Φωτογραφία: Ψηφιακό κολάζ της Alma Perissinotti με τίτλο «Δέκα Χρόνια»
Δέκα χρόνια από τη στιγμή που ο Νέστορ Κίρχνερ - τον οποίο διαδέχτηκε μετά το θάνατό του η σύζυγός του Κριστίνα Φερνάντεζ Κίρχνερ - ανήλθε στην ηγεσία της Αργεντινής, η φτώχεια και η ανεργία έχουν μειωθεί, οι συνθήκες διαβίωσης έχουν βελτιωθεί, ενώ ο πληθυσμός που έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση καταγράφει μεγάλη άνοδο. Τα ακριβή ποσοστά αμφισβητούνται και πολλά προβλήματα σίγουρα παραμένουν, όμως η βελτίωση σε αυτούς τους τομείς, όπως σημειώνει το Inter Press Service (IPS), είναι δεδομένη.
Σε κάθε περίπτωση το ποσοστό της φτώχειας, όσο και αν υπάρχουν διαφωνίες για το ακριβές μέγεθος, έχει μειωθεί την τελευταία δεκαετία στην Αργεντινή. Μιλώντας στο IPS, ο Juan Carr επικεφαλής και ιδρυτής του Δικτύου Αλληλεγγύης «Red Solidaria», παίρνοντας απόσταση από τις κομματικές διαμάχες μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, σημείωσε πως στην πραγματικότητα τα στατιστικά στοιχεία δεν είναι ούτε τόσο κακά, ούτε όμως και τόσο καλά.
Το 2001 το ποσοστό της φτώχειας στην Αργεντινή είχε εκτοξευθεί στο 54%. Ήταν η χρονιά της οικονομικής κατάρρευσης και της εξέγερσης. Ο Κίρχνερ αναλαμβάνει την προεδρία στις 25 Μαϊου του 2003. Επτά χρόνια αργότερα, το 2010, πέθανε σε ηλικία 60 ετών. Το σίγουρο είναι πως στην επταετία του η φτώχεια μειωνόταν σταθερά.
Αυτή η πτωτική τάση συνεχίζεται μέχρι σήμερα που έχει αναλάβει η γυναίκα του Κριστίνα Κίρχνερ, όπως σημειώνεται στο IPS. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Αργεντινής στα τέλη του 2012 το ποσοστό της φτώχειας είχε πέσει στο 5,4%.
Η αντιπολίτευση και ορισμένοι εμπειρογνώμονες, που πρόσκεινται σε αυτήν, αμφισβήτησαν τα στοιχεία, υποστηρίζοντας πως η έκθεση της Στατιστικής Υπηρεσίας βασίστηκε σε μία «τεχνητά χαμηλή εκτίμηση του κόστους των βασικών τροφίμων του καλαθιού της νοικοκυράς και δεν έλαβε υπόψη το πραγματικό ποσοστό του πληθωρισμού». Μελέτες που παρουσιάστηκαν από το ιδιωτικό «Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αργεντινής» ανέβαζαν το ποσοστό της φτώχειας στο 27%.
Διαφορετικά είναι και τα ποσοστά που δίνουν οι δύο πλευρές για την ανεργία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία αυτή έπεσε από το 24% (2002) και το 16,3% (2003) στο 7,9%. Όπως και με τα ποσοστά της φτώχειας έτσι και με την ανεργία τα στοιχεία αμφισβητήθηκαν από την αντιπολίτευση.
Από την πλευρά του ο Juan Carr σημείωσε στο ISP πως το ποσοστό της φτώχειας είναι κάπου στη μέση. «Σίγουρα δεν είναι 30%, αλλά δεν είναι και μόνο 5%. Νομίζω πως μια λογική εκτίμηση είναι πως ένας στους πέντε Αργεντίνους εξακολουθούν να είναι φτωχοί», τόνισε.
Παράλληλα επισήμανε δύο σημεία σταθμούς την τελευταία δεκαετία για την καταπολέμηση της φτώχειας που έφεραν σημαντικά αποτελέσματα. Το πρώτο ήταν το 2003, σύμφωνα με το Carr, με την ανάκαμψη της γεωργικής παραγωγής και τις πολύ σημαντικές κοινωνικές πολιτικές της κυβέρνησης. «Τρόφιμα παράχθηκαν πραγματικά σε μεγάλη κλίμακα και σταδιακά καταγράφηκε μείωση των θανάτων των παιδιών κάτω των έξι ετών που αντιμετώπιζαν προβλήματα υποσιτισμού».
Το δεύτερο, όπως αναφέρει ο Carr, ήταν το 2009 όταν η προωθήθηκε το οικουμενικό επίδομα τέκνων. «Τουλάχιστον 500.000 άνθρωποι ξέφυγαν από τη φτώχεια μέσα σε λίγους μήνες». Η απόφαση για το επίδομα τέκνων ήταν της Κριστίνα Κίρχνερ και σταδιακά αυτό το επεκτάθηκε σε πολλές κατηγορίες πολιτών. Σήμερα το επίδομα λαμβάνεται από 1,8 εκατομμύρια οικογένειες με περισσότερα από 3,3 εκατομμύρια παιδιά και εφήβους, δίνοντας πρόσβαση στην εκπαίδευση, αλλά και ενισχύοντας την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Το επίδομα, όπως αναφέρει το IPS, είναι 340 πέσος κάθε μήνα για κάθε παιδί κάτω των 18 ετών. Ωστόσο τον Ιούνιο θα αυξηθεί σε 460 πέσος.
Βελτίωση καταγράφεται την τελευταία δεκαετία και στις συνθήκες διαβίωσης της μεσαίας τάξης, που είχε περιέλθει σε κατάσταση φτώχειας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα υπήρξε μια πλήρης μεταστροφή. Ο 46χρονος Guillermo Mesa, οδηγός ταξί, ήταν ένα από τα θύματα της οικονομικής κατάρρευσης. «Έχασα τα πάντα», δήλωσε στο IPS αναφερόμενος στα χρόνια της κρίσης. «Έμεινα χωρίς δουλειά και ο γάμος μου κατέρρευσε μέσα σε λίγους μήνες».
«Ένα κύμα κλοπής αυτοκινήτων έκανε την εμφάνισή του εκείνη την περίοδο. Μου έκλεψαν και το δικό μου αμάξι, αλλά τα χρήματα της ασφάλειας που πείρα δεν ήταν αρκετά για να αγοράσω ένα καινούργιο», σημείωσε υπενθυμίζοντας την υποτίμηση του αργεντίνικου νομίσματος στις αρχές του 2002.
«Για δύο μήνες δεν μπορούσα να βρω καμία δουλειά. Έκανα κάποιες του ποδαριού εδώ και εκεί. Κάποια στιγμή έγινα και πάλι οδηγός ταξί, αλλά όχι με δικό μου αυτοκίνητο, αλλά με μίσθωση. Όμως όλη η κατάσταση διέλυσε το γάμο μου. Τότε η κόρη μου ήταν ενός έτους και ο γιος μου 12 ετών».
Το 2003 o Mesa αποφάσισε να ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. «Μετά από αυτό εκπαιδεύτηκα στα υδραυλικά και τα ηλεκτρολογικά» σε ένα από τα κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης που δημιούργησε το υπουργείο Παιδείας στο Μπουένος Άιρες. «Οι δουλειές μετά πήγαν πολύ καλά στο σημείο που έπρεπε να προσλάβω και μερικά άτομα».
Το 2008 η κεντρική συνδικαλιστική του οργάνωση άνοιξε κέντρα κατάρτισης και τον προσέλαβε ως καθηγητή. «Τελικά βρέθηκα σε αίθουσα και έγινα εκπαιδευτικός. Τώρα διδάσκω ηλεκτρολογία σε παιδιά 16 ετών».
Ο ίδιος δηλώνει χαρούμενος με αυτήν την αλλαγή ενώ σημειώνει πως είναι εγγεγραμμένος στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και λαμβάνει όλα τα οφέλη, όπως πληρωμένες διακοπές, ετήσιο επίδομα και ιατρική ασφάλιση. Τώρα σπουδάζω για να γίνω βιβλιοθηκάριος. «Θα ολοκληρώσω την εκπαίδευσή μου το επόμενο έτος και θα ήθελα επίσης να πάρω ένα πιστοποιητικό ώστε να μπορώ να διδάξω μαθηματικά στο λύκειο», είπε στο ISP.
O Mesa ίσως να μην έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να πάρει δικό του σπίτι και ποτέ δεν κατάφερε να αγοράσει ένα καινούργιο αυτοκίνητο. Ωστόσο ξαναπαντρεύτηκε και ο γιος του σπουδάζει σε Πανεπιστήμιο. «Ήταν δύσκολο αλλά ήμουν τυχερός. Τώρα είναι πιο εύκολο να βρεις δουλειά και να σπουδάσεις και αυτό σε βοηθάει πολύ».
