Μέχρι και ξηρούς καρπούς φέρνουμε από τρίτες χώρες, χωρίς να θεωρούνται και ιδιαίτερα... ασφαλείς, αν κρίνουμε από τις πολύ συχνές περιπτώσεις ανεύρεσης ακατάλληλων παρτίδων που στη συνέχεια δεσμεύτηκαν στο λιμάνι του Ηρακλείου ή και σε άλλα λιμάνια της Ελλάδας. Κι όμως. Οι καταναλωτές ζητούν ντόπια προϊόντα και κυρίως ντόπιους ξηρούς καρπούς πηγαίνοντας στις λαϊκές και τα καταστήματα, για να πάρουν την απάντηση πως «η Ελλάδα δεν παράγει παρά ελάχιστα είδη και σε ελάχιστες ποσότητες ξηρών καρπών»!
Αν εξαιρέσουμε τα αμύγδαλα και τα κάστανα, όπου επίσης οι παραγωγές σε Κρήτη και σε άλλες περιοχές της χώρας μας είναι πολύ χαμηλές, μάλλον απογοήτευση προκαλούν οι πληροφορίες και οι εκτιμήσεις για το κατά πόσον έχουμε δικά μας είδη ξηρών καρπών για τις ανάγκες μας στην Ελλάδα. Πόσες φορές δεν αναζητήσαμε κρητικούς ξηρούς καρπούς και δεν καταφέραμε να βρούμε; Τα κάστανα στα Χανιά αποτελούν λαμπρό παράδειγμα ντόπιας παραγωγής, όπως λέει στη "Ν. Κρήτη" ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Νίκος Μαυράκης, που τονίζει πάντως ότι στην Κρήτη προοπτικές ανάπτυξης σε τέτοιες καλλιέργειες είναι τεράστιες, χωρίς ωστόσο να εκδηλώνεται ενδιαφέρον από την πλευρά των παραγωγών για να προχωρήσουν σε καλλιεργητικές δραστηριότητες.
«Αν έρθουν στην υπηρεσία μας θα βρουν ανθρώπους να τους ενημερώσουν. Κι εγώ προσωπικά μπορεί να μην έχω εξειδικευμένες γνώσεις για τις καλλιέργειες αυτές, αλλά θα βρω κατάλληλες πηγές πληροφόρησης στα πανεπιστήμια και αλλού και θα τους ενημερώσω. Όμως, δεν έρχονται να ρωτήσουν για τους ξηρούς καρπούς. Ρωτάνε βέβαια για εναλλακτικές καλλιέργειες, για μανιτάρια και άλλα προϊόντα, αλλά για ξηρούς καρπούς δε βλέπουμε να υπάρχει ενδιαφέρον», όπως εξηγεί.
Ο Νίκος Μαυράκης επισημαίνει επίσης ότι παλιότερα υπήρχαν πολλές καλλιέργειες σε αμύγδαλα στο νομό Λασιθίου ή σε φιστίκι Αιγίνης στη Χερσόνησο, όμως εγκαταλείφθηκαν. «Οι αμυγδαλιές έχουν κλείσει τον κύκλο της ζωής τους και δεν ξαναφυτεύτηκαν, με συνέπεια να εγκαταλειφθεί ως καλλιέργεια στο νομό Λασιθίου, ενώ και άλλες καλλιέργειες έχουν εγκαταλειφθεί», όπως λέει. Στο ερώτημά μας για τα κρούσματα των ακατάλληλων παρτίδων σε ξηρούς καρπούς που έρχονται κυρίως από τις ασιατικές χώρες, την Τουρκία και την Αίγυπτο, ο γεωπόνος Νίκος Μαυράκης, από τη μεγάλη εμπειρία που έχει, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου κάνοντας λόγο κυρίως για προβλήματα αποθήκευσης αυτών των προϊόντων. «Αν δεν αερίζονται καλά εκεί που είναι αποθηκευμένα ή έχει υγρασία κ.λπ., μπορεί να αναπτύξουν κάποιες μυκοτοξίνες που είναι καρκινογόνες. Αυτό το πρόβλημα μπορεί να το αντιμετωπίσει και κάποιος που θα αγοράσει μεγάλες ποσότητες ξηρών καρπών και θα τις αποθηκεύσει εδώ στον τόπο μας. Επομένως, είναι κάποια προϊόντα ευπαθή που χρήζουν μεγάλης προσοχής. Και ως καταναλωτές, όταν κάποιες φορές τρώγοντας ξηρούς καρπούς αισθανόμαστε μία δυσοσμία, είναι καλύτερο να τους πετάμε».
«Πολλοί ρωτούν»
Ωστόσο, από την πλευρά του, ο πρόεδρος των οπωροπωλών νομού Ηρακλείου Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης διαπιστώνει ότι «υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο, όμως δεν υπάρχουν πλέον, όπως πριν από 30 χρόνια, οι υπηρεσίες εκείνες και οι γεωπόνοι που να ενημερώνουν και να καθοδηγούν σωστά τους παραγωγούς. Παλιότερα υπήρχαν πειράματα και η καθοδήγηση ήταν συνεχής και έγκυρη. Σήμερα πλέον δεν υπάρχει τέτοια βοήθεια. Ο κόσμος περνάει από το δικό μου το μαγαζί και με ρωτάει καθημερινά. «Έχω ένα χωραφάκι. Τι να βάλω;». Εγώ λέω τη γνώμη μου. Αλλά χρειάζονται πειράματα για να μην αποτύχουν οι όποιες καλλιέργειες».
Καταλήγοντας ο Μιλτιάδης Χαλκιαδάκης τονίζει την ανάγκη επίσημης, κρατικής καθοδήγησης. «Ο ιδιώτης γεωπόνος, με ελάχιστες εξαιρέσεις, θα προτείνει την καλλιέργεια και την ποικιλία εκείνη που θα του αποφέρει τα μεγαλύτερα κέρδη. Είναι κάτι φυσιολογικό. Αλλά ένας παραγωγός δεν μπορεί να φυτέψει για παράδειγμα χίλιες καρυδιές σε ένα χωράφι που θέλουν δέκα χρόνια για να μεγαλώσουν και να μπουν στην παραγωγή και να αποτύχει στη συνέχεια. Τέτοια κρούσματα έχουν συμβεί εξαιτίας της έλλειψης επιστημονικής καθοδήγησης του κόσμου».
Δύσκολες οι καλλιέργειες
Μήπως όμως αυτή η έλλειψη καλλιεργητικού ενδιαφέροντος έχει σχέση με τις δυσκολίες που υπάρχουν ως προς την καλλιέργεια των προϊόντων αυτών; Ο κ. Μαυράκης λέει πως δεν είναι εύκολες κάποιες καλλιέργειες, αλλά αν υπάρχει θέληση μπορεί να γίνει μια σωστή καθοδήγηση. «Για παράδειγμα», όπως λέει, «στα φιστίκια Αιγίνης, εάν δε βάλεις στη σωστή αναλογία τα αρσενικά και τα θηλυκά δέντρα και αν δεν ταιριάζουν ως προς τη γονιμοποίηση θα έχεις πρόβλημα». Ωστόσο, ο κ. Μαυράκης καλεί κάθε ενδιαφερόμενο να απευθύνεται στις αρμόδιες υπηρεσίες και δεσμεύεται προσωπικά ότι δε θα φεύγει χωρίς να ενημερώνεται σωστά.
Του Χριστόφορου Παπαδάκη
