Σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται το νέο τοπίο διαμόρφωσης των μισθών που μεταφράζεται με το δεκάλογο της πλήρους αποκαθήλωσης της έννοιας της συλλογικής σύμβασης και οδηγεί στη διολίσθηση του μεγαλύτερου μέρους των αμοιβών προς τα γενικά κατώτατα όρια μετά από συλλογική ή ατομική διαπραγμάτευση.
Του Γ. Κουζή*
1. Οι γενικοί κατώτατοι μισθοί έχουν με νόμο μειωθεί στα 586 και στα 510 ευρώ (μικτά) για τους νέους, μετά από την κατάργηση του ρόλου της συλλογικής ρύθμισης στη διαμόρφωσή τους.
2. Η πρόσφατη τροπολογία για τους «ωφελούμενους» με μισθούς μέχρι 490 και 427 ευρώ αντίστοιχα (και επομένως για χαμηλότερους), για κοινωφελή εργασία, ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω συμπίεση και διάβρωση των κατώτατων μισθών ακολουθώντας τις μνημονιακές δεσμεύσεις.
3. Οι ωριμάνσεις στους μισθούς, που συνεπάγονται μισθολογικές αυξήσεις, έχουν ανασταλεί αναμένοντας την ανεργία να υποχωρήσει κάτω από το 10%...
4. Ο ρόλος της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης, ως προς την διαμόρφωση ευνοϊκότερων μισθολογικών όρων σε σχέση με τα κατώτατα επίπεδα, ουσιαστικά καταργείται. Εργοδοτικές οργανώσεις θα επαναπαύονται στο άλλοθι των νόμιμων κατώτατων ορίων χωρίς επιδόματα, μη διακινδυνεύοντας ευνοϊκότερη συλλογική ρύθμιση που θα εφαρμόζεται μόνο στις επιχειρήσεις μέλη τους, και που θα ενισχύει την πιθανότητα αποχώρησης από τις τάξεις τους όσων δεν επιθυμούν περαιτέρω δεσμεύσεις.
5. Οι κλαδικές συμβάσεις δεν επεκτείνονται πλέον στα μη μέλη των συμβαλλόμενων εργοδοτικών οργανώσεων, ενισχύοντας τον αθέμιτο ανταγωνισμό ανάμεσα σε δεσμευόμενες και μη δεσμευόμενες επιχειρήσεις που θα αρκούνται στα νόμιμα κατώτατα όρια.
6. Η κατάργηση της ισχύος της ευνοϊκότερης συλλογικής σύμβασης αναγνωρίζει τη δυνατότητα εφαρμογής δυσμενέστερων συλλογικών ρυθμίσεων σε επιχειρησιακό επίπεδο ακόμα και για επιχειρήσεις που είναι μέλη των κλαδικών οργανώσεων που συνυπογράφουν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις. Εργοδότες ενισχύουν, επί τούτου, την σύσταση ενώσεων προσώπων για την επίτευξη όρων γενικευμένης διάβρωσης των κλαδικών συμβάσεων επαναφέροντας τους μισθούς μέχρι τα νόμιμα κατώτατα όρια.
7. Η σύντμηση του χρόνου της, επιλεκτικής πλέον, μετενέργειας που οδηγεί στην εξατομίκευση των μισθών, οδηγεί εκβιαστικά στην προσαρμογή του περιεχομένου των συλλογικών συμβάσεων στις απαιτήσεις των εργοδοτών, υπό τον φόβο της «εκτέλεσης» των μισθών από την επακόλουθη λύση της ατομικής διαπραγμάτευσης σε περίπτωση συλλογικού αδιεξόδου.
8. Η άρνηση των εργοδοτών να συμφωνούν σε συλλογικές ρυθμίσεις δεν θεραπεύεται με την προσφυγή των συνδικάτων στη διαιτησία για την οριστική επίλυση της συλλογικής διαφοράς, αφού αυτό προϋποθέτει, πλέον, την υποχρεωτική συναίνεση της εργοδοτικής πλευράς, εξέλιξη που διαιωνίζει τα αδιέξοδα και διευκολύνει, έμμεσα, την ατομική διαπραγμάτευση.
9. Οι διαιτητικές αποφάσεις, όταν αυτές προκύπτουν, ρυθμίζουν μόνο το βασικό μισθό της κρινόμενης συλλογικής διαφοράς και όχι το σύνολο των μισθολογικών όρων που παραμένουν, πλέον, αιωρούμενοι, οδηγούμενοι σταδιακά στο έλεος της ατομικής διαπραγμάτευσης.
10. Η κακόβουλη ώθηση, από μέρους μεγάλης μερίδας εργοδοτών, των συλλογικών διαφορών προς τη λύση της ατομικής διαπραγμάτευσης, υλοποιεί τη στρατηγική της εξατομίκευσης των αμοιβών που συντελείται υπό την απειλή των πρόσφατων μέτρων μονομερούς επιβολής της εκ περιτροπής εργασίας και διευκόλυνσης των απολύσεων…
* Ο κ. Γ. Κουζής διδάσκει Εργασιακές Σχέσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
