Παζλ για γερούς λύτες ίσως αποδειχθεί η υπόθεση των διαγωνισμών παραχώρησης για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Κρήτη... Ο δρόμος δεν είναι ακριβώς ρόδινα στρωμένος και τα βασικά αγκάθια, λόγω των οποίων θα πρέπει να υπάρχει συγκράτηση και όχι υπεραισιοδοξία, είναι δυο: Από τη μια η αντίθεση στις επιδιώξεις του ελληνικού Δημοσίου και της νορβηγικής εταιρείας PGS, που έχει βγάλει προς πώληση στους ενδιαφερόμενους πετρελαϊκούς κολοσσούς τα σεισμικά δεδομένα.
Από την άλλη, οι τεχνικές δυσκολίες της αξιοποίησης αλλά και οι αυστηρές προϋποθέσεις που ορθά πάντως θέτει το ελληνικό κράτος στους επενδυτές, με την καταβολή υψηλών οικονομικών εγγυήσεων και ρητών επενδυτικών δεσμεύσεων... Παράγοντες που κατά πολλούς θέτουν αναγκαστικά εκτός παιχνιδιού τα μικρά ή μεσαία ''ψάρια'' της πετρελαϊκής αγοράς, αφήνοντας στη διεθνή σκακιέρα για τα κοιτάσματα της Κρήτης μόνο τους λεγόμενους κολοσσούς, όπως η ΒΡ, η Shell, η ExxonMobil κ.τ.λ. Αυτό ουσιαστικά αποκάλυψαν σε άτυπη συνάντηση με τους δημοσιογράφους αρμόδια στελέχη του ΥΠΕΚΑ, μεταφέροντας τις πρώτες εκτιμήσεις τους από τις επαφές που είχαν στο Λονδίνο.
Υψηλές επενδύσεις
Τα υπουργικά στελέχη εξήγησαν πως τα χαρακτηριστικά των προς παραχώρηση περιοχών (μεγάλα θαλάσσια βάθη) απαιτούν πολύ υψηλές επενδύσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν από μικρές εταιρείες. Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που έδωσαν οι πηγές του υπουργείου, στα περισσότερα από τα 20 θαλάσσια μπλοκ που θα διατεθούν για έρευνα στο πλαίσιο του γύρου παραχωρήσεων τα βάθη της θάλασσας είναι μεγάλα, όπως μεγάλη συγκριτικά με προηγούμενους γύρους είναι και η έκταση που καταλαμβάνουν. Ως εκ τούτου θα απαιτηθεί τεχνική εμπειρία και κεφαλαιακή επάρκεια για την πραγματοποίηση ερευνών, την οποία κατά τεκμήριο διαθέτουν οι μεγάλες εταιρείες.
Η Κύπρος
Βεβαίως, αυτό που σπεύδουν να υπογραμμίσουν στο ΥΠΕΚΑ είναι ότι με βάση και την πρόσφατη εμπειρία άλλων κρατών που πραγματοποίησαν γύρους παραχωρήσεων, όπως η Κύπρος, η επιτυχία ή όχι στην προσέλκυση εταιρειών δεν κρίνεται από την αρχική διαδικασία, αλλά από αυτές που θα ακολουθήσουν.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, στην περίπτωση της Κύπρου ο πρώτος γύρος είχε ως αποτέλεσμα την παραχώρηση και την υπογραφή σύμβασης μόνο για ένα μπλοκ, το 12. Ωστόσο, μετά την πετυχημένη πρώτη γεώτρηση, στο δεύτερο γύρο πια, παρουσιάστηκαν πολύ περισσότερες και μεγαλύτερες εταιρείες, όπως η γαλλική Total, η ιταλική ΕΝΙ και η κορεατική Kogas.
Βεβαίως, την άποψη αυτή δε συμμερίζονται όλοι οι ειδικοί. Κατά κάποιους, η ''κρούση'' ουσιαστικά μονάχα στους διεθνείς κολοσσούς εμπεριέχει μεγάλο ρίσκο. Αντιθέτως, θα ήταν ασφαλέστερη για τη χώρα η δημιουργία ελκυστικών προϋποθέσεων για σοβαρές μεσαίες και μικρές πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες, στο βαθμό που εντοπίσουν κοιτάσματα στη συνέχεια, είναι βέβαιο ότι θα προσελκύσουν και τις μεγάλες πολυεθνικές. Διότι, όπως επισημαίνουν με νόημα, δεν είναι καθόλου σίγουρο το ότι οι παγκόσμιοι πετρελαϊκοί κολοσσοί, που όντως μπορεί να δείχνουν αυτήν τη στιγμή θεωρητικό ενδιαφέρον, θα προσέλθουν και στο διαγωνισμό του γύρου των παραχωρήσεων που θα βγάλει η κυβέρνηση.
Τα στοιχεία των σεισμικών ερευνών
Ενόψει πάντως του γύρου παραχωρήσεων, θα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ως προς τις αντιθετικές επιδιώξεις κυβέρνησης και PGS. Η ελληνική κυβέρνηση, το ελληνικό Δημόσιο, που έχει κάθε λόγο να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερες ενδιαφερόμενες εταιρείες για το σύνολο, αν είναι δυνατόν, των πετρελαιοπιθανών περιοχών, θέλει αν μη τι άλλο οι τιμές πώλησης των στοιχείων των σεισμικών ερευνών να είναι χαμηλές και ελκυστικές...
Την ίδια στιγμή, όπως είναι λογικό βεβαίως, η νορβηγική εταιρεία θέλει να πουλήσει τη πραμάτεια της, εν προκειμένω τα σεισμικά δεδομένα, σε όσο το δυνατό καλύτερες τιμές. Το πού θα κάτσει τελικά η μπίλια των τιμών θα φανεί προσεχώς. Οι πωλήσεις, πάντως, των σεισμικών δεδομένων είναι πολύ περιορισμένες...
Του Μπάμπη Σαββίδη
