρκετά περισσότεροι από τις γυναίκες, καθώς το ποσοστό τους ξεπερνά το 60%, ενώ των γυναικών είναι κάτω από 50%.
Διαφοροποιήσεις υπάρχουν και στην ηλικιακή κατανομή, καθώς περισσότεροι χτυπημένοι από την ύφεση και την ανέχεια είναι οι μέσες ηλικίες (οι παραγωγικότερες) 35-54, όπου το ποσοστό εκείνων που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν αγγίζει το 62%, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα και στην επόμενη ηλικιακή ομάδα, των 55+. Αντίθετα, στις μικρότερες ηλικίες, την κατηγορία 18-34, το 66,4% δηλώνει ότι ζει ικανοποιητικά (και μάλιστα το 8,4% δηλώνει και ότι έχει τη δυνατότητα αποταμίευσης).
Λιγότερο έντονες είναι οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των αστικών κέντρων και της υπαίθρου, κάτι που δείχνει ότι η κρίση έχει χτυπήσει εξίσου τους κατοίκους των πόλεων και αυτούς των χωριών.
Ιδεολογική τοποθέτηση
Δεν είναι περίεργο - μια και η έρευνα αφορά στην Κρήτη - ότι σχεδόν το 50% των ερωτώμενων δηλώνει ότι ιδεολογικά πρόσκειται από την κεντροαριστερά έως την άκρα αριστερά, ενώ παράλληλα μεγάλο είναι το ποσοστό που δηλώνει "κεντρώο" και πολύ μεγάλο και εκείνο που δήλωσε ότι δε γνωρίζει ή αρνήθηκε να απαντήσει.
Συγκεκριμένα, ενώ μόνο 2% δηλώνουν "ακροαριστεροί", ένα 24% δηλώνει "αριστεροί", 22,3% "κεντροαριστεροί". Σε ποσοστό 11,9% δηλώνουν κεντρώοι. Αντίθετα, κεντροδεξιοί δηλώνουν μόλις 7,4%, δεξιοί 8,7% και ακροδεξιοί 2,5%. Δηλαδή, όλο το δεξιό φάσμα δηλώνουν ότι το υποστηρίζουν μόλις 18,6% των Κρητικών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το αριστερό φάσμα του πολιτικού πλαισίου ανέρχεται στο 48,3%.
Σε ποσοστό 23,2% είναι εκείνοι που είτε δε θέλησαν να απαντήσουν, είτε απάντησαν ότι "δε γνωρίζουν".
Η έρευνα καταγράφει και την πρόθεση ψήφου των Κρητικών. Το 33,6% των ερωτώμενων δηλώνει ότι στις επόμενες εθνικές εκλογές θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, το 12,2% Νέα Δημοκρατία, το 5,4% "Ποτάμι", το 6,6% "Ελιά", το 4,5% ΚΚΕ, το 4,3% Χρυσή Αυγή, το 2% ΑΝ.ΕΛ. και το 6,1% κάποιο από τα υπόλοιπα κόμματα. Σε σχέση με τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, είναι δραματικά πεσμένο το ποσοστό του κόμματος του Σταύρου Θεοδωράκη, αρκετά χαμηλότερα το ΠΑΣΟΚ, χάνει μικρό ποσοστό η Ν.Δ., ενώ με κέρδη είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και η Χ.Α.
Ενδιαφέροντα είναι τα αποτελέσματα της έρευνας ως προς την ηλικιακή και κατά φύλο κατανομή της ψήφου. Βλέπουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ κοντινά ποσοστά σε άντρες και γυναίκες, αλλά στην περίπτωση της Ν.Δ. οι γυναίκες που ψηφίζουν είναι κατά το 1/3 περισσότερες από τους άνδρες, ενώ ακριβώς το αντίθετο (και πιο έντονα) συμβαίνει με την "Ελιά", καθώς, ενώ το 9,1% των ανδρών δηλώνει ότι θα την ψηφίσει, το ποσοστό μεταξύ των γυναικών πέφτει μόλις στο... 3,8%!
Αντίστροφη ακριβώς είναι η εικόνα στο "Ποτάμι", που "θέλγει" κυρίως γυναίκες ψηφοφόρους (7,8% έναντι 3,4% των ανδρών), ισορροπημένα είναι τα πράγματα με το ΚΚΕ, ενώ οι ψηφοφόροι της Χ.Α., που είναι άνδρες, είναι.... επταπλάσιοι από τις γυναίκες!
Αξιοσημείωτο είναι ότι το ποσοστό των γυναικών που δήλωσαν λευκό/άκυρο/αποχή είναι σχεδόν διπλάσιο (16,5%) από αυτό των ανδρών (9.8%).
Ως προς τις ηλικιακές ομάδες, ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει τα μεγαλύτερα ποσοστά του στις ηλικίες 18-34 και 35-54, η Ν.Δ. μεταξύ των 55+, όπως άλλωστε και η "Ελιά" (που στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες έχει... σχεδόν ανύπαρκτα ποσοστά), ενώ απόλυτα ισορροπημένη είναι ηλικιακά η κατανομή των ψηφοφόρων του ΚΚΕ και του "Ποταμιού". Ως προς την κατανομή ανά αστικά κέντρα ή ύπαιθρο, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Νέα Δημοκρατία έχουν αισθητά (αλλά όχι πάρα πολύ) μεγαλύτερο ποσοστό στα αστικά κέντρα, ενώ το ποσοστό της "Ελιάς" στην ύπαιθρο είναι σχεδόν τριπλάσιο από εκείνο που παίρνει στις πόλεις.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρόθεση ψήφου κατά οικονομική κατάσταση. Ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει απίστευτη ισορροπία και στις τέσσερις κατηγορίες που αναφέραμε ήδη ("είμαι χρεωμένος και δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", "δεν είμαι χρεωμένος αλλά δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", "ζω ικανοποιητικά αλλά δεν αποταμιεύω", "ζω ικανοποιητικά και μπορώ να αποταμιεύω"), αφού τα ποσοστά του είναι ίδια περίπου σε όλες! Μάλιστα, οριακά μόνο η κατηγορία "δεν είμαι χρεωμένος αλλά δεν μπορώ να αντεπεξέλθω" έχει μεγαλύτερο ποσοστό (35,4%) από την κατηγορία "ζω ικανοποιητικά και μπορώ να αποταμιεύω" (34,8%)!
Η Ν.Δ. έχει σαφώς το μεγαλύτερο ποσοστό της στην κατηγορία "ζω ικανοποιητικά αλλά δεν αποταμιεύω" (19,6%), το "Ποτάμι" στην κατηγορία "ζω ικανοποιητικά και μπορώ να αποταμιεύω", όπως και η "Ελιά", ενώ αντίθετα το ΚΚΕ έχει το υψηλότερο ποσοστό του στην κατηγορία "είμαι χρεωμένος και δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", στην οποία έχει το υψηλότερο ποσοστό της και η Χ.Α.
Στις πολιτικές μετακινήσεις που καταγράφει η έρευνα, σε σχέση με τις πρόσφατες ευρωεκλογές και τις βουλευτικές εκλογές του 2012, φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε κατά σειρά από ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΔΗΜ.ΑΡ. και ΚΚΕ, και ένα πολύ μικρότερο ποσοστό από τους ΑΝ.ΕΛ. Επίσης, έχασε σημαντικό ποσοστό του (σχεδόν το 20% εκείνων που το ψήφισαν το 2012) προς το "Ποτάμι". Η Ν.Δ. κέρδισε μόνο από ΠΑΣΟΚ και έχασε προς "Ποτάμι", ΣΥΡΙΖΑ και "Ελιά" (κατά σειρά ποσοστού). Η ΔΗΜ.ΑΡ. έχασε περίπου το ίδιο ποσοστό προς ΣΥΡΙΖΑ, "Ελιά" και "Ποτάμι", σε σχέση με το 2012.
Καταλληλότερος... ο κανένας
Στις πανελλαδικές δημοσκοπήσεις ο περίφημος "κανένας από τους δύο" έχει υποχωρήσει, αλλά στην Κρήτη συνεχίζει να είναι... ο πρωταθλητής! Αυτή είναι η απάντηση που δίνει το 45,6% των ερωτώμενων στην ερώτηση "ποιος είναι ο καταλληλότερος πρωθυπουργός μεταξύ Α. Σαμαρά και Α. Τσίπρα". Πάντως, μεταξύ των δύο, στην Κρήτη υπερέχει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, που λαμβάνει το 29,5% των θετικών ψήφων, με τον πρωθυπουργό να ακολουθεί με 24,5%.
Ποιοι ψηφίζουν Χρυσή Αυγή
Η έρευνα ασχολήθηκε και με διάφορα επιμέρους θέματα, που έχουν να κάνουν με την ακροδεξιά. Καταρχήν τέθηκε ένα γενικό ερώτημα αν επηρεάσει την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης η άνοδος εθνικιστικών και ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη. Σε αυτήν την ερώτηση, το 75,4% απάντησε θετικά.
Ειδικά, για τη χώρα μας, το προφίλ των ερωτώμενων που δήλωσαν ότι ψήφισαν Χρυσή Αυγή είναι χαρακτηριστικό:
- Είναι κατά 83,3% άνδρες (μόλις 16,7% οι γυναίκες).
- Περισσότεροι από τους μισούς ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 35-54 (55,5%), ενώ έχει πολύ μικρή διείσδυση στους νέους (ηλικίες 19-34, μόλις 16,7% των ψηφοφόρων) και μεγαλύτερη στις ηλικίες άνω των 55 (27,8% των ψηφοφόρων της στην Κρήτη).
- Στην κατανομή αστικά κέντρα-ύπαιθρος, έχει περισσότερους στην ύπαιθρο (από εκεί προέρχεται το 55,6% των ψηφοφόρων της και το 62,5% εκείνων που δηλώνουν ότι θα την ψηφίσουν στις επόμενες εθνικές εκλογές).
- Ως προς την οικονομική κατάσταση των ψηφοφόρων της Χ.Α., το 66,6% δηλώνει ότι ανήκει στην κατηγορία "είμαι χρεωμένος και δεν μπορώ να αντεπεξέλθω", ενώ, από τους υπόλοιπους, το 29,2% ανήκει στην κατηγορία "δεν είμαι χρεωμένος, αλλά δεν μπορώ να αντεπεξέλθω".
- Ως προς το μορφωτικό επίπεδο, η έρευνα αποτυπώνει αυτό που είναι γενικώς γνωστό: Ένα σημαντικό ποσοστό των ψηφοφόρων της Χ.Α. δεν έχουν ολοκληρώσει ούτε τη βασική εκπαίδευση (4,2% καθόλου, 20,8% δημοτικό, 20,8% γυμνάσιο), μόλις 50% έχουν βγάλει το λύκειο, ενώ το ποσοστό αυτών που είναι απόφοιτοι ΑΕΙ/ΤΕΙ είναι μόλις 4,2%.
Σε άλλα πολιτικά ερωτήματα
- Η πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρεί ότι δεν πρέπει να προκηρυχθούν εθνικές εκλογές μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Συγκεκριμένα, το 52,7% δε θέλει εκλογές, ενώ το 45,2% επιθυμεί να προκηρυχθούν.
- Ακόμη πιο αρνητική είναι η εικόνα ως προς το αν οι ερωτώμενοι θέλουν να προκηρυχθούν εθνικές εκλογές με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Το 56.7% απαντά "όχι" ή "μάλλον όχι" ενώ "ναι" και "μάλλον ναι" απαντά το 39.6%.
- Εξαιρετικά απαισιόδοξοι είναι οι Κρητικοί σε σχέση με την οικονομία. Μόλις το 21% συμφωνεί με τη διαπίστωση "η οικονομία σταθεροποιείται και επιστρέφουμε στην ανάπτυξη", ενώ ανάλογα χαμηλά είναι τα ποσοστά εκείνων που πιστεύουν ότι θα έρθει σύντομα η έξοδος από το μνημόνιο (16,7%) ή ότι είναι εφικτή η προσαρμογή της φορολογικής πολιτικής (22,4%).
- Αντίθετα, πολύ υψηλά είναι τα ποσοστά εκείνων που πιστεύουν ότι σύντομα θα έρθουν νέα μέτρα (82,7%) και ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε αδιέξοδο (81,8%). Επίσης, το 67% πιστεύει ότι μπορεί να γίνει επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης.
Η ταυτότητα της έρευνας
Μεθοδολογία Ποσοτικής Έρευνας: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη μέθοδο Computer Aided Telephone Interviews (C.A.T.I.) βάσει δομημένου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου, του οποίου η διάρκεια κυμάνθηκε στα 5-7 λεπτά
Προφίλ δείγματος:
• 18+ ετών
• Κάτοικοι και ψηφοφόροι Κρήτης
• Αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού βάσει της απογραφής του 2011 (ΕΛΣΤΑΤ), με αναλογική κατανομή στους Δήμους και τους νομούς της Κρήτης
Μέγεθος δείγματος Σύνολο n=557
Διάρκεια έρευνας πεδίου: 5-6 Ιουνίου & 11-13 Ιουνίου 2014
Μέθοδος δειγματοληψίας: Στρωματοποιημένη δειγματοληψία με χρήση quota ως προς τη γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού βάσει του εγγεγραμμένου πληθυσμού των εκλογικών καταλόγων
Τυπικό στατιστικό σφάλμα: Μέγιστο σφάλμα ±4,15% με διάστημα εμπιστοσύνης 95%
Σημείωση: Τα αποτελέσματα αποτελούν καταγραφή τάσεων που επικρατούν τη δεδομένη χρονική περίοδο διεξαγωγής της έρευνας και δεν αποτελούν πρόβλεψη ψήφου ούτε εκτίμηση εκλογικής επιρροής των κομμάτων.
Του Γιώργου Ψαρουλάκη
